Pozostałości Zakładów Wielkopiecowych w Bobrzy

Nr w rejestrze zabytków:
A.419/1-5 z 20.12.1965
Data powstania obiektu: 1828–1831 r.

Pozostałości Zakładów Wielkopiecowych wraz z przyległym osiedlem pracowniczym, zbudowanych w latach 1828–1831, budowę tej największej wówczas polskiej huty z 5 wielkimi piecami przerwał upadek Powstania Listopadowego; całość otoczona okazałym murem oporowym o długości ok. 400 m i wysokości do 15 m.

W skład zespołu pozostałości zakładu wielkopiecowego, wpisanego do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.419/1-5 z 20.12.1965) wchodzą: ruiny dawne węgielni i hali przygotowania wsadu, dom zawiadowcy zakładu, mur oporowy oraz układ wodny.

Źródło: wikipedia.pl

Bobrza w czasach największego rozkwitu przemysłowego znajdowała się w dobrach biskupów krakowskich. Na początku XVII w. biskup Piotr Tylicki sprowadził z Bergamo rodzinę włoskich hutników powierzając im rozbudowę istniejących kuźnic. W latach 1610 -1613 Wawrzyniec i Jan Cacciowie budują pierwszy na ziemiach polskich wielki piec hutniczy oraz 3 fryszerki. Bobrza była w tym czasie ośrodkiem większego kompleksu 7 kuźnic, w których produkowano działa, kule, szable i kotły.

Dzięki nowej technologii włoskich hutników uzyskiwano żelazo nie jak dotychczas w formie gąbczastego kowalnego kęsa z dymarek, lecz jako płynną masę. Wielki piec uległ zniszczeniu w latach pięćdziesiątych XVII w. Do dziś z tego obiektu zachowała się grobla spiętrzająca wodę i resztki żużla, znajdujące się ok. 1 km na południe od pozostałości XIX w. założenia wielkopiecowego. Opracowany w I ćwierci XIX w. projekt nowego zakładu przewidywał budowę pięciu wielkich pieców usytuowanych u stóp wysokiej skarpy, z której miał dokonywać się ich zasyp. Do momentu gdy pracę przerwał wybuch powstania listopadowego wzniesiono potężne mury oporowe dla terenu fabrycznego, gdzie stanęły 2 składy na rudę, 4 węgielnice, 3 piece do prażenia rudy, osiedle fabryczne oraz układ wodny, doprowadzający wodę poruszającą urządzenia. Dziś możemy podziwiać pozostałości imponującego muru oporowego dł. 500 m, szer. u podstawy 5 m, a w koronie 3,5m. Przy płd.-zach. Narożniku osiąga on 17m wysokości. Ponadto zachowała się część zespołu osiedla przyfabrycznego – w tym dom zawiadowcy zakładów i zabudowania gospodarcze. Budynki i stajnie są zamieszkiwane i użytkowane – są własnością prywatną.U stóp południowo-zachodniego narożnika muru oporowego, na prawym brzegu dawnego kanału fabrycznego, wzniesiono w końcu XIX wieku młyn wodny zbożowy, który pracował do pożaru w 1933. Obecny – w miejscu spalonego – pracował jeszcze na przełomie lat 50-60-tych.

Źródło: greenvelo.pl

Zaktualizowano 6 miesięcy temu

Dane teleadresowe

Staszica 4
26-085 Bobrza
place
50.978878, 20.527930Skopiowano do schowka
N50º58'43.961", E20º31'40.548"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Możliwość zwiedzania
Miejsce/obiekt, który jest udostępniany do zwiedzania.
Zabytek techniki
Miejsce/obiekt zaliczone w skład zabytków techniki.
Wstęp bezpłatny
Dostęp 24h/7
Obiekt publiczny, dostępny dla wszystkich 24 godziny na dobę 7 dni w tygodniu (np. pomnik w parku, przydrożny krzyż itp.).

Najbliższe atrakcje W najbliższej okolicy znajduje się wiele ciekawych atrakcji. Oto niektóre z nich.

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.