Zamek Bobolice

Królewski Zamek Bobolice został zbudowany za panowania Kazimierza Wielkiego w drugiej połowie XIV w., najprawdopodobniej ok. 1350-1352 roku. Należał do systemu obronnego warowni królewskich broniących zachodniej granicy państwa od strony Śląska, nazywanych Orlimi Gniazdami.

Konstrukcja zamku opierała się na wysokiej skale ponad którą wznosiła się okrągła wieża. Ten doskonały punkt obserwacyjny umożliwiał kontakt z rycerzami na bliźniaczym Zamku Mirów. W 1370 r., z okazji koronacji, Król Ludwik Węgierski przekazał go swojemu bratankowi Władysławowi Opolczykowi. W 1379 Władysław Opolczyk przekazał Zamek Bobolice swemu dworzaninowi, Węgrowi Andrzejowi Schoeny z Barlabas. Ten umieścił w zamku załogę, która napadała i rabowała przejeżdżających w pobliżu zamku kupców i miejscową ludność. Zamek został odebrany zbrojnie i włączony z powrotem do dóbr królewskich przez Króla Władysława Jagiełłę w 1391 r.

Wielokrotnie zmieniali się właściciele zamku. W końcu XIV i w XV w. zamek należał do rodu Szafrańców, Trestków i Krezów, a w późniejszych wiekach do Chodakowskich, Męcińskich i Myszkowskich. Podczas najazdu arcyksięcia Maksymiliana III Habsburga na ziemie polskie w 1587 r. zamek został po raz pierwszy zdobyty ulegając przy tym poważniejszym uszkodzeniom. Szybko odbiło go polskie wojsko dowodzone przez Jana Zamoyskiego i zamek został odbudowany przez właścicieli.

Lata świetności zamku trwały do roku 1657, w którym to został on mocno zniszczony przez Szwedów. Po wojnach szwedzkich w XVII i XVIII w. zamek zaczął popadać w ruinę. Gdy Król Jan III Sobieski w drodze do Krakowa - miejsca koncentracji wojsk polskich przed odsieczą wiedeńską - w 1683 r. zatrzymał się na Zamku Bobolice, musiał nocować w namiocie. Towarzyszył mu zapewne wtedy Hrehory Lasecki, który za wierność Rzeczypospolitej został uwięziony przez Moskwę ? o czem konstytucja z 1677 roku - i za którym wstawiał się sam Król Jan III Sobieski.

W XVII w. zamek był tylko częściowo zamieszkały. Spis inwentarza zamku z 1700 roku ukazuje jego dość kiepski stan. Pomimo prób ratowania zamku popadał on w coraz większą ruinę.

W XIX w. w podziemiach zamku znaleziono ogromny skarb. Poszukiwacze skarbów dopełnili reszty zniszczenia. Niektórzy do dziś wierzą, że nie odkryto jeszcze całości i główna jego część leży w tunelu łączącym Zamek Bobolice z Zamkiem Mirów.
Po drugiej wojnie światowej mury zamku zostały częściowo rozebrane i posłużyły do budowy drogi łączącej Bobolice z Mirowem.

Pod koniec wieku XX, rodzina Laseckich - obecnych właścicieli zamku, podjęła wyzwanie uratowania tego pięknego zabytku przed całkowitą zagładą. Na zlecenie przedstawicieli rodziny: senatora Jarosława W. Laseckiego i jego brata Dariusza Laseckiego, przy pomocy najlepszych polskich naukowców i ekspertów, przeprowadzono prace archeologiczne, zabezpieczające i rekonstrukcyjne, mające na celu uratowanie tego zabytku o narodowym znaczeniu. Trwające ponad 12 lat prace rekonstrukcyjne dobiegły końca w roku 2011, a zamek powrócił do stanu swojej dawnej świetności.

Źródło: zamekbobolice.pl

Rekonstrukcja zamku

Zamek Bobolice zawsze był własnością prywatną i nigdy nie należał do Skarbu Państwa! Na przestrzeni wieków zmieniali się właściciele Zamku, jednak Zamek nigdy nie został znacjonalizowany, czy też w jakiś inny sposób przejęty przez Państwo. Zapewne to jest powodem, iż nie podzielił on losu całkowicie już zrujnowanego i porośniętego drzewami Zamku Ostrężnik, należącego do Skarbu Państwa, gdzie gospodarzem z racji urzędu jest Konserwator Zabytków z Delegatury Urzędu Ochrony Zabytków w Częstochowie.

