Śluza "Szonowo" w Malborku
Stopień wodny Szonowo położony w 14+500 kilometrze Nogatu (gmina Malbork, woj. pomorskie). Zadaniem stopnia jest umożliwienie żeglugi rzeką Nogat (od rz. Wisły do Zalewu Wiślanego) oraz przepuszczenie wód ze zlewni własnej Nogatu.
Stopień został wybudowany w latach 1914 - 1916 r. w ramach szerszego programu inwestycyjnego przystosowania rzeki Nogat dla potrzeb żeglugi tzw. kanalizacji Nogatu
(patrz Biała Góra).
Rzekę Nogat skanalizowano przyjmując, że szlak winien umożliwiać ruch statków o nośności 400 ton, długości 55m, szerokości 8m i zanurzeniu 1.6m. W celu spełnienia tych warunków zbudowano na Nogacie trzy analogiczne stopnie wodne : Michałowo, Rakowiec i Szonowo.
Stopień Szonowo jest reprezentatywny i charakterystyczny dla wielu obiektów z przełomu XIX/XX w., znajdując wiele analogii czy to na Odrze, czy Kanale Bydgoskim. Do czasów współczesnych zachował oryginalną konstrukcję i zasady działania.
Stopień Szonowo składa się z następujących obiektów:
- zapora ziemna
- śluza komorowa
- jaz z przepławką dla ryb
- elektrownia wodna
Śluza została poddana remontowi kapitalnemu w roku 1996, zaś jaz w latach 1996 – 98. Najnowszym elementem stopnia jest elektrownia wodna, oddana do eksploatacji w 2009r.
ZAPORA
Podstawowe parametry techniczne zapory:
- konstrukcja zapory: zapora ziemna
- •dugość 123 m
- szerokość korony ok. 5 m
- rzędna korony 7.50 - 8.70 m
- nachylenie skarpy odwodnej 1:3
- nachylenie skarpy odpowietrznej 1:2.5
Jaz Szonowo usytuowany jest w korpusie zapory ziemnej, biegnącej w poprzek Nogatu. Jego zadaniem jest utrzymywanie poziomu stanowiska górnego zgodnie z obowiązującym pozwoleniem wodnoprawnym. Jaz posiada konstrukcję betonową o dwóch światłach. Każde z dwóch świateł jazu posiada podwójne stalowe zasuwy. Zasuwa górna podnoszona jest przez drabinki – wciągarkę, zaś dolna podnoszona jest na linie stalowej nawijanej na bęben. Każda z zasuw dodatkowo zabezpieczona jest łańcuchem.
Przepławka dla ryb znajduje się po prawej stronie jazu, stanowiąc z jego przyczółkiem wspólną konstrukcję betonową. Przepławka jest przykryta kratą stalową uniemożliwiającą dostęp do przepławki.
Źródło: gdansk.rzgw.gov.pl
