Ulica Barlickiego w Bielsku-Białej
Położona na historycznym Dolnym Przedmieściu w centrum Bielska-Białej ulica Norberta Barlickiego ma długość 300 m i biegnie południkowo od placu Franciszka Smolki do ulicy Wałowej, krzyżując się jedynie z ulicą 11 Listopada, głównym deptakiem miasta, i jej przedłużeniem – Przechodem Schodowym.
Pierwotnie jako Droga Pszczyńska była główną drogą wyjazdową w kierunku północnym, w swoim początkowym odcinku posiadającą zabudowę przemysłową. W 1855 r. awansowała do roli jedynej drogi dojazdowej do dworca kolejowego, stąd też nosiła nazwę „Kolejowa”. Szybko zapełniła się okazałymi kamienicami w stylu historyzmu i secesji mieszczącymi głównie hotele, choć już w 1890 r. straciła swoje znaczenie komunikacyjne, gdyż zbudowano nowy dworzec, do którego prowadziła dzisiejsza ulica 3 Maja, zaś funkcję drogi wyjazdowej przejęła ulica Słowackiego. Mimo to aż do 1945 r. nosiła nazwę Kolejowa i jeszcze w okresie międzywojennym znajdowało się tu wiele hoteli. Jednocześnie była jedną z dwóch głównych ulic bielskiej dzielnicy żydowskiej. Dziś znana jest przede wszystkim jako lokalizacja licznych pubów i klubów nocnych.
Większość budynków znajdujących się przy ulicy Barlickiego to neorenesansowe, neobarokowe lub eklektyczne dwu- lub trzypiętrowe kamienice powstałe od lat 50. XIX w. do początków XX w. Część z nich aż do czasów II wojny światowej mieściła hotele – pod nr 15 „Grand” z 1888 r. z zachowanym zadaszeniem wejścia, pod nr 14 „Imperial” z I dekady XX w., pod nr 20 „National” z 1856 r., a pod nr 22 „Langer Hotel”, który przeznaczony był tylko dla Żydów.
Północna pierzeja początkowego odcinka ulicy zabudowana jest w większości trzypiętrowymi kamienicami reprezentującymi architekturę secesyjną – pod nr 1 budynek z 1900 r. należący niegdyś do Komunalnej Kasy Oszczędności będący jedynym zrealizowanym z licznych projektów Maxa Fabianiego, pod nr 3 kompleks mieszkalno-biurowy zbudowany w 1909 r. wg projektu Hansa Mayra i Teodora Mayera, którego integralną częścią jest pasaż noszący nazwę ulica Przechód, pod nr 5 kamienica Franciszka Polaczka z 1910 r., a pod nr 11 kamienica Bianki Jakobowicz z 1911 r. z charakterystycznymi motywami roślinnymi na elewacji.
Na tle tych budynków wyróżnia się:
jednopiętrowy budynek na rogu z ulicą 11 Listopada wybudowany pod koniec XVIII w. dla burmistrza miasta, M. G. Scholza – nr 8;
neoklasycystyczny budynek dawnego hotelu Nordbahn z początku XX w. (sam hotel jest starszy) – nr 22;
pięciopiętrowy postmodernistyczny biurowiec „Oscar” z I dekady XXI w. wybudowany w miejscu neorenesansowej kamienicy wyburzonej po 1960 r., aby mógł powstać Przechód Schodowy – nr 7.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Pierwotnie dzisiejsza ulica Barlickiego nosiła nazwę Plesser Weg, czyli droga prowadząca do Pszczyny. Na początkowym jej odcinku występowała zabudowa przemysłowa. Mieściły się tutaj m.in. farbiarnie: Johanna Gottlieba Fritsche z 1777 r. i Friedricha Patzera z 1818 r. W 1855 r. ulica awansowała do roli jedynej drogi dojazdowej do dworca kolejowego i przemianowano ją na Bahnstrasse (ulica Kolejowa). Po 1890 r., kiedy na północ od dotychczasowego powstał nowy dworzec kolejowy (dziś Bielsko-Biała Główna) ulica Kolejowa straciła swoje znaczenie komunikacyjne, będąc odtąd jedynie jedną z wielu śródmiejskich ulic.
Nową, o wiele większą, stację z centrum połączyła ulica 3 Maja, która stała się osią urbanistyczną nowej części Dolnego Przedmieścia, położonej po drugiej stronie linii kolejowej do Żywca. Jednocześnie plac Giełdowy przestał być sercem największego z bielskich przedmieść w II poł. XIX w. Zastąpił go plac Smolny, zwany od 1890 r. Garncarskim. Mimo to ulica Kolejowa pozostała ulicą pełną hoteli, utrzymał się także boom budowlany – na początku XX w. na początkowym odcinku ulicy w miejscu starszej zabudowy powstało kilka secesyjnych kamienic będących charakterystycznym akcentem architektonicznym tej części miasta. W 1945 r. ulicę przemianowano na Norberta Barlickiego. W latach 2008–2009 dokonano przebudowy ulicy. Wymieniono nawierzchnię, zwężono jezdnię i zmniejszono ilość miejsc parkingowych, poszerzając zarazem chodniki, a także zmodernizowano całą infrastrukturę podziemną.
Źródło: peuk.fiiz.pl
