Drewniany kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Kaczycach
490/56 z 02.11.1956; 734/66 z 30.12.1966
Kościół pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego w Kaczycach to interesujący obiekt drewniany, pierwotnie wybudowany przed 1620 r. w Ruptawie, przeniesiony na obecne miejsce w latach 70-tych XX w. Znajdująca się w centrum wsi świątynia otoczona jest gęsto drzewami, a także nieco zasłonięta przez budynki okolicznych domów. Obiekt znajduje się na pszczyńskiej pętli Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.
Kościół pierwotnie stał w Ruptawie, stanowiącej obecnie część Jastrzębia Zdroju. Wiemy, że zbudowany został przed rokiem 1620, na miejscu poprzedniej budowli, która wzmiankowana była w roku 1447. Kościół w Ruptawie stał opuszczony od 1949, gdy wybudowano tam nową, murowaną świątynię. Budynek rozebrano i odtworzono w latach 1971-1972 w Kaczycach - z pewnymi zmianami, które objęły m.in. wysokość i szerokość wieży dzwonnej oraz wygląd sobót. Nie odtworzono także sygnaturki. Jest to budowla o konstrukcji zrębowej, na kamiennej podmurówce. Posiada prostokątną nawę oraz węższe od niej prezbiterium, zamknięte trójbocznie. Wydatne soboty podparte zostały belkami. Dwuspadowy dach pokryty jest gontem. Wieża dzwonna posiada konstrukcję słupową, a nad jej izbicą wznosi się baniasty hełm, co jest efektem przebudowy dokonanej jeszcze na początku XX w. Wnętrze posiada wystrój w duchu barokowym. Do cennych elementów wnętrza należy XVII-wieczny ołtarz główny. W nim znajduje się obraz świętej Anny Samotrzeciej oraz figury św. Jana Nepomucena i św. Ignacego Loyoli. W kościele znajdują się także ołtarze boczne, poświęcone św. Katarzynie i św. Barbarze. Na ścianie obok ołtarza św. Barbary zawieszono płaskorzeźbę tej świętej, przeniesioną z cechowni zlikwidowanej kopalni węgla kamiennego „Morcinek” Na tęczy umieszczono barokowy krucyfiks oraz dwie rzeźby aniołów. Część dawnego wyposażenia, jak XV-wieczna Pieta oraz XIV-wieczne rzeźby dwunastu apostołów, znajduje się w Muzeum Archidiecezjalnym w Katowicach. Do współczesnego wyposażenia kościoła należy kopia wspomnianej Piety, wykonana w 1938 r. przez Eugeniusza Janotę oraz stacje Drogi Krzyżowej i krucyfiks, wykonane przez Jana Krężeloka z Koniakowa. Na stropach i ścianach wykonano w 1974 r. polichromię, autorstwa Jadwigi Smykowskiej z Cieszyna, Adama Romaniuka z Katowic i Grzegorza Zgrai z Gliwic.
Źródło: sad.slaskie.travel
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego został wzniesiony jako kościół pw. św. Bartłomieja w Ruptawie (dzisiejsza dzielnica Jastrzębia-Zdroju) w 1620 r. na miejscu wcześniejszego, wzmiankowanego w 1447 r. Po wzniesieniu w Ruptawie nowej świątyni w 1949 r. został zamknięty i opuszczony. Celem ratowania go od zniszczenia i zapomnienia, zdecydowano o jego przeniesieniu. Wybór padł na Kaczyce. Wieś ta została założona w 1305 r. przez rycerza Kacza na szlaku handlowym z Cieszyna do Raciborza. W rękach potomków rycerza pozostawała do I poł. XVIII w., kiedy to kupiła ją rodzina Spens, a następnie baron Georg Beechs. Od II poł. XIX w. do 1945 r. znajdowała się w rękach rodu Larischów.
W Kaczycach od XIX w. istniała mała kaplica pw. św. Antoniego, w której sprawowana była liturgia. Obiekt ten spłonął od wybuchu bomby w 1945 r., ale wysiłkiem mieszkańców został odbudowany i odrestaurowany. Kaczyce, należące do parafii w Pogwizdowie, od zakończenia II wojny światowej, usilnie starały się o utworzenie samodzielnej parafii. W 1963 r. udało się utworzyć stację duszpasterską parafii pogwizdowskiej w Kaczycach. Ponieważ jedynym obiektem sakralnym w miejscowości była wspomniana wcześniej kaplica, jej organizator – ks. Józef Kukuczka – rozpoczął starania o przeniesienie do Kaczyc zabytkowego kościoła z Ruptawy, co nastąpiło w latach 1971–1972. Podczas przenosin zmieniono wysokość i szerokość wieży dzwonnej, izbica uzyskała znacznie mniejsze nadwieszenie, inaczej wyglądają również soboty. Nie odtworzono także wieżyczki na sygnaturkę. 25 czerwca 1972 r. świątynia została poświęcona na nowym miejscu przez ks. biskupa Herberta Bednorza i otrzymała wezwanie Podwyższenia Krzyża Świętego. 1 lutego 1976 r. erygowana zaś została samodzielna kaczycka parafia, której pierwszym proboszczem został ks. Józef Kukuczka.
Źródło: peuk.fiiz.pl
