Drewniany kościół pw. św. Trójcy w Rachowicach
A-357/60 z 10.03.1960
Zabytkowy kościół w Rachowicach to jeden z interesujących obiektów sakralnych powiatu gliwickiego. Świątynia jest częścią Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego. Rachowice to jedna z najstarszych wsi regionu. Wzmianki o tutejszej parafii pochodzą z początku XIV w. Obecna świątynia stanowi efekt prac budowlanych dokonywanych w różnych wiekach i jest obiektem drewniano-murowanym.
Najstarszą część kościoła św. Trójcy w Rachowicach stanowi murowane prezbiterium z zakrystią, pochodzące z 1668 r. Z tego samego okresu pochodzi drewniana nawa, do której dostawiono w latach 1679-88 wieżę - dzwonnicę (wcześniej wolno stojąca wieża znajdowała się na cmentarzu). Niestety, konstrukcja ta spłonęła w 1705 r. Pod koniec wieku XVIII wybudowano nową. W wieku XX kościół trzykrotnie remontowano. W 1945 r. plebania została podpalona przez żołnierzy radzieckich. Wówczas to spłonęły stare księgi i dokumenty. Orientowana budowla znajduje się pośrodku przykościelnego cmentarza. Obiekt składa się z murowanego, późnogotyckiego prezbiterium zamkniętego trójbocznie, z charakterystycznymi dla gotyckich kościołów skarpami. Do niego przybudowano zakrystię. Szersza od prezbiterium drewniana nawa ma konstrukcję zrębową, a drewniana wieża - słupową. Pod prezbiterium znajduje się krypta grobowa. Nawę kościoła otaczają soboty. Dwuspadowy dach pokryty jest gontem, podobnie jak wysokie, namiotowe pokrycie wieży. Dach prezbiterium zwieńczony jest sygnaturką z kopułką. We wnętrzu kościoła znajduje się m.in. XVII-wieczny dębowy portal, a także kute drzwi do zakrystii, pochodzące jeszcze z wieku XV. Większość wyposażenia jest barokowa i XIX-wieczna. Szczególnie cenny jest ołtarz główny, posiadający liczne rzeźby figuralne. Pochodzi on z roku 1679. Z XVIII w. pochodzą późnobarokowe ołtarze boczne. Ambona jest XIX-wieczna. Ogrodzenie kościoła z przełomu XVIII i XIX w. wykonane zostało z drewna i murowanych słupków oraz pokryte gontowym daszkiem.
Źródło: slaskie.travel
Rachowice są wymienione w Księdze Fundacyjnej z 1305 r. jako wieś na prawie niemieckim, która powstała prawdopodobnie w II poł. XIII w. i należała do starego, górnośląskiego rodu rycerskiego Bierawów. W 1475 r. rycerz Mikołaj Bierawa sprzedał dwór i wieś Rachowice rycerzowi Christofowi Dziecko. Od 1571 r. właścicielami dóbr rachowickich był zaś znany górnośląski ród arystokratyczny – Larischowie. W 1602 r. jako właściciel występował natomiast Jeremisz Orzeski von Syrin (Orzescy pochodzili z Orzesza koło Mikołowa). W latach 1625–1711 dobra posiadali starzy „śląscy władykowie” (drugi stopień stanu rycerskiego) – von Holy, herbu Bróg. W 1720 r. dobra nabył hrabia Gabriel Wyhowski. Od 1730 r. dobra rachowickie stały się częścią kompleksu wielkiej własności hrabiów von Hoditz, właścicieli ziemi sośnicowickiej.
Wzmiankowany po raz pierwszy w latach 1376 i 1447 kościół pw. św. Trójcy istniał już prawdopodobnie w 1305 r. Świątynia konsekrowana była ok. 1447 r. Jej najstarszą częścią, murowaną jest prezbiterium z zakrystią, które zbudowane zostały w XV w. Młodsze – nawa i wieża – są drewniane i pochodzą z XVI i XVII w. Obecna wieża datowana jest natomiast na koniec XVIII w., jako że wcześniejsza uległa zniszczeniu podczas pożaru.
Kościół nie doznał większych zniszczeń w czasie działań II wojny światowej, natomiast sama parafia owszem. W styczniu 1945 r. żołnierze sowieccy podpalili bowiem plebanię, wraz z którą doszczętnie spłonęły wszystkie znajdujące się tam dokumenty parafialne oraz księgi metrykalne.
Źródło: peuk.fiiz.pl
