Pałac Jerzmanowskich w Krakowie

Nr w rejestrze zabytków:
A-639 z 22.03.1983
Aktualna funkcja: Klasztor oo. Augustianów w Krakowie
Data powstania obiektu: lata 20. XIX w.

Zachowany do dziś pałac w Prokocimiu wybudował w latach 20. XIX wieku hrabia Józef Wodzicki. W 1810 roku założył on również park w stylu angielskim, który stał się zaczątkiem obecnego parku imienia Anny i Erazma Jerzmanowskich.

Wieś Prokocim założył prawdopodobnie krakowski biskup Prokop. W 1891 roku majątek Prokocim kupił Józef Grodzicki, który zlecił gruntowną przebudowę pałacu znanemu architektowi Karolowi Knausowi. W kolejnych latach w parku dosadzano latach dosadzano klony, topole, dęby i jesiony, powstały także alejki W 1895 roku kolejnym właścicielem został przybyły z Ameryki przemysłowiec i filantrop Erazm Jerzmanowski. Unowocześnił on pałac, wyposażając go w elektryczność, centralne ogrzewanie, wodociągi i kanalizację. W parku pojawiły się mostki, rzeźby i oranżeria. W 1910 roku majątek w Prokocimiu kupili ojcowie Augustianie. W pałacu działały szkoły prowadzone przez nich. W latach 1950- 2000 funkcjonował tu Dom Dziecka. Obecnie w pałacu znajduje się Klasztor oo. Augustianów. Po rewitalizacji parku, która zakończyła się w 2020 roku, pojawiły się w nim nowe drzewa, stanęła plenerowa siłownia, a plac zabaw dla dzieci zyskał nowe obiekty. Dwie fontanny (jedna według projektu profesora Wiktora Zina) są dziś jedną z atrakcji miejsca.

Źródło: visitmalopolska.pl

Zespół pałacowo-parkowy im. Erazma Jerzmanowskiego jest położony w południowo-wschodniej części Krakowa, na terenie dawnej wsi Prokocim.

Powstała ona prawdopodobnie pod koniec XIII lub na początku XIV stulecia. Na przełomie XVI i XVII w. dobra prokocimskie należały do Ostrogskich, a później do Zasławskich. W 1749 r. Prokocim przeszedł w ręce rodziny Wodzickich. Na zlecenie Eliasza Wodzickiego w latach 1777-1783 wzniesiono klasycystyczny pałac.

Kolejnymi właścicielami Prokocimia byli Skorupkowie (1863-1889), którzy rozpoczęli przebudowę siedziby. Prace prowadzone przez Karola Knausa zostały dokończone już po śmierci Skorupków, kiedy Prokocim odziedziczył ich spadkobierca, Józef Grodecki. Wkrótce potem dobra prokocimskie zakupił Erazm Jerzmanowski, przemysłowiec i mecenas sztuki. Wówczas ogrodzono park, wytyczono w nim ścieżki i ustawiono rzeźby oraz zbudowano oranżerię.

Po śmierci Jerzmanowskiego, jego żona Anna sprzedała majątek zakonowi augustianów (1910). Zakonnicy otworzyli w pałacu szkołę dla chłopców, a w jednym z dworskich budynków gospodarczych urządzili kaplicę dla mieszkańców Prokocimia. W czasie II wojny światowej pałac wraz z parkiem i gospodarstwem zajęli Niemcy. Po wojnie augustianie rozpoczęli działalność w Prokocimiu, lecz w 1950 r. zakon w Polsce rozwiązano, a jego majątek przejął Skarb Państwa. W pałacu umieszczono dom dziecka i przedszkole. W 1993 r. augustianie odzyskali pałac i obecnie jest w nim dom zakonny, a w odremontowanej kaplicy odbywają się nabożeństwa.

Pałac zachowany jest do dzisiaj w formie nadanej mu przez Karola Knausa pod koniec XIX w. Jest budowlą piętrową, murowaną i tynkowaną, o urozmaiconej bryle. Wejście do pałacu jest zaakcentowane ryzalitem zwieńczonym falistym szczytem, od strony ogrodu zaś znajduje się loggia i kolisty ryzalit narożny, nakryty kopułą. Detale architektoniczne zaczerpnięte przez Knausa z różnych stylów (barok, secesja) tworzą eklektyczną formę pałacu.

W jego pobliżu znajdują się zabudowania pochodzące z końca XIX w., m.in. wspomniana już kaplica oraz budynek gospodarczy z wieżą wodociągową.
W otaczającym pałac parku o powierzchni ok. pięciu hektarów rosną kilkusetletnie drzewa – pomniki przyrody. Park, założony na przełomie XVIII i XIX w., został na początku XX w. udostępniony przez augustianów mieszkańcom Prokocimia; w latach 60. stał się parkiem miejskim. W 1991 r. otrzymał imię Erazma Jerzmanowskiego.

Źródło: dnidziedzictwa.pl

Zaktualizowano 6 miesięcy temu

Dane teleadresowe

Górników 27
30-001 Kraków
place
50.019521, 19.994884Skopiowano do schowka
N50º1'10.276", E19º59'41.582"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Tylko z zewnątrz
Obiekt dostępny do zwiedzenia tylko z zewnątrz.

Najbliższe atrakcje W najbliższej okolicy znajduje się wiele ciekawych atrakcji. Oto niektóre z nich.

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.