Uzdrowisko w Horyńcu-Zdroju
Uzdrowisko w Horyńcu-Zdroju słynie z leczniczych właściwości miejscowych źródeł. Miała tu bywać w celach zdrowotnych Marysieńka Sobieska, a nawet sam król Sobieski. Udokumentowane początki uzdrowiska to jednak dopiero w 1888 r., kiedy to Aleksander Poniński urządził pierwszy, prymitywny zakład kąpielowy. Wykorzystywana była woda z dwóch źródeł: z jednego do kąpieli, z drugiego do picia. Kąpiele odbywały się w prostym drewnianym budynku, w którym urządzono trzy kabiny z trzema wannami każda. Kuracjusze (w sezonie nawet 300 osób) mieszkali w karczmie, w klasztorze, w oficynie dworskiej lub u okolicznych gospodarzy. W 1919 Mieczysław Orłowicz pisał w „Ilustrowanym Przewodniku po Galicyi”: Mały, prymitywnie urządzony, prawie wyłącznie przez Żydów frekwentowany zakład kąpielowy siarczany o kilku łazienkach. Wspominał natomiast o dużym zakładzie kąpielowym w pobliskim Niemirowie. W 1923 nowy właściciel, Stanisław Karłowski ponownie uruchomił uzdrowisko. Nowy zakład kąpielowy powstał w kompleksie posiadłości dworskiej. W miejscu, gdzie biły lecznicze źródła, powstał park zdrojowy. W latach 30. XX w. było tu już 16 pensjonatów oferujących 500 miejsc. Zdecydowaną większość kuracjuszy stanowili Żydzi, korzystający z miejscowych sklepów koszernych, domów wypoczynkowych i synagogi, znajdującej się „w parterowym drewnianym budynku, krytym blachą, oszalowanym i pomalowanym na niebiesko”, „ze strzelistą wieżyczką od strony wschodniej” oraz przyklejoną doń izbą lekcyjną.
Wszystkie urządzenia kąpielowe i większość pensjonatów zostały zniszczone w czasie II wojny światowej. Zakład kąpielowy spłonął, domy wypoczynkowe zaprzestały działalności, a z teatru pozostały ruiny. Od 1948 rozpoczęły się niezorganizowane zabiegi w domowych warunkach. Próby odtworzenia uzdrowiska nastąpiły w 1957. W 1962 wybudowano z inicjatywy Centrali Rolniczych Spółdzielni mały zakład przyrodoleczniczy. W 1969 powstało w adaptowanym pałacu Ponińskich sanatorium „Metalowiec”, (obecnie po sprywatyzowaniu pod nazwą „Bajka”). W 1973 zakład przyrodoleczniczy został przejęty przez P.P. „Uzdrowiska Polskie”. W 1976 Horyniec uzyskał status uzdrowiska. W 1971 rozpoczęto budowę nowego centrum uzdrowiskowego. Ulokowano je w północnej części wsi w pobliżu wielkiego kompleksu leśnego. W 1977 oddano do użytku pierwsze sanatorium „Rolnik”. W latach 1988–98 ukończono budowę Domu Zdrojowego z zakładem przyrodoleczniczym (z gabinetami zabiegowymi, basenem leczniczym, salą gimnastyczną, pijalnią wód i kuchnią borowinową) oraz hotelem. W 1994 na bazie sanatorium „Rolnik” powstało „Centrum Rehabilitacji Rolników” (CRR). W 2006 obok (CRR) otwarto krytą pływalnię „Wodny Świat”.
W latach 2013–2015 przeprowadzono rewitalizację Parku Zdrojowego przywracając mu wartość przyrodniczą i estetyczną w nawiązaniu do tendencji panujących w XIX i XX w. w nowoczesnym układzie architektonicznym.
Źródło: wikipedia.pl
