Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Niemodlinie

Nr w rejestrze zabytków:
300/58 z dnia 20 lutego 1958
Data powstania obiektu: pocz. XIV w.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – rzymskokatolicki kościół parafialny położony jest przy ulicy Rynek 29 w Niemodlinie. Kościół należy do parafii Wniebowzięcia NMP w Niemodlinie w dekanacie Niemodlin, diecezji opolskiej. Dnia 30 lutego 1958 roku, pod numerem 300/58, świątynia została wpisana do rejestru zabytków województwa opolskiego.

Kościół jest murowany z cegły z użyciem zendrówki i kamienia w przyziemiu (w prezbiterium widoczny układ cegieł wendyjski, a w nawie u wieży układ polski). Z wyjątkiem wieży i ściany zachodniej jest otynkowany. Na zewnątrz opięty jest szkarpami uskokowymi, charakterystycznymi dla stylu gotyckiego. Ściany prezbiterium rozczłonkowane są pilastrami, nawy filarami przyściennymi. Prezbiterium nakryte jest sklepieniem kolebkowo-krzyżowym z dekoracyjnymi żebrami stiukowymi z XVI wieku, a nawa, sklepieniem kolebkowym z lunetami. Nawa jest szersza i wyższa niż prezbiterium, posiada cztery przęsła. Do kościoła prowadzą dwie kruchty: główna - większa od zachodu i mniejsza od południa. Od zachodu znajduje się przybudówka za schodami na chór muzyczny i wieżę z 1950 roku. W prezbiterium znajdują się sedilia gotyckie, prawdopodobnie z XIV wieku, zamknięte trzema trójlistnymi łukami nadwieszonymi na kamiennych wspornikach. W wieży wiszą 3 dzwony, w tym jeden renesansowy z napisem minuskulnym z 1522 roku, pochodzący z rozebranego drewnianego kościoła w Rogach, dwa pozostałe ferrytowe pochodzą z 1960 roku. We frontonie wieży przez liczne fikcyjne okna, architekt chciał zapewne wyrazić treść słów Pana Jezusa "W domu Ojca mego mieszkań jest wiele." J 14.2. Niemodliński kościół jest orientowany, wzniesiony w stylu gotyckim z przekształceniami barokowymi. W prezbiterium znajduje się ołtarz główny z obrazem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z fragmentami regencyjnymi, rokokowymi, a także dwie rzeźby św. Piotra i Pawła. Obecny ołtarz główny został ufundowany w 1822 roku. Fundatorami byli hrabia Fryderyk Praschma, proboszcz Ilgner, częściowo skorzystano także z fundacji hrabiny Joanny Praschma. Centralnym elementem ołtarza jest obraz Matki Bożej Wniebowziętej. Jest to kopia obrazu Guida Reniego. Namalowany przez Molitora z Düsseldorfu - przedstawia Madonnę, która w otoczeniu aniołów wciąga do nieba członków rodziny hrabiowskiej. Ołtarze boczne późno barokowe z XVIII wieku. W lewym znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca nawiedzenie św. Elżbiety oraz rzeźby św. Anny i Joachima, w prawym ołtarzu także płaskorzeźba – Chrystusa ukrzyżowanego oraz rzeźby św. Marii Magdaleny i setnika. W kaplicy południowej ołtarz regencyjny z akantową dekoracją snycerską oraz rzeźbami św. Antoniego (z lewej), św. Hieronima (w środku) oraz św. Franciszka (z prawej). W środku ołtarza obraz apoteozy św. Anny oraz owalny obraz św. Apolonii. Na sąsiedniej ścianie obraz Złożenie do grobu z około 1800 roku. W kaplicy północnej ołtarz późnobarokowy z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej. W tejże kaplicy mieszczą się zabytkowe rzeźby barokowo-ludowe z XVIII wieku (Chrystusa Frasobliwego oraz Matki Boskiej Bolesnej). W nawie głównej znajdują się rzeźby: św. Jana Nepomucena (XVIII-XIX wiek), oraz Chrystusa. W kościele znajduje się barkowa ambona z XVIII wieku, naprzeciw której znajduje się rzeźba św. Franciszka lub św. Rocha. W 1891 roku hrabia Fryderyk z okazji srebrnego jubileuszu swojego małżeństwa ofiarował kościołowi kosztowną monstrancję. W 1899 roku kościół odmalowano. W 1909 roku zostały odnowione organy przez Hugona z Wrocławia. W nawie bocznej znajduje się pamiątkowa tablica ku czci zabitych żołnierzy AK i ludności z kresów dawnej RP, ufundowana w 1990 roku. Czytamy na niej: „Pomordowanym mieszkańcom Wołynia, ofiarom deportacji, rzezi i obozów, żołnierzom 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej, Obrońcom Przebraża i okolic, za patriotyczną postawę w ratowaniu życia Polaków na Wołyniu w latach 1939-44. Rodacy Ziemi Wołyńskiej. Niemodlin 1990 r.” Od zewnątrz w południowej ścianie prezbiterium znajduje się ogrójec z barokowymi rzeźbami z XVIII wieku modlącego się Chrystusa i apostołów. Kościół od strony północnej i wschodniej otoczony jest murem ceglanym uzupełnionym kamiennym pochodzącym z XVIII wieku. Na placu przed kościołem znajduje się zabytkowa kuta latarnia z początku XX wieku.

