Zespół zabudowy wiejskiej i kuracyjnej w Gdyni Orłowie
Na zespół zabudowy wiejskiej i kuracyjnej w Orłowie składają się dawny murowano-szachulcowy dom zdrojowy (z 1900 r.), dawny zajazd "Adlerówka" także murowano-szachulcowy z przełomu XIX i XX w. oraz willa "Gryf" z 1932 r.
Swoją nazwę Orłowo zawdzięcza zapewne rybakowi Hansowi (Johannowi) Adlerowi, który w 1829 kupił od miejscowego młynarza ziemię przy ujściu rzeki Kaczej, na której postawił karczmę. Karczma ta, nazwana Adlershorst (w dosłownym tłumaczeniu „Orla Kępa” lub „Orle Gniazdo”), dała nazwę miejscowości, która po 1920 r. została oficjalnie przemianowana na Orłowo (nazwę tę podaje już Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego z 1886). W 1939 Niemcy przywrócili nazwę sprzed 1920.
Powstały w 1840 zajazd Adlera przetrwał do dziś jako część szkoły plastycznej. Osada „Adlershorst” została urzędowo potwierdzona w 1857 r. W kolejnych latach powstawały pensjonaty w rejonie ul. Zacisznej, Orłowskiej i Spacerowej. Sama gospoda w II połowie XIX w. została rozbudowana i przemianowana na „Hotel Adlershorst”.
W 1871 w Orłowie znajdowały się tylko dwa domy, a w 1908 siedem.
W latach 1906–1907 niedaleko zajazdu, u stóp klifu stanął zbudowano Dom Kuracyjny, mieszczący hotel i restaurację z tarasem, z którego roztaczał się piękny widok na zatokę. W 1921 roku w Orłowie zarejestrowanych było 13 łodzi wiosło-żaglowych i 1 kuter wiosło-żaglowy, zaś liczba mieszkańców trudniących się rybołówstwem wynosiła 7.
Przed wybuchem II wojny światowej w Orłowie gościło od 8 do 10 tys. kuracjuszy, korzystających z 34 pensjonatów oraz licznych kwater. Wśród nich był m.in. Stefan Żeromski, który z rodziną spędził tu wiosnę i lato 1920, oraz odwiedzający go Jan Kasprowicz, Antoni Abraham i Aleksander Majkowski. Powstała tu jego opowieść „Sambor i Mestwin”, tu też przygotowywał się do stworzenia „Wiatru od morza”. Żeromski odbywał z Orłowa wycieczki piesze i konne, a raz wybrał się statkiem na Hel.
W 1934 r. z materiałów z rozbiórki tymczasowego mola w Gdyni żołnierze zbudowali 420-metrowe molo spacerowe, do którego dobijały statki żeglugi przybrzeżnej. W ten sposób Orłowo posiadało dwa równoległe mola – pierwsze powstało pod koniec lat 20. w wyniku przedłużenia dotychczasowego pomostu cumowniczego.
Według legendy nazwa Orłowo to pamiątka po spektakularnej bitwie orłów, która była obserwowana 6 stycznia 1666 w tym miejscu przez okolicznych rybaków.
Źródło: wikipedia.pl
