Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Olsztynie
R/502/57 z 02.05.1957; 256/60 z 04.03.1960; 21/76/A z 16.02.1972
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która należy do dekanatu Olsztyn położonego na terenie archidiecezji częstochowskiej.
Budowla jest jednonawowa, wybudowana na planie krzyża, którego ramiona tworzą prostokątne kaplice. Posiada barokowe wnętrza. Przepiękne prezbiterium zwrócone jest w kierunku południowo-wschodnim. Reprezentujący styl późnego baroku ołtarz główny składa się z sześciu kolumn i obrazu przedstawiającego „Chrzest Jezusa Chrystusa w Jordanie”. Pomiędzy kolumnami znajdują się zaś figury świętych, m.in. św. Jerzego, św. Stanisława Biskupa oraz św. Augustyna. Wewnątrz świątyni podziwiać można także cenne epitafia, m.in. biskupa tytularnego martypolitańskiego, Michała herbu Kościesza Kosmowskiego oraz ks. Joachima Myszkierskiego. W kościelnej krypcie znajdują się trzy trumny. W jednej leżą bardzo dobrze zachowane zmumifikowane zwłoki oficera wojska polskiego z okresu konfederacji barskiej. W drugiej zwłoki kobiety w czarnym czepcu, a w trzeciej ks. Joachima Myszkierskiego (któremu poświęcone jest również wspomniane wcześniej epitafium).
Kościół otacza mur z XVIII w., który został odrestaurowany razem z kościołem w 1907 r. Znajduje się w nim kapliczka z obrazem św. Barbary z początku XVIII w. W obrębie murów znajduje się nagrobek Józefa Piotrowskiego z kamienną figurą św. Józefa. Obok kościoła stoi murowany budynek plebanii z początku XX w. W otoczeniu świątyni i plebani znajdują monumentalne pomniki przyrody – grupa 14 lip w wieku od 170 do 270 lat otaczające kościół oraz grupa również zabytkowych drzew w sadzie plebanii.
Obiekt zbudowany w stylu barokowym na miejscu poprzedniej drewnianej świątyni. W dużej części zbudowany z rozebranych murów zamku.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Parafia olsztyńska powstała 26 lutego 1552 r. z wydzielenia jej z parafii mstowskiej. Erygował ją arcybiskup gnieźnieński Michał Dzierzgowski, jednak jeszcze długo po jej utworzeniu proboszczami byli Kanonicy Regularni Laterańscy z Mstowa. Pierwotny kościół drewniany, zbudowany prawdopodobnie przez zakonników z Mstowa, może jeszcze przed powstaniem parafii, spłonął w wielkim pożarze miasta 1 września 1719 r. Fundatorem nowej świątyni został starosta olsztyński – Jerzy Dominik Lubomirski oraz ks. Albin Łęczyński, przy wsparciu księcia Jerzego Lubomirskiego i jego następcy – Wojciecha z Kurozwęk Męcińskiego. Kościół wzniesiono w latach 1722–1726, w znacznej mierze z rozebranych murów zamkowych. Konsekracji świątyni dokonał w 1729 r. biskup inflancki Augustyn Wessel. Świątynia została odnowiona w 1836 r. i odrestaurowana w 1907 r. Staraniem ks. Józefa Michałowskiego m.in. pokryto blachą dach plebanii, a jego następca ks. Edward Dujak w latach 1956–1958 odnowił ołtarze i ambonę, wymalował wnętrze kościoła, sprawił 40 dębowych ławek i dwa konfesjonały. Później m.in. otynkowano kościół z zewnątrz, pokryto wieżę i sygnaturkę blachą miedzianą. Proboszcz ks. Ryszard Grzesik położył nowy tynk, przeprowadził remont organów, zakupił nowy dzwon i wyremontował plebanię.
Źródło: peuk.fiiz.pl
