Kościół pw. św. Jerzego w Dębieńsku Wielkim

Nr w rejestrze zabytków:
594/66 z 15.03.1966
Data powstania obiektu: 1800 r.
Kościół wybudowano w stylu barokowym w 1802 r. na miejscu wcześniejszego kościoła drewnianego. Wewnątrz znajduje się późnorenesansowy ołtarz główny z poł. XVII w., barokowa ambona z 1774 r., chrzcielnica z 1808 r. oraz organy z 1890 r.

Kościół pw. św. Jerzego w Dębieńsku Wielkim jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu dębieńskiego należącego do archidiecezji katowickiej.

Kościół w stylu baroku staropolskiego wzniesiony został pod koniec XVIII w., a znacznie rozbudowany przed I wojną światową. Jest obiektem murowanym z kamienia, postawionym na planie krzyża. Swoją obecną architekturę zawdzięcza kunsztowi znanego architekta H. Schneidera, która na początku XX w. opracował projekt jego przebudowy. Świątynia jest ogromna, jej powierzchnia wynosi ok