Mogiła zbiorowa Powstańców Śląskich w Olszowej
165/88 z 25.02.1988
"WIECZNA CHWAŁA BOHATEROM POLEGŁYM W POWSTANIU ŚLĄSKIM POD GÓRĄ Ś. ANNY W ROKU 1921 MUSIOŁ MUSZALSKI KANDZIORA MAŁEK" ; "TU SPOCZYWAJĄ JAN MUSIOŁ STEFAN MUSIALSKI RICHARD MAŁEK I FRANC KANDZIORA".
Źródło: upamietnienia.opole.uw.gov.pl
W zbuorowej mogile pochowano szczątki następujących powstańców śląskich z okresu III powstania śląskiego: Franciszka Kandziory – lat 26, Ryszarda Małka, lat 19, Stefana Muszalskiego – lat 19 i Jana Musioła – lat 20. Byli oni robotnikami dworskimi i mieszkańcamy Olszowej. Nie wiadomo, czy brali oni udział w powstaniu (najprawdopodobniej powstańcem był tylko Ryszard Małek). Za propolskie sympatie zostali wydani Niemcom 10 czerwca 1921 r. przez praktykanta dworskiego o nazwisku Gabor. Prowadzono ich przez wieś z rekoma założonymi w tył głowy i kazano śpiewać niemieckie pieśni. Rozstrzelani zostali w lesie koło Olszowej w dniu 10 czerwca 1921 r. Ojciec Ryszarda Małka odnalazł grób. Zwloki przewieziono na cmentarz i pochowano w dniu 12 czerwca 1921 r. bez udziału księdza, któremu zakazali udziału w pogrzebie pod groźbą kary śmierci.
W 1988 r. mogiłę wpisano do rejestru zabytków województwa opolskiego. Na tablicy nagrobnej wykonanej z jasnego marmuru widniała wówczas następująca inskrypcja: „WIECZNA CHWAŁA BOHATEROM / POLEGLYM W POWSTANIU ŚLĄSKIM / POD GÓRĄ ŚW. ANNY W ROKU / 1921 / MUSIOŁ, MUSCALSKI / KANDZIORA, MAŁEK.
Źródło: zabytek.pl