Źródło: wikipedia.pl

Pierwszy kościół w Niemodlinie, będącym wtedy jeszcze wsią, jest wzmiankowany w 1228 roku, kiedy książę Kazimierz I opolski wymienia Niemodlin w nadaniu dla swego palatyna Klemensa Gryfity, któremu powierza patronat nad tutejszą świątynią, a po nadaniu tejże wsi praw miejskich figuruje od 1290 roku jako kościół parafialny. Funkcję proboszcza sprawuje tu wtedy niejaki Eccehard. Od 1389 do 1810 roku świątynia niemodlińska była kościołem kolegiackim. W dniu 5 maja 1389 roku Bolko IV opolski książę niemodliński zwrócił się do biskupa wrocławskiego Wacława z prośbą o podniesienie kościoła parafialnego w Niemodlinie do rangi kolegiaty. Książę uposażył wikariuszy nowej kolegiaty w beneficja, znajdujące się we wsiach Hanuszów w dystrykcie niemodlińskim, Piotrówek, Szczepanowice i w dziesięciny ze wsi w okręgu głubczyckim. Zachowało się kilka średniowiecznych dokumentów (obecnie przechowywanych w Archiwum Państwowym we Wrocławiu) dotyczących kolegiaty, między innymi dokument Kazimierza księcia cieszyńskiego i oświęcimskiego oraz pana na Głogówku, który darował wikariuszom kolegiaty w Niemodlinie 30 grzywien czynszu rocznego z ruchomego i nieruchomego majątku w Toszku. W tym dokumencie, pochodzącym z 2 kwietnia 1416 roku, podano wezwanie kolegiaty Najświętszej Marii Panny. Z 1429 roku pochodzi dokument Bolka V księcia opolskiego, który potwierdził sprzedaż przez Ottona z Głogówka kolegiacie w Niemodlinie 3 grzywien czynszu z Dąbrowy wraz z sołectwem. Zachowały się również dwa dokumenty Wacława biskupa wrocławskiego z 1414 i 1416 roku, który ogłosił testament Aleksego Keterlini kanonika wrocławskiego i prepozyta niemodlińskiego o nadaniu 10 grzywien czynszu dla wikariuszów kościoła kolegiackiego, oraz darowanie przez władze miast Toszka i Pyskowic wymienionych czynszów z dóbr księcia Kazimierza. Ponadto zachowały się trzy dokumenty notarialne, potwierdzające nadania dla kolegiaty czynione przez osoby prywatne. Z 1427 roku pochodzi dokument Andrzeja syna Mieszka Zbylutowica de Scalendis kleryka diecezji wrocławskiej i notariusza publicznego, który potwierdził nadanie Mikołaja de Neppasicz dziedzica we wsi Kozielno 4 grzywien czynszu dla wikariuszów kolegiaty. Drugi tego typu dokument pochodzi z 1429 roku, a wystawił go notariusz Marcin syn Andrzeja z Otmętu, kleryk wrocławski; potwierdził on nadanie Ottona Bees de Kograw czynszu 3 grzywien groszy rocznie dla kolegiaty. Wreszcie trzeci z nich to potwierdzenie przez Andrzeja Ruperti kanonika i oficjała wrocławskiego testamentu Barbary Dreskynne o przekazaniu czynszu Jakubowi Jerstinboch altaryście św. Krzyża w kolegiacie niemodlińskiej. Dokumenty wymieniają również członków władz kolegiaty: pierwszego prepozyta Aleksego Ketirlini (jednocześnie kanonika wrocławskiego), Jana Mochberga wikariusza, Wacława kanonika i Burgmanna altarystę.

Obecny kościół zbudowany został w końcu XIII wieku (prezbiterium). Rozbudowany w drugiej połowie XV wieku (nawa i wieża). Kościół parafialny przechodził zmienne koleje losu. Podczas wojny trzydziestoletniej, 17 czerwca 1640 roku, niemal doszczętnie spłonął. Odbudowany w 1651 roku, został ponownie zniszczony od uderzenia pioruna w 1655 roku. Szczególnie mocno ucierpiała wówczas wieża, po raz drugi zniszczona w 1781 roku, od uderzenia pioruna. Ponownie odbudowana wieża została podwyższona o 86 łokci, otoczono ją galeryjkami ze stożkowym krytym gontem dachem. W 1864 roku wieża znów uległa zniszczeniu, koszt odbudowy wynosił 3900 talarów. Nowa wieża była wyższa od poprzedniej o 9,3 m, jej wysokość wynosiła 62,7 m. Po pożarze w 1640 r. przebudowano zakrystię i wzniesiono kaplice po bokach prezbiterium. W pierwszej połowie XVIII wieku przebudowano nawę i sklepienie z gotyckiego na barokowe. W roku 1865 został odnowiony szczyt zachodni i nadbudowano wieżę (wieżę zakończono wysmukłym hełmem z latarnią). Ostatnią restauracje wewnętrzną przeprowadzono w 1956 roku oraz w latach 80. ubiegłego wieku.

Źródło: wikipedia.pl

Zaktualizowano 30 dni temu

Dane teleadresowe

Rynek 29
49-100 Niemodlin
place
50.6425, 17.6164Skopiowano do schowka
N50º38'33", E17º36'59.04"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Parking
Miejsce/obiekt w pobliżu którego istnieje możliwość płatnego lub bezpłatnego zaparkowania samochodu.
Możliwość zwiedzania
Miejsce/obiekt, który jest udostępniany do zwiedzania.
Ogólnodostępny
Obiekt ogólnodostępny dla wszystkich w określonych dniach i godzinach. (np. instytucja publiczna lub kościół czynne w określonych godzinach).
Wstęp bezpłatny
Kościół rzymskokatolicki

Inne w kategorii: Sakralne To najbliższe atrakcje w tej samej kategorii.

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.