Drewniany kościół pw. św. Jana Chrzciciela i Matki Boskiej Częstochowskiej w Poniszowicach

We wsi Poniszowice w powiecie gliwickim znajduje się jeden z zabytków Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego - kościół św. Jana Chrzciciela i Matki Bożej Częstochowskiej. Dzieje tutejszej parafii są dość długie i sięgają - według źródeł pisanych - XII w. Obecna świątynia jest natomiast trzecią z kolei na tym miejscu. Powstała pod koniec w. XV, a w późniejszych latach była przebudowywana oraz poddawana innym, niewielkim przeróbkom. Świątyni towarzyszy wolno stojąca dzwonnica z XVI w.

Powstanie kościoła i parafii w Poniszowicach datowane jest według dokumentów na 1175 r. Pierwotnie stojący tutaj kościół zniszczony został w 1399 r. przez silną wichurę. Niebawem, około r. 1404 zniszczoną świątynię odbudowano oraz powiększono, wykorzystując dawne prezbiterium. Jednak także ona nie dotrwała do dnia dzisiejszego. Rok 1499 przyniósł budowę kolejnego obiektu, który - powiększony o kaplicę boczną w XVII w, oraz rozbudowany w drugiej połowie w. XVIII - dotrwał do naszych czasów. Rok 1835 przyniósł podmurowanie kościoła, w 1844 rozbudowany został chór, a w 1852 powstała nad zakrystią loża kolatorska, fundacji Aleksandra Zawadzkiego. Orientowana świątynia o konstrukcji zrębowej, zbudowana z drewna modrzewiowego, postawiona została na wzgórzu. Na budynek kościoła składają się: kwadratowa nawa z przylegającą od północy kaplicą oraz prezbiterium, przy którym znajduje się zakrystia. Kaplica pw. Matki Bożej, została ufundowana przez Franciszka Rogojskiego w połowie XVII w. Pod kaplicą znajduje się krypta grobowa. Dach kościoła, nad nawą dwuspadowy, zaś nad prezbiterium częściowo przechodzący w trójspadowy, pokryty jest gontem. Nad dachem nawy wznosi się sygnaturka z barokowym hełmem. Soboty, obiegające kościół, w 2011 roku rozebrano, po czym zrekonstruowano. Ołtarze pochodzą z XVII w. W głównym, obok obrazu Narodzenia św. Jana Chrzciciela z 1700 r., znajduje się także obraz Matki Bożej Częstochowskiej, umieszczony tu w r. 1860 jako wotum wdzięczności za wysłuchanie modlitw parafian w czasie zarazy i głodu. Kościół otoczony jest murem z kamienia. Stojąca obok dzwonnica z izbicą i piramidalnym hełmem pochodzi z 1520 r. Świątynia posiada cztery dzwony, z których najstarszy, o imieniu „Słowo Pańskie”, odlano w 1536 r. Trzy pozostałe ufundowane zostały przez parafian, w miejsce zabranych w czasie wojny. W ostatnich latach dokonano tu m.in. wymiany instalacji elektrycznej, montażu instalacji ppoż. I antywłamaniowej (w 2004 r.), renowacji ołtarzy bocznych (w 2010) oraz częściowej wymiany pokrycia dachowego (w 2011).

Źródło: slaskie.travel