Willa Manhardta w Bielsku-Białej
Willa posiada wysokie wartości artystyczne, naukowe oraz historyczne w skali regionu stanowi cenny przykład charakterystycznej zabudowy Cygańskiego lasu w typie cottage z bogatym detalem snycerskim. Obiekt stanowił wille letniskową bielskiego fabrykanta Adolfa Mӓnhardta, właściciela Fabryki Urządzeń Zgrzebnych przy obecnej ulicy Partyzanckiej.
Willa położona jest w południowej części miasta Bielsko-Biała w dzielnicy Olszówka Dolna przy ul. Laskowej. Budynek usytuowany jest w północno-zachodniej części działki w obrębie ogrodu o naturalistycznym charakterze z wyodrębnioną częścią podjazdu, a całość terenu otoczona jest ogrodzeniem. Powstała w konstrukcji murowanej willa z drewnianymi aplikacjami w stylu cottage wpisuje się w charakter uzdrowiskowej dzielnicy Cygański Las. Jest to murowany, dwukondygnacyjny budynek z wydatnym kamiennym cokołem, wzniesiony na rzucie prostokąta z bocznymi aneksami mieszczącym werandy oraz głównym trzyosiowym ryzalitem z werandą w części przyziemia od strony wschodniej. Willa posiada rozczłonkowaną bryłę nakrytą dwukalenicowym dachem dwuspadowym krytym blachą. Element charakterystyczny wystroju stanowi boniowanie w obrębie pierwszej kondygnacji przechodzące w narożnikach w proste pilastry zlokalizowane w drugiej kondygnacji, neorenesansowe obramienia otworów okiennych z wydatnymi parapetami na konsolach z detalem zdobniczym w formie liścia akantu oraz prosty profilowany gzyms oddzielający piętra. W fasadach liczne drewniane aplikacje i snycerskie wykończenia zgrupowane w obrębie szczytów oraz zdobienia balustrad balkonów i werand wykorzystujące ornamentykę zaczerpniętą z wzorników architektury tyrolskiej. Ze względu na liczne przekształcenia brak oryginalnego wyposażenia, wśród wystroju na uwagę zasługują marmurowe posadzki w obrębie klatki schodowej, drewniane stropy oraz piwnice o częściowym sklepieniu kolebkowym.
Źródło: zabytek.pl
Cygański Las nierozerwalnie łączy się z historią miasta Bielsko-Biała, zgodnie z informacjami źródłowymi teren ten został przekazany mieszczanom przez księcia cieszyńskiego Mieszka I już w 1312 r. W XIX w. ze względu na walory przyrodnicze i krajobrazowe narodziła się idea przekształcenia obszaru pełniącego funkcję lasu miejskiego w park o charakterze wypoczynkowym na wzór Lasku Wiedeńskiego. Pierwsze domy kuracyjne powstały w 2. połowie XIX w., a dalsza zabudowa w postaci willi letniskowych lokalnych kupców i przemysłowców utrzymywała sielski, uzdrowiskowy charakter czerpiąc z wzorców angielskiej architektury w stylu cottage. Willa przy ulicy Laskowej 54 powstała w 1890 r. dla bielskiego fabrykanta Adolfa Ericha Mӓnhardta stanowiąc charakterystycznym elementem wpisujący się w miejscowy charakter. Po śmierci budynek odziedziczyła jego córka Sydonia Wilde, po wojnie willa pełni rolę domu wielorodzinnego. W latach 70. XX w. obiekt zostaje przekształcona w klub Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku, dochodzi wówczas do zmian w obrębie rozplanowania wewnętrznego (wyburzenie ścian działowych na parterze oraz II piętrze). Pod koniec lat 80. XX w. budynkiem zarządza Spółka Fiat Auto Poland, a sam obiekt pełni funkcje hotelu. Obecnie willa znajduje się w prywatnych rękach, przeszła szereg prac remontowych za które w 2009 r. zdobyła tytuł Modernizacji Roku 2009 oraz Nagrodę Generalnego Konserwatora Zabytków.
Źródło: zabytek.pl
