Park Nadodrzański w Opolu
A-18 z 11.12.2002
Park Nadodrzański ma powierzchnę około 6 ha. Powstał prawdopodobnie przed 1800 rokiem. Jest położony na terenie zalewowym. Przedłużeniem Park jest Bulwar Karola Musioła, który rozciąga się wzdłuż wschodniego brzegu Odry od mostu kolejowego po ul. Ostrówek.
W ramach współfinansowanego przez Unię Europejską projektu "nwestujemy w Twoją przyszłość" Park został zwaloryzowany. Na jego obszarze powstały zupełnie nowe miejsca, w których całe rodziny mogą spędzać wolny czas. Na jeego terenie utworzono siłownię na wolnym powietrzu. Zamontowano przeznaczone do treningu aerobowego i siłowego urządzenia możliwiające mieszkańcom nową formę aktywnego spędzania wolnego czasu.
Jest to wymarzone miejsce dla tych, którzy w wolnej chwili lubią biegać, spacerować, jeździć na rolkach, ćwiczyć jogę czy siłowo wzmacniać mięśnie. Są tu szerokie, malownicze alejki wzdłuż Odry, zielone polany i place oraz miejsca takie, jak siłownia na świeżym powietrzu. Kto woli relaks z książką czy gazetą znajdzie tu zacienioną lub pięknie nasłonecznioną ławeczkę albo skwerek. Są tu również plac zabaw dla najmłodszych i elementy małej architektury dla nieco starszych, takie jak choćby scena plenerowa czy ścianka wspinaczkowa. W sezonie letnim przy nadodrzańskim bulwarze cumuje statek wycieczkowy, można również wypożyczyć kajaki.
Perełką małej architektury jest popiersie Junony ukryte w parku. Jego pierwowzór powstał w 1857 roku, w ramach promocji pierwszej opolskiej cementowni Friedricha Grundmanna, jako wierne odwzorowanie marmurowego posągu stojącego w Villi Ludovisi w Rzymie. XIX-wieczną rzeźbę wykonano z opolskiego cementu i wystawiono podczas światowej wystawy w Paryżu w 1867 r., gdzie zyskała uznanie. Potem przywieziono ją do Opola i cementownia Grundmanna podarowała ją miastu. Ostatnim miejscem, w którym stała, był właśnie Park nad Odrą. Po latach, dzięki współpracy z Cementownią Odra, jedyną działającą dziś w mieście cementownią z kilku istniejących w minionych wiekach, Junona wróciła do parku.
Źródło: visitopole.pl / opole.pl
W 1838 r. wyspę otoczono wałem przeciwpowodziowym. Inwestycja ta przygotowywała teren do planowanej urbanizacji. W latach 1859 – 1863 dokonano parcelacji, w wyniku której powstała sieć ulic, wydzielono działki budowlane oraz publiczne tereny rekreacyjne: Ogród Zamkowy (Schloss – Garten) na miejscu dawnej fosy i obwarowań zamkowych w północnej części wyspy oraz park (zwany Nadrzecznym, Nadodrzańskim) zlokalizowany w południowo-zachodniej części, między wałami, a krawędzią koryta rzeki. Pozostawione na całym terenie istniejące zadrzewienia miały nadać wyjątkowy charakter nowej przestrzeni. Wyspę od początku lat 40 XIX w. przecina linia kolejowa Wrocław-Górny Śląsk (uruchomiona w 1843 r.). W 1891 r. władze miasta Opola zdecydowały o włączeniu terenu wyspy w granice administracyjne miasta. Na przełomie XIX i XX w. wybudowano na wyspie szereg domów czynszowych i budynków użyteczności publicznej.
Park Miejski na Pasiece założono w połowie XIX w. wraz z parcelacją całego obszaru pod zabudowę. Wówczas powstała siatka ulic dzieląca powierzchnię wyspy na kwartały. Podział na dość duże działki, projektowane nasadzenia wzdłuż ulic oraz zachowanie istniejącego drzewostanu nadał kierunek rozwoju zabudowy i charakter obecnej dzielnicy Opola. Jedna z ulic (dzisiejsza Powstańców Śląskich) została wyróżniona dwoma placami na skrzyżowaniach, które mimo przekształceń względem planu sytuacyjnego z 1863 r., do dziś są czytelne. Wzdłuż ulic powstawały zabudowania willowe, stanowiące przegląd różnych form architektonicznych drugiej połowy i końca XIX w. oraz dominującego w pierwszych dekadach XX w. modernizmu. Zaproponowany model zagospodarowania terenów wyspy wpisywał się w ówczesny trend kształtowania zabudowy przedmieść miejskich. Zwarty układ blokowy miasta ustępował na rzecz zabudowy o charakterze rozproszonym. Nowy sposób myślenia o przestrzeni był reakcją na intensywną industrializację i wynikające z niej uciążliwości oraz potrzebę poprawy higieny życia w miastach (na początku XX w. Ebenezer Howard sformułował ideę Miasta-Ogrodu). Wykonując zwrot w kierunku natury, odchodzono od projektowania zwartej zabudowy o dużej intensywności na rzecz swobodnej, poprzetykanej elementami przyrodniczymi, nadającej przestrzeni miejskiej charakter ogrodowy. Wytyczenie i zorganizowanie ogólnodostępnych parków: Zamkowego i Nadodrzańskiego („Pasieka”) wzdłuż nabrzeża Odry stanowiło dopełnienie koncepcji i służyło poprawie jakości życia mieszkańców, którzy otrzymali przestrzeń rekreacyjną. Istotną rolę w tym procesie odegrał, założony w 1858 r., Związek Upiększania Opola, który finansował nasadzenia na terenie miasta. Zarówno powstanie, charakter, jak i forma parku na Pasiece wpisywały się w ogólnoświatowy trend zakładania przestrzeni publicznych przeznaczonych do rekreacji. Park oddano do użytku dla mieszkańców Opola w 1893 roku. Na terenie dzisiejszego amfiteatru i stawku przy ul. Barlickiego założono malownicze ogrody zamkowe, obejmujące obszar ok.20 ha. Pod koniec 2002 r. Park Miejski na Pasiece wpisano do rejestru zabytków eojewodztwa opolskiego.
Źródło: zabytek.pl