Prace mające na celu uratowanie Zamku Bobolice przed popadnięciem w całkowitą ruinę, prowadzone są już bez mała od 10 lat. Po dokładnych badaniach archeologicznych, geologicznych, stratograficznych, historycznych, ikonograficznych, architektonicznych, itd., powstał projekt rekonstrukcji Zamku. Projekt był wielokrotnie konsultowany z najlepszymi polskimi naukowcami. To dzięki odrzuceniu przez nich dawnej, komunistycznej doktryny konserwatorskiej, wg której dobrem najwyższym była ruina, udaje się powoli doprowadzać Zamek Bobolice do stanu dawnej świetności.

Po wielu bojach z Delegaturą Częstochowską Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków pod kierownictwem Pani Aleksandry Janikowskiej-Perczak i braku nie tylko wsparcia, decyzyjności, ale i ogólnej życzliwości do prowadzenia jakichkolwiek prac przy Zamku Bobolice, Zamku Mirów, czy też ich najbliższym otoczeniu, po osobistej wizycie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach, Pani Barbary Klajmon na Zamku Bobolice, uległa zdecydowanej poprawie komunikacja z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków. Od kilku tygodni współpraca z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków w Katowicach oparta jest na merytorycznej i kompetentnej dyskusji, wzajemnym zrozumieniu, przychylności i szybkim podejmowaniu decyzji.

Do chwili obecnej rekonstrukcją Zamku Bobolice nie doczekała się jakiegokolwiek dofinansowania zarówno ze strony Konserwatora Zabytków, Ministerstwa Kultury, jak i środków unijnych.

W 2008 roku, po raz pierwszy został złożony wniosek dofinansowanie ze środków Ministerstwa Kultury. I zapewne z powodu braku pozytywnej opinii Delegatury Częstochowskiej
Urzędu Ochrony Zabytków, nie został on pozytywnie zweryfikowany i dofinansowanie nie zostało przyznane. Rekonstrukcja prowadzona jest nadal wyłącznie z prywatnych środków rodziny Laseckich.

W maju 2009 roku w Śląskim Centrum Przedsiębiorczości zostały złożone wnioski o dofinansowanie dokończenia rekonstrukcji Zamku Bobolice, oraz dokończenia budowy miejsca obsługi turystycznej w otoczeniu Zaniku, ze środków unijnych. Rozstrzygnięcie nastąpi zapewne pod koniec roku 2009.

Po zakończonej rekonstrukcji na Zamku powstanie muzeum i komnaty zamkowe gotowe na przyjęcie gości. Na Zamku nie będzie żadnej restauracji! Zamek będzie udostępniany turystom, którzy będą chcieli spędzić tutaj kilka dni przenosząc się przynajmniej na ten czas w atmosferę panującą na Zamku w czasach jego świetności.

Ze względów formalnych nie jest możliwe dokonanie darowizn czy wpłat na rzecz rekonstrukcji Zamku Bobolice. Przepisy w tym wypadku są dość rygorystyczne i nie chcemy dodatkowych kłopotów do tych które już mamy. Dziękujemy jednak wszystkim, którzy zadeklarowali chęć wsparcia prac przy rekonstrukcji Zamku.

Prosimy wszystkich, którzy mogą dobrym słowem wesprzeć nasze działania w przywracaniu Zamkowi Bobolice jego dawnej świetności. aby czynili to wszędzie tam gdzie mogą.

Każdy Państwa list do Urzędu, Ministerstwa, Wojewody, Marszałka, Premiera czy Prezydenta, może przełamać góry lodowe biurokratycznej obojętności i sprawić, że już wkrótce Zamek Bobolice stanie się ożywionym świadectwem genialnego, średniowiecznego systemu obronnego Króla Kazimierza Wielkiego, z którego możemy być wszyscy dumni nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie.

Dlaczego inni mogą być dumni z Zamków nad Loarą, a my Polacy nie możemy być dumni z naszych Jurajskich Zamków?

Prosimy Was, piszcie i mówcie dobrze o Zamku Bobolice. Wasze słowa mogą zdziałać cuda!

Źródło: Tablice informacyjne przy zamku w Bobolicach

1. R. Sypek: Zamki i obiekty warowne Jury Krakowsko-Częstochowskiej
2. M. Antoniewicz: Zamki na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej...
3. I. T. Kaczyńscy: Zamki w Polsce południowej, Muza SA 1999
4. B. Guerquin: Zamki w Polsce, Arkady 1984
5. L. Kajzer, J. Salm, S. Kołodziejski: Leksykon zamków w Polsce, Arkady 2001