Kościół pw. św. Katarzyny w Czechowicach-Dziedzicach
254/49 z 24.11.1949; 29/60 z 24.02.1960
Kościół pw. św. Katarzyny jest kościołem parafialnym rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która jest położona na terenie dekanatu Czechowice-Dziedzice należącego do diecezji bielsko-żywieckiej, a która została erygowana już w XIV w.
Kościół pw. św. Katarzyny jest najcenniejszym zabytkiem, nie tylko sakralnym, w Czechowicach-Dziedzicach. Świątynią reprezentuje styl barokowy. Jest budowlą jednonawową. W jej wnętrzu na uwagę zasługuje przede wszystkim barokowa ambona, ołtarze zdobione cennymi rzeźbami i obrazami, w tym XVII-wiecznym obrazem „Pożegnanie Piotra i Pawła”.
Pierwsza drewniana sakralna budowla w tym miejscu istniała już w 1447 r. Nie dotrwała ona jednak do czasów współczesnych. Barokowy kościół, który możemy podziwiać do dnia dzisiejszego, powstał w I poł. XVIII w. Jego fundatorem był ówczesny właściciel Czechowic – Franciszek Karol Kotuliński. Budowę nowej świątyni wspierał proboszcz parafii pw. św. Katarzyny ks. Walenty Antoni Martius.
Patronka kościoła – św. Katarzyna – wg legendy urodziła się w stolicy Egiptu – Aleksandrii i była córką króla Kustosa. Była nie tylko osobą bardzo zamożną, ale także wykształconą. Słynęła z urody. O jej rękę daremnie ubiegali się najznakomitsi obywatele miasta. Złożyła jednak jako chrześcijanka ślub dozgonnej czystości. Męczeńską śmierć poniosła ok. 307/312 r. Jej ciało od setek lat spoczywa na Górze Synaj, przeniesione tam zapewne z Aleksandrii, kiedy Arabowie, a po nich Turcy, najechali Egipt. Jest tam klasztor prawosławny i kościół, do którego podążają pielgrzymi z całego świata, zbudowany przez cesarza Justyniana w VI w. Prowadzi do niego 3000 schodów wykutych w skale. W ikonografii św. Katarzyna przedstawiana jest w koronie królewskiej, z palmą męczeńską w dłoni. Jej atrybutami są: anioł, Dziecię Jezus, nakładające na jej palec pierścień jako oblubienicy, filozofowie, z którymi prowadziła dysputę, gałązka palmowa, koło, na którym była łamana, korona w ręku, krzyż, księga, miecz, piorun.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Pierwotny kościół pw. św. Katarzyny został wzniesiony najprawdopodobniej w I poł. XV w. Po raz pierwszy informacja o nim pojawiła się w zapisie świętopietrza w 1447 r., należy więc przypuszczać, iż został wzniesiony kilkanaście lub kilkadziesiąt lat wcześniej. Ówczesna świątynia zbudowana była z drewna, obok niej stała wieża z dzwonami, także drewniana. Przetrwała ona aż do początków XVIII w. Wtedy, wizytator biskupi, w 1719 r., zdecydował, iż z uwagi na zły stan kościoła, należy go albo wyremontować albo zburzyć i postawić nową świątynię. Wybrano tę drugą opcję.
W latach 1722–1729 wzniesiono nowy, murowany kościół według późnobarokowego porządku architektonicznego. Na budowę tej świątyni, ówczesny proboszcz ks. Walenty Martius przeznaczył 3000 florenów, natomiast właściciel Czechowic – hrabia Franciszek Karol Kotuliński – ofiarował potrzebne materiały budowlane.
Aby wierni mogli uczestniczyć w nabożeństwach, nową świątynię wzniesiono odbudowując murami stary drewniany kościół. W 1729 r. po ukończeniu budowy nowego kościoła, stary, drewniany kościółek rozebrano. Dobre drewniane belki i inne części zabrali parafianie i wykorzystali je do remontów swych skromnych domów. Zniszczone, drewniane części spalono. Modrzewiowe drzwi z solidnym żelaznym zamkiem zabrała do swego gospodarstwa rodzina Molów z Czechowic. Zamontowano je do wejścia do spichlerzyka i przetrwały tam do II poł. XX w. Obecnie drzwi te, będące świadkiem ponad 600-letniej historii Czechowic-Dziedzic, można podziwiać w Izbie Regionalnej, która prowadzona jest przez Towarzystwo Przyjaciół Czechowic-Dziedzic.
Źródło: peuk.fiiz.pl
