Drewniany kościół pw. św. Wawrzyńca w Cynkowie
A/418/60, A/102/78 z dnia 18 marca 1960
Kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca w Cynkowie (nieopodal Koziegłów) został zbudowany w XVII wieku. Co dość rzadkie, znamy nazwisko budowniczego – był nim cieśla, Walenty Ruray z Pyskowic. Drewniany budynek wzniesiono w szczególnej konstrukcji: sumikowo-łątkowej. Na terenie województwa śląskiego tylko właśnie w Cynkowie możemy spotkać kościół zbudowany w taki sposób. Ściany i dach obito gontem. Nad dachem wznosi się blaszana sygnaturka.
Cynków, niewielka wioska, leży kilka kilometrów na południowy zachód od Koziegłów. Pierwsza wzmianka w źródłach historycznych o Cynkowie pochodzi z XIV wieku – wspomina się w niej o istnieniu tutaj sołectwa. Na początku XV wieku ponownie pisze się o miejscowości, przy okazji umowy kupna–sprzedaży półtora łana ziemi. W latach 40. XV stulecia terytorium, w skład którego wchodził też Cynków, posiadające stolicę w Siewierzu, zostało sprzedane przez Piastów śląskich biskupom krakowskim. W ten sposób powstało księstwo siewierskie, podlegające hierarchom kościelnym aż do 1790 roku. Przez stulecia Cynków należał administracyjnie do parafii w Koziegłowach. Dopiero w 1977 roku powołano do istnienia samodzielną parafię cynkowską. W 1995 postawiono nowy kościół, pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski. Największym skarbem Cynkowa jest nieduża, drewniana świątynia pod wezwaniem św. Wawrzyńca. Odnajdziemy ją nieco oddaloną od wsi, przy drodze do Koziegłów, w otoczeniu starych drzew, za kamiennym murem. Budowla powstała w 1631 roku, dzięki umiejętnościom cieśli z Pyskowic, Walentego Ruraya. Kościół jest orientowany, wzniesiony przy zastosowaniu szczególnej konstrukcji sumikowo-łątkowej. To jedyny taki przypadek w województwie śląskim. Ściany są wzmocnione lisicami. Nawa jest szeroka, lecz krótka; węższe prezbiterium zostało zamknięte trójbocznie. Dach jest dwuspadowy. Nad nawą umieszczono sygnaturkę z latarnią i baniastym hełmem z blachy. Od strony zachodniej dostawiono małą kruchtę. Dach i ściany obito gontami. We wnętrzu warto zwrócić uwagę na interesujący portal pomiędzy kruchtą a nawą, a także ołtarze z zabytkowymi figurami i obrazami. Kościół św. Wawrzyńca znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.
Źródło: sad.slaskie.travel
Kościół powstał w roku 1631 wzniesiony przez budowniczego Walentego Ruray’a z Pyskowic (według napisów wyrytych w nadprożach drzwi). Prawdopodobnie w XIX wieku do kościoła dobudowano kruchtę zachodnią. Świątynia poddana została gruntownej restauracji w latach 1951-1958. W roku 1957 odnowiono ołtarz główny, ołtarze boczne oraz chór.
Źródło: wikipedia.pl
