Jaskinia Deszczowa

Stanowisko w Jaskini Deszczowej leży we wschodnim zboczu Góry Popielowej w Skałach Kroczyckich. Jaskinia wznosi się na ok. 15 metrów nad dnem doliny.

Badania wykopaliskowe przeprowadzone w 1994 r. (K. Cyrek, T. Madeyska, A. Nadachowski i P. Marosik) objęły 32 m2 sięgając 3 m głębokości w jaskini oraz sondażowo przebadano również znajdujące się 5 m wyżej tzw. schronisko górne. Badania te weszły w skład projektu finansowanego przez Komitet Badań Naukowych w latach 1993−95 pod nazwą "Osadnictwo pradziejowe w Skałach Kroczyckich na tle zmian środowiska przyrodniczego".

Najmłodszy ślad ludzkiej bytności odkryto w przypowierzchniowej warstwie schroniska górnego. Był to grocik krzemienny ze słabo wyodrębnionym trzonkiem z późnego neolitu lub wczesnego brązu.

Starsze zabytki odkryto przed jaskinią i było to 5 wyrobów krzemiennych i kilka fragmentów kości. Wypełnisko jamy stanowiła pozostałość paleniska. Zabytki datowano na osadnictwo schyłkowopaleolityczne lub starszego mezolitu.

Kolejny poziom kulturowy w części przyotworowej jaskini składa się ze znalezisk kości i poroży zwierzęcych, 9 krzemiennych i 5 kościanych wyrobów oraz kilku kamieni otaczających ślady krótkotrwałego paleniska rozpalonego w wejściu do schroniska. Badania radiowęglowe datowały te znaleziska na okres od ok. 24 tys. do ok. 14. tys. lat p.n.e. Na podstawie zebranych informacji można sądzić, że w tym okresie jaskinia stanowiła kilkudniowe schronienie dla 2-3 osób.

Następny trzeci poziom kulturowy był zdecydowanie bogatszy. Obejmował kości, poroża, kamienie i wyroby krzemienne (22 szt.) skupione głównie w środkowej części jaskini. Uwagę zwróciło ułożenie kamieni o charakterze intencjonalnym. Również ciekawy był fakt napotkania na poroża reniferów wbite pionowo w podłoże podobnie jak masywna kość nosorożca włochatego. W wejściu do schroniska zaobserwowano pozostałość paleniska. Napotkano tu licznie fragmenty kości i poroży renifera ze śladami obróbki oraz gotowe kościane wyroby, co jednoznacznie sugeruje przetwórstwo ww. surowców w tym miejscu. Obozowisko zamieszkiwało 1-5 osób przez kilkanaście dni zajmując się przetwarzaniem mięsa, skór i kości upolowanych zwierząt.

Zabytki tego poziomu kulturowego zaliczono do kultury oryniackiej.

Czwarty poziom kulturowy to 8 wyrobów krzemiennych.

Piąty poziom kulturowy również pochodzi ze środkowego paleolitu i obejmuje 15 zabytków krzemiennych. Wśród wyrobów kościanych wyróżnia się żebro nosorożca włochatego pokryte reliefem i rozszczepione na jednym z końców.

Ostatni i zarazem najstarszy poziom kulturowy objął 7 mało charakterystycznych zabytków krzemiennych.