Kościół pw. św. Marcina w Jaworze

Kościół św. Marcina w Jaworze – kościół katolicki w Jaworze, pod wezwaniem św. Marcina z Tours, aktualnie należy do Parafii św. Marcina w Jaworze.

Położenie
Kościół położony jest w północno-zachodniej części średniowiecznego miasta, na wzgórzu o wysokości 203 m n.p.m. Od północy teren świątyni ogranicza zachowany fragment muru obronnego, od zachodu ulica Poniatowskiego, a od południa i wschodu ulica Szkolna i Kościelna, wraz z budynkiem plebanii.

Architektura
Najstarszymi elementami kościoła są budynek plebanii oraz prezbiterium. Na ścianach tego ostatniego zachowało się wiele dekoracji pochodzących z wczesnego gotyku, takie jak zwornik w kształcie rozety na sklepieniu zakrystii oraz proste laskowanie w oknie od północnej strony. Prezbiterium jest jednonawowe i czteroprzęsłowe, o wymiarach 21 m (długość) na 9 m (szerokość). W południowej ścianie znajduje się otwór wejściowy obramowany gotyckim portalem z II połowy XIV w., w którego tympanonie znajduje się wyobrażenie św. Marcina na koniu, w stroju rycerskim, dzielącego się swą szatą z żebrakiem.

Świątynia jest trójnawowa, wszystkie są tej samej wysokości – 13,7 metra. Każda nawa jest nakryta osobnym dachem dwuspadowym. Wymiary kościoła wynoszą 53 m długości, 24,1 m szerokości (w tym 6,5 m nawa północna, 10,4 m nawa główna i 7,2 m nawa południowa).

Wnętrza naw przykryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Żebra spływają na wsporniki przyścienne, połączone z przyporami. W miejscach przecięć każdego przęsła znajdują się zworniki. Zarówno wsporniki jak i zworniki są zdobione dekoracjami rzeźbiarskimi. Sklepienia są pokryte wykonanymi w technice suchego fresku malowidłami przedstawiającymi motywy roślinne.

Okna są wysokie, niezbyt smukłe, podobnie jak cała bryła kościoła. Podzielone są na trzy części i wypełnione witrażami pochodzącymi z lat siedemdziesiątych XIX wieku.

Kościół posiada jedną wieżę, od strony północnej, zbudowaną na planie kwadratu, zwieńczoną dachem namiotowym. W przeszłości wieża istniała po stronie południowej, jednak uległa zawaleniu w 1533 roku, a odbudowana została jedynie do wysokości szczytu kościoła. Po tym wydarzeniu wybudowano w latach 1534-1536 nową wieżę po północnej stronie. W roku 1573 dobudowano od strony zachodniej małą wieżę na planie koła. Bryła kościoła jest zbudowana z łamanego granitu, a do prac wykończeniowych wykorzystano piaskowiec ciosany.

Teren wokół świątyni otoczony jest murem dawnego cmentarza z licznymi epitafiami.

W 2003 przy ul. św. Marcina (przy bramie kościelnej) z fundacji Anieli Turek został postawiony pomnik Jana Pawła II. Pomnik wykonany jest z piaskowca.

Źródło: wikipedia.pl