Tablica upamiętniająca mjr Józefa Ryłko w Czernej
Tablica upamiętniająca mjr Józefa Ryłko, dowódcy ZWZ-AK obwód Krzeszowice, ps. "Ankwicz-Żubr" i kierownika Szkoły podstawowej w Czernej. Urodzony 9 marca 1907 r., zmarł 11 stycznia 1963 r., odznaczony Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
Józef Ryłko urodził się 9 marca 1907 roku w Andrychowie. W Białej koło Bielska w Państwowym Seminarium Nauczycielskim. Uczy się przez 5 lat. Po drugiej stronie katedry staje 1 października 1926 roku w Szkole Podstawowej w Bolęcinie. Następnie los rzuca go do szkół: w Jaworznie, Bobrku koło Oświęcimia. Jest to początek jego 40 - letniej kariery nauczycielskiej. Nasz Patron przybywa do Czernej 1 lipca 1932 roku i obejmuje stanowisko Kierownika tutejszej szkoły.
Nadchodzi wrzesień 1939 roku. Porucznik Józef Ryłko zostaje Dowódcą I Kompanii 12 Pułku w Wadowicach, w czasie działań wojennych zostaje ranny i umieszczony w niemieckim szpitalu obozowym w Jarosławiu. 19 października 1939 roku zostaje zwolniony dzięki pomocy lekarza austriackiego. Już za kilka miesięcy wstępuje do tajnej organizacji Z.W.Z., która weszła w szeregi Armii Krajowej i przyjmuje pseudonim "Żubr", a później zmienia go na "Ankwicz". Zostaje komendantem Obwodu Krzeszowice - Okręg Kraków i awansuje do stopnia kapitana Armii Krajowej.
W listopadzie 1943 roku następują w Czernej liczne aresztowania. Adiutant kapitana Franciszek Górski zostaje wywieziony do obozu w Oświęcimiu i zamordowany. Józef Ryłko poszukiwany jest przez Niemców listami gończymi. Żona i dzieci opuszczają dom, gdyż ich życiu zagraża niebezpieczeństwo. Kapitan Józef Ryłko ukrywa się, ale zgodnie z rozkazem nie opuszcza terenu Krzeszowic i jako Komendant tego Obwodu prowadzi walkę z okupantem.
01.01.1945 roku kapitan Józef Ryłko został awansowany do stopnia majora Wojska Polskiego. Za swoją działalność został odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Nadchodzi wreszcie upragniony dzień wolności, karabin trzeba zamienić na pióro. Po zakończeniu wojny major Józef Ryłko zdejmuje mundur i wraca do pracy z młodzieżą.
Zmarł 11.01.1963 roku.
Źródło: spczerna.edu.pl