Izba regionalna „U Brzezinów” w Cisownicy

Izba Regionalna „U Brzezinów” w Cisownicy została stworzona przez Stowarzyszenie Miłośników Cisownicy w domu Brzezinów, który zachował do czasów współczesnych styl budownictwa wiejskiego. Izba obrazuje sposób życia mieszkańców wsi, ich zainteresowania, upodobania, umiejętności, mentalność oraz przywiązanie do tradycji w okresie I poł. XX w. Jej zwiedzanie to podróż w dawne czasy, dzięki której łatwo można sobie wyobrazić, jak niegdyś wyglądało codzienne życie w Cisownicy i okolicach.

Szeroko otwarta brama zaprasza każdego do wejścia na teren zadbanego ogródka, z którego swoje kroki można skierować na kamienne schodki i znaleźć się na pławaczce, czyli drewnianej zadaszonej werandzie. Z werandy natomiast można wejść do sieni, która jest pierwszą przestrzenią ekspozycyjną, wypełniają ją bowiem różnorakie sprzęty i urządzenia. Z sieni można udać się do piwnicy, do kumory i do kuchni, której wyposażenie stanowi piec kuchenny z blachą, na której ułożono różne garnki, rondle, piekocze i żelazka. W sąsiedztwie pieca, u sufitu przymocowana jest żerdka (swoistego rodzaju drążek) służący do suszenia odzieży i ziół na herbatę. Nieopodal stoi ławka, zastawiona naczyniami emaliowanymi. Można tutaj zobaczyć m.in. skopek – zamykany pojemnik na smalec wirówkę. Na półce ściennej wiszą garnuszki, cedzaki, chochle, dzbanuszki, łyżnik, etc. W kuchni znaleźć można również stół, postawiony blisko okien. Nakrywa go piękny ręcznie haftowany obrus. Przy nim, pod ścianą, stoją dwie ławy, przy czym jedna z nich jest bardzo ciekawa, bo posiada ruchome oparcie. Wynika to z faktu, iż niegdyś służyła od dzieciom do spania. W rogu kuchni stoi  zaś masywne łóżko zasłane poduszkami oraz pierzyną w poszewkach zdobionych haftem. Przy łóżku znajduje się natomiast duży drewniany, ręcznie wystrugany koń na biegunach – jedna z tradycyjnych zabawek staropolskich. Ważne miejsce w kuchni zajmuje również kredens, stanowiący cenny element umeblowania, a jednocześnie będący skarbnicą wiekowych porcelanowych garnuszków z malowidłami, wszelkiego rodzaju talerzy. Kieliszków, misek, miseczek, sztućców, etc. Za drzwiami znajduje się kąt wyposażony w prosty sprzęt służący dawniej do utrzymywania higieny i czystości ciała (dzban z wodą, drewniana umywalka z miednicą, golidło, lustro, ręczniki, mydło, szczotki). Na głównej ścianie kuchni widnieje zaramowany cytat biblijny, wyroczek przypominający o istnieniu Boga oraz podobnie jak obraz Chrystusa z uczniami w łodzi.

Z kuchni przechodzi się do pokoju (izby), gdzie na środku stoi stół starannie okryty serwetą koronkową ręcznej roboty, na którym leżą kancjonały z przełomu XIX i XX w. Na ścianie wiszą: portret Marcina Lutra, obraz Wieczerzy Pańskiej, kolejny wyroczek oraz zegar. W pokoju można zobaczyć ponadto typowe umeblowanie: łóżko z siennikiem wypełnionym słomą, zaścielone śnieżno białą pościelą ze zdobieniami, kołyskę, maszynę krawiecką, szafę zdobioną rzeźbą, malowaną skrzynię wianową, drewniany wózek inwalidzki (pozwalający staruszkom przemieszczać się z izby na pawłaczkę) oraz komodę z szufladami wypełnionymi czepcami, fartuchami, smakołykami, chustami, powijakami oraz bielizną. W izbie swoje miejsce znalazł także drugi kredens, służący do przechowywania odświętnej zastawy oraz instrumentów muzycznych.  

Między szafą i komodą, w oszklonej gablocie, umieszczono dokumenty dwóch najstarszych generacji rodziny Brzezinów (dotyczące kupna tutejszej ziemi,  budowy domu, przynależności obywatelskiej, świadectwa rzemieślnicze, dowody płatności, fotografie rodowe, legitymacje). W gablocie znajdują się także pochodzące z XIX w. biblie, postylle, śpiewniki, książki historyczne i religijne, stare monety i banknoty ofiarowane przez mieszkańców Cisownicy. Obok gabloty wisi strój cieszyński mężatki. Na komodzie zgromadzone zostały dawne podręczniki i przybory szkolne, tabliczka z rysikiem i drewniany kałamarz. 

Wracając przez kuchnię do sieni dochodzi się do komory z glinianym klepiskiem. W pomieszczeniu tym wszechobecny mrok i chłód. Nie należy się jednak dziwić, jako że komora ta służyła bowiem do przechowywania zapasów jedzenia, podręcznych narzędzi, sprzętu gospodarskiego, dzieży chlebowych, jak również nart, sanek, etc. W tej chwili komora Brzezinów wypełniona jest sprzętami użyteczności przodków cisownickich, które ofiarowali mieszkańcy wsi.

Źródło: peuk.fiiz.pl