Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna „Biblioteka pod Atlantami”
1 grudnia 1945 w Ratuszu została otwarta Miejska Biblioteka Publiczna w Wałbrzychu. Pierwszym kierownikiem został polski poeta Marian Jachimowicz. Dwa lata później kierownictwo objęła Maria Dawidczyńska, którą w 1949 roku zastąpiła Olga Bachlińska. Od 1952 roku na czele książnicy stanęła Ligia Żywicka. 9 maja 1946 roku Pełnomocnik Rządu R.P. dokonał oficjalnego otwarcia nowej siedziby biblioteki przy ul. Sienkiewicza 2. W 1948 roku utworzono Powiatową Bibliotekę Publiczną, jej kierowniczką została Helena Murmyło.
W 1949 roku, przy ul. Sienkiewicza, wyodrębniono czytelnię prasy. 15 marca 1954 roku uroczyście otwarto Oddział Dziecięcy Biblioteki Centralnej. W 1965 roku rozpoczęła działalność filia nr 7 na Piaskowej Górze wraz z oddziałem dziecięcym. W 1969 roku powstała filia biblioteczna w Szpitalu Miejskim nr 2.
Rok 1974 nastąpiło połączenie MBP i PBP w Miejską i Powiatową Bibliotekę Publiczną. 5 września 1975 roku, zarządzeniem wojewody wałbrzyskiego została utworzona Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Wałbrzychu. Jej pierwszym dyrektorem został Józef Jaworski. W 1980 roku rozpoczęła działalność filia nr 11 na Podzamczu. Natomiast w 1983 roku powstała na Podgórzu filia dla niewidomych. W tym samym roku dyrektorem biblioteki został Bogusław Lamch, a biblioteka otrzymała kamienicę „Pod Czterema Atlantami” w wałbrzyskim Rynku. Rok później na Podzamczu rozpoczęła działalność filia nr 11 dziecięco-młodzieżowa. W 1986 roku utworzono Oddział Zbiorów Specjalnych, w którym rozpoczęto udostępnianie zbiorów audiowizualnych. W kolejnym roku powołano do życia Sekcję Oświatowo-Wydawniczą WBP, w obsadzie: Jacek Czarnik i Paweł Pietrzyński. W 1988 roku wałbrzyska biblioteka posiadała 3 mikrokomputery, 5 magnetowidów oraz kamerę wideo. 22 czerwca 1990 roku, powracając z wyjazdu służbowego do Warszawy, w wypadku samochodowym giną dyrektor WBP Bogusław Lamch i pracownik Paweł Pietrzyński. Konkurs na nowego dyrektora wygrywa dotychczasowy wicedyrektor Andrzej Tyws. Od początku 1991 roku rozpoczęto przeprowadzkę biblioteki do kamienicy „Pod Czterema Atlantami” w Rynku. We wrześniu 1993 roku zainaugurowała działalność Galeria pod Atlantami pod kierownictwem Marii Tyws. 26 listopada tego samego roku nastąpiło oficjalne otwarcie nowej siedziby. Kolejny rok to udostępnienie nowoczesnego Działu Audiowizualnego.
Biblioteka otrzymała w 1997 roku nagrodę „Ikara” jako najlepsza biblioteka w kraju, a w 2000 roku Dolnośląski Klucz Sukcesu. W 1998 roku w dzielnicy Sobięcin powołano pierwszą w Polsce bibliotekę publiczno-uczelnianą (we współpracy z Wałbrzyską Wyższą Szkołą Zarządzania i Przedsiębiorczości) oraz pierwszą w Wałbrzychu bibliotekę publiczno-szkolną (we współpracy z PSP nr 17).
W 1999 roku reforma administracyjna spowodowała zmianę organizatora, a tym samym statutu i nazwy biblioteki. Odtąd stała się Powiatową Biblioteką Publiczną „Biblioteką pod Atlantami”. Natomiast w 2003 roku po połączeniu miasta na prawach powiatu Wałbrzych z powiatem wałbrzyskim nastąpił podział organizacyjny biblioteki na Powiatową (z wyłączeniem filii) i Miejską (filie biblioteczne). Nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora: Andrzeja Tywsa zastąpił Cezary Kasiborski.
1 maja 2005 r. na mocy uchwał intencyjnych podjętych przez rady powiatu i miasta powstaje Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna „Biblioteka pod Atlantami”. W 2006 roku na parter budynku głównego przeniesiono Oddział Zbiorów dla Niewidomych, a w pomieszczeniu obok atrium otwarto Pokój Pamięci Poety. Wyeksponowano w nim archiwum twórcy, przekazane przez jego rodzinę po jego śmierci. W 2008 roku stanowisko dyrektora objęła Violetta Kasiborska. W 2012 roku zastąpiła ją Renata Nowicka, która pełni tę funkcję do dziś.
W 2010 r. Biblioteka otrzymała nagrodę „Muflon 2009” w kategorii Najlepsze Przedsięwzięcie Promujące Region. 6 września tego roku uroczyście otwarto Akademię Młodych utworzoną wspólnie z Gminą Wałbrzych. W 2013 roku biblioteka otrzymała tytuł „Zasłużony dla Miasta Wałbrzycha” i „Zasłużony dla Powiatu Wałbrzyskiego”. 2 października 2014 roku rozpoczęła swoją działalność Multimedialna Filia Biblioteczna na Podzamczu. Nowa filia, powstała z połączenia trzech filii: nr 11, nr 11 dziecięco – młodzieżowa i nr 14.
Rok 2015 przyniósł kolejne nagrody: srebrny medal Zasłużony Kulturze „Gloria Artis” oraz I miejsce w ogólnopolskim konkursie „Mistrz Promocji Czytelnictwa”, organizowanym przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich.
W kolejnych latach nowe filie doczekały się swoich nowoczesnych siedzib. 10 marca 2017 roku zorganizowano wielkie otwarcie nowej siedziby Filii nr 7 z oddziałem dziecięcym na Piaskowej Górze ph „Piaskowa Góra-Reaktywacja”. W 2018 roku, w związku z otwarciem nowej siedziby Filii nr 5 z oddziałem dziecięcym w Sobięcinie, został realizowany projekt pn „Piątka na piatkę” dofinansowany przez MKiDN. 30 sierpnia 2022 roku otwarto nową siedzibę Filii nr 1 z oddziałem dziecięcym na Nowym Mieście. Otwarciu towarzyszyła realizacja projektu „Nowe Miasto – nowa biblioteka” dofinansowanego przez MKiDN.
Źródło: atlanty.pl
