Rejsy statkiem Ruciane Nida – Jezioro Nidzkie

Rejs wycieczkowy statkiem z przystani w Rucianym-Nidzie na Jezioro Nidzkie trwa około godziny. Jest to wyjątkowa wycieczka, bowiem wiedzie w odmienny od Krainy Wielkich Jezior mezoregion mazurski. Umownie za Kanałem Nidzkim rozciąga się tzw. Równina Mazurska – obszar charakteryzujący się mniejszą pagórkowatością, przewagą gleb piaszczystych i drzewostanu iglastego.

Statek wypływa z przystani w południowej zatoce jeziora Guzianka Wielka i kieruje się w stronę Kanału Nidzkiego, łączącego ten akwen z Jeziorem Nidzkim. Pod mostem drogowym (szosa Ruciane – Pisz) wpływamy na przekopany już w 1766 r., krótki (170 m) odcinek Kanału Nidzkiego. Zaraz za mostem, na zarośniętej skarpie po prawej stronie zlokalizowana jest strzegąca przeprawy drogowej, trójkondygnacyjna wieża karabinów maszynowych z 1905 r., taka sama jak przy śluzie Guzianka. Następnie statek przepływa pod kratownicą mostu kolejowego linii Szczytno – Pisz, strzeżonego przez identyczny obiekt militarny, po czym wypływa na otwarte wody Jeziora Nidzkiego.

Jezioro Nidzkie jest jednym z najpiękniejszych jezior na Mazurach. Jego powierzchnia wynosi około 18 km2, ale wygięta w kierunku południowo-wschodnim, wąska rynna osiąga długość 23 km. Jego brzegi w całości porastają lasy i bory Puszczy Piskiej – największego zwartego kompleksu leśnego Mazur. Jezioro w całości znajduje się na obszarze Mazurskiego Parku Krajobrazowego, a od przebiegającej ponad nim na wysokości Nidy i półwyspu Skonał linii wysokiego napięcia, objęte jest ochroną rezerwatową i zakazem wpływania na silnikach spalinowych. Nidzkie ciągnie się daleko na południowy wschód niezwykle malowniczą, wąską, leśną rynną, w części środkowej rozlewając swe wody szerzej zatoką Zamordeje Wielkie. W zwartej połaci lasu, co pewien czas widoczne są opadające skarpami do jeziora nadbrzeżne polany – to tzw. bindugi, używane niegdyś do spławiania wyciętych w puszczy drzew. Obecnie wykorzystywane są turystycznie, jako pola namiotowe i przystanie. Jezioro Nidzkie, oprócz walorów przyrodniczo-widokowych, ma także swoją piękną tradycję literacką. W niewielkiej leśniczówce Pranie, na wysokim, zachodnim brzegu jeziora, mieszkał i tworzył w latach 1950 – 1953 wybitny polski poeta – Konstanty Ildefons Gałczyński. Obecnie leśniczówka stanowi muzeum poety. Natomiast na wschodnim brzegu Jeziora Nidzkiego puszcza powoli zarasta ostatnie ślady osady Sowiróg. Niemiecki pisarz Ernst Wiechert (1887 – 1950), będący synem leśniczego z Puszczy Piskiej, uczynił to miejsce i jego mieszkańców bohaterami obszernej sagi mazurskiej, zatytułowanej „Dzieci Jerominów”.

U wylotu Kanału Nidzkiego statek mija prawą burtą przystań i zabudowania gospodarstwa rybackiego, aby następnie zrobić łuk wzdłuż wschodnich brzegów północnej zatoki jeziora. W krajobrazie tutejszym przeważa zabudowa turystyczna z dominującą bryłą Hotelu Nidzkiego. Następnie wpływamy w charakterystyczną dla Jeziora Nidzkiego, wąską, zalesioną po obu brzegach rynnę. Prawą burtą mijamy plażę w Rucianym (cały czas poruszamy się w obrębie granic administracyjnych miasta Ruciane-Nida), a następnie cały ciąg zlokalizowanych na zalesionych skarpach ośrodków wypoczynkowych, z których najbardziej godnym uwagi jest dawny Kurhaus Siegemunda.

Ów przedwojenny, luksusowy kurort, który opisywał w swoim „Ilustrowanym przewodniku po Mazurach Pruskich” wybitny, polski krajoznawca – Mieczysław Orłowicz, w czasach powojennych był prowadzony przez Fundusz Wczasów Pracowniczych. Na przełomie XX i XXI stulecia mocno podupadł, a obecnie został przejęty przez Lasy Państwowe, które chcą mu przywrócić dawny blask.

Największe przewężenie rynny Jeziora Nidzkiego przepływamy w okolicy półwyspu Kowalik. Pomiędzy polem namiotowym, zlokalizowanym na tym półwyspie, a położonym na przeciwnym brzegu jeziora ośrodkiem wczasowym PKP (obecnie „Wodnik”), kursował swego czasu niewielki promik, skracający drogę do sklepów w Rucianym. Po lewej burcie, na wysokiej skarpie brzegowej przez roślinność przebijają się dachy leśniczówki Kowalik. Natomiast po prawej burcie, za stanicą wodną PTTK, otwiera się niewielka zatoka, stanowiąca ujście z Jeziora Nidzkiego rzeczki Nidki, płynącej dalej do Jeziora Wygryńskiego i wpadającej ostatecznie do Bełdan. Wokół tej zatoki zlokalizowana jest zabudowa dawnej rybackiej osady Nida, tworzącej obecnie wraz z Rucianym organizm miejski Rucianego-Nidy.

Na wysokości ujścia Nidki i zabudowań osady Nida wody jeziora rozlewają się nieco szerzej – w malowniczą zatoczkę ograniczoną od południa półwyspem Skonał. W zatoczce tej leży pięć wysepek – Płaska, Ostrów, Królewski Ostrów, Grobowiec i Kopanka – tworzących niezwykle urokliwy archipelag, pełen wspaniałych widokowo zakątków.

Półwysep Skonał zamyka dostępny dla żeglugi na silnikach spalinowych obszar Jeziora Nidzkiego

Statek meandruje pomiędzy wysepkami, a przed naszymi oczami otwierają się przecudne widoki. Po wyspiarskiej pętli powracamy na szlak, którym przybyliśmy, bowiem dalsza część Jeziora Nidzkiego nie jest dostępna dla jednostek z silnikami spalinowymi. Powoli, napawając się puszczańską naturą, powracamy do Kanału Nidzkiego i do przystani Żeglugi Mazurskiej w Rucianym-Nidzie.

Źródło: zeglugamazurska.com.pl