Stare Miasto w Kamieniu Pomorskim

Stare Miasto w Kamieniu Pomorskim należy do najstarszych ośrodków miejskich Pomorza. Już na przełomie VIII i IX wieku istniała tu osada założona przez plemię Wolinian. W kolejnych stuleciach miejsce to rozwijało się jako port i osada rybacka. Około 967 roku obszar został włączony do państwa Piastów przez Mieszka I, co rozpoczęło trwający wieki związek miasta z historią Polski.

Znaczenie kościelne i rozwój średniowiecznego miasta

W 1175 roku do Kamienia Pomorskiego przeniesiono siedzibę biskupstwa pomorskiego z Wolina. Biskupstwo to miało wyjątkowy status – od około 1188 roku podlegało bezpośrednio Stolicy Apostolskiej, co podkreślało jego niezależność i prestiż. Już wcześniej, w 1124 roku, w ramach misji chrystianizacyjnej Bolesława Krzywoustego, powstały tu dwa kościoły, a lokalna społeczność została ochrzczona.

W 1274 roku Kamień Pomorski uzyskał prawa miejskie lubeckie, co znacznie przyspieszyło jego rozwój. W XII i XIII wieku miasto posiadało wały obronne, plac targowy oraz port nad Zatoką Karpinką. W 1308 roku Kamień padł ofiarą najazdu brandenburskiego i został spalony.

Kamień Pomorski w czasach nowożytnych

W kolejnych stuleciach miasto przeżywało zarówno okresy rozkwitu, jak i upadku. W XIV wieku przystąpiło do Hanzy, a w XV wieku zaczęło tracić znaczenie z powodu zapiaszczenia ujścia Dziwny. W 1545 roku doszło do sekularyzacji biskupstwa – powstało wówczas biskupstwo luterańskie, istniejące do 1648 roku.

W XVII wieku Kamień Pomorski znalazł się pod panowaniem Szwecji, następnie Brandenburgii, a od końca XVII wieku aż do 1945 roku – Prus. W XIX wieku odkryto lecznicze właściwości miejscowych źródeł solankowych, co zapoczątkowało rozwój uzdrowiska.

Nowoczesność i dramaty XX wieku

Na przełomie XIX i XX wieku miasto zostało połączone z resztą regionu liniami kolejowymi, a w 1842 roku uruchomiono pierwsze parowce kursujące między Kamieniem, Wolinem, Stepnicą i Szczecinem. Podczas II wojny światowej znajdował się tu podobóz pracy przymusowej obozu Stalag II D.

5 marca 1945 roku Kamień Pomorski został zdobyty przez Armię Czerwoną, co zakończyło niemieckie panowanie, ale też przyniosło zniszczenie około 40% zabudowy, w tym prawie całego Starego Miasta. Po wojnie część ocalałych budynków wyburzono, wznosząc nowe bloki mieszkalne.

Dziedzictwo archeologiczne i symbolika nazwy

W trakcie badań archeologicznych w latach 1959–1961 odkryto na terenie miasta wczesnośredniowieczną biżuterię, świadczącą o dawnej zamożności jego mieszkańców. Nazwa Kamienia Pomorskiego wywodzi się od ogromnego głazu narzutowego, tzw. Głazu Królewskiego, znajdującego się w korycie Dziwny. Ten kamień służył jako punkt nawigacyjny dla żeglarzy, a z czasem stał się symbolem miasta.

Fot. Kamień na Wyspie Chrząszczewskiej, od którego wzięła się nazwa miasta Kamień Pomorski.

Stare Miasto dziś

Współczesne Stare Miasto w Kamieniu Pomorskim to mozaika historii i nowoczesności. Mimo zniszczeń wojennych i późniejszych przekształceń urbanistycznych, zachowało ono wiele elementów świadczących o jego bogatej przeszłości. To miejsce, gdzie historia Pomorza jest wciąż żywa, a spacer wąskimi uliczkami pozwala poczuć ducha minionych epok.