Stare Miasto w Wolinie
68 z 29.10.1955














Stare Miasto w Wolinie to jedno z najstarszych i najważniejszych miejsc Pomorza Zachodniego. Jego historia sięga wczesnego średniowiecza, kiedy nad cieśniną Dziwną powstała osada, która dzięki korzystnemu położeniu szybko stała się prężnym ośrodkiem handlowym, kulturalnym i religijnym.
Początki osadnictwa i rozwój nad Dziwną
Wczesnośredniowieczny Wolin rozwinął się jako silny ośrodek portowy, z którym ściśle związany był rozwój handlu dalekosiężnego. Bliskość wód Dziwny umożliwiała intensywne kontakty z innymi regionami basenu Morza Bałtyckiego, co uczyniło miasto jednym z ważniejszych punktów na mapie północnej Europy.
Wolin jako ośrodek kultu i handlu
W średniowieczu Wolin był nie tylko ważnym portem, ale także ośrodkiem kultu pogańskiego, zwłaszcza boga Świętowita. W jego pobliżu powstały cmentarzyska, m.in. na Wzgórzu Wisielców oraz w rejonie Młynówki, które potwierdzają istnienie rozbudowanej struktury społeczno-religijnej.
Od samodzielnego grodu do księstwa pomorskiego
W początkowym okresie Wolin jako państwo-miasto prowadził niezależną politykę, nawet stawiając opór Mieszkowi I. Po jego zwycięstwie miasto zostało włączone do państwa Piastów, a później – od XI do połowy XVII wieku – stanowiło część księstwa pomorskiego rządzonego przez dynastię Gryfitów. W latach 1140–1175 Wolin był siedzibą biskupstwa pomorskiego, co potwierdza jego znaczenie religijne i administracyjne.
Po 1630 roku miasto przeszło pod panowanie szwedzkie, a od 1720 – pruskie. Każdy z tych okresów odcisnął swoje piętno na układzie urbanistycznym i architekturze Starego Miasta.
Stare Miasto po II wojnie światowej
W czasie II wojny światowej znaczna część Starego Miasta została zniszczona. Po 1945 roku Wolin wrócił w granice Polski. Najpierw, od 1946 roku, należał do pierwszego województwa szczecińskiego. Po reformie administracyjnej z 1975 roku również wchodził w jego skład aż do końca lat 90.