Stary cmentarz w Rykach
A/1006 z 4.07.1990
Zabytkowy cmentarz przy ul. Młynarskiej usytuowany jest na wzniesieniu, na północnowschodnim obrzeżu miasta. Założony został między rokiem 1818 a 1834 na planie prostokątnym i nie posiada obecnie rozplanowanego układu przestrzennego. Przez środek od bramy do parkany prowadzi główna aleja, z niedokładnie wytyczonymi bocznymi alejkami. Groby zazwyczaj znajdują się w swobodnym ułożeniu, z zachowaną ich jednokierunkową orientacją. Pierwsze wiadomości pochodzące z 1836 mówią, że nie posiadał jeszcze ogrodzenia, natomiast stały na nim dwa drewniane krzyże. Obok wiernych, chowano tu nieochrzczone dzieci, a także ciała niekatolików. W 1860 był już nieczynny na skutek przepełnienia.
Cmentarz poza walorami zabytkowymi, posiada dużą wartość historyczną.
Mają tu swe groby żołnierze z obu powstań narodowych: Zakrzewscy – uczestnicy powstania listopadowego; Eugeniusz Wojnowski i Michał Dobrowolski – uczestnicy powstania styczniowego oraz żołnierze z czasu II wojny światowej.
Na Cmentarzy Starym pochowani są także znani lokalni księża: ksiądz Adolf Kurkowski – proboszcz parafii Ryki, ks. Piesiewicz i ks. Bobrowski – wikarzy parafii Ryki.
Wśród nagrobków odnajdziemy także te należące do lokalnych działaczy, przedsiębiorców i właścicieli ziemskich: Piotra Danysza – społecznika i działacza spółdzielczego; tragicznie zmarłego Witolda Kossaka – brata znanej pisarki, Zofii Kossak – Szczuckiej, bliskiej krewnej malarza Wojciecha Kossaka i Marii Pawlikowskiej – Jasnorzewskiej; najbliższych z rodziny malarza Leona Wyczółkowskiego: ojca – Mateusza, matki – Antoniny z Falińskich Wyczółkowskiej, a także dziadków ze strony matki, ciotek, wujków i dalszych krewnych Filomeny i Stefana Żebrackich, czy Władysława Skalskiego – przemysłowca, który jako pierwszy zastosował w Rykach elektryczność.
Stary cmentarz przy ul. Młynarskiej wpisany jest do rejestru zabytków. Zabytkowymi nagrobkami opiekuje się m.in. Towarzystwo Przyjaciół Ryk, organizując w Dzień Wszystkich Świętych doroczną kwestę na ich renowację.
Źródło: mgck.ryki.pl