Fontanna Czterech Kwartałów w Gdańsku
Fontanna Czterech Kwartałów jest nawiązaniem do nieistniejącej studni Czterech Kwartałów, pierwotnie znajdującej się na ich styku. Wspomniane kwartały stanowiły w dawnym Gdańsku jednostki administracyjne Głównego Miasta, które stworzono w celu kontroli ludności po buncie pospólstwa przeciwko Radzie Głównego Miasta w 1416 r. Miasto podzielono na cztery strefy: Kwartał Bramy Kogi (później Kogi), Kwartał Bramy Szerokiej (później Szeroki), Kwartał Bramy Wysokiej (później Wysoki) oraz Kwartał św. Ducha (później Rybacki). Prócz nazw kwartały wyróżnione były chorągwiami noszonymi przez oddziały straży mieszczańskiej: oddział Kwartału Kogi – chorągiew czerwona, oddział Kwartału Szerokiego – chorągiew niebieska, oddział Kwartału Wysokiego – chorągiew biała, oddział Kwartału Rybackiego – chorągiew pomarańczowa. Według zapisów dawna studnia zbudowana była z czterech postaci zwróconych w kierunku kwartałów, ulokowanych w kształt krzyża, w środku umieszczona była flaga Gdańska. Studnię zdemontowano w latach 1853–1860.
W 2005 r. Saur Neptun Gdańsk ogłosił konkurs na projekt fontanny, który wygrały Ewa Koprowska-Szulc oraz Lucyna Kujawa. Założenie zrealizowano na planie kwadratu podzielonego na cztery części – każda symbolizuje inny kwartał i jest wyróżniona kolorem dawnych chorągwi. Niestety, w zrealizowanym projekcie pojawiły się błędy – zamiast koloru pomarańczowego wykorzystano żółty. Również ułożenie kolorów szklanych płyt jest niezgodne z historycznym rozmieszczeniem. Posadzka fontanny wykonana jest z czarnych płyt granitowych, w których umieszczono 24 dysze sterowane komputerowo. Na rogach zlokalizowane zostały wykonane z brązu rzeźbiarskie przedstawienia leżących lwów naturalnej wielkości, będących odwołaniem do trzymaczy gdańskiego herbu.
Budowa fontanny wraz z zagospodarowaniem terenu kosztowała 3 mln zł. Inwestycję sfinansowało Miasto Gdańsk przy wsparciu Saur Neptun Gdańsk i Galerii Bałtyckiej.
W 2014 r. nieznany sprawca zamalował oczy lwów na czarno co powodowało lęk wśród najmłodszych przechodniów. Pomimo miejskiego monitoringu nie udało się zidentyfikować sprawcy czynu. W 2017 r. fontanna przeszła remont wynikający z potrzeby wymiany dysz, dodano również dodatkowe oświetlenie.
Fontanna czterech kwartałów odwołuje się do nieistniejącej studni czterech kwartałów pierwotnie znajdującej się na ich styku (obecnie zbieg ul. Św. Ducha i Grobli I). Usytuowanie fontanny jest symboliczne – przed wojną w tym miejscu znajdowała się gęsta zabudowa. W trakcie odbudowy Gdańska po zniszczeniach wojennych podjęto decyzję o odsunięciu zabudowy mieszkalnej Grobli I w kierunku wschodnim, dzięki czemu otrzymano daleki widok na fasadę Kaplicy Królewskiej. W późniejszych latach decyzja ta pozwoliła na wygospodarowanie przestrzeni na usytuowanie fontanny.
Źródło: gaps.gda.pl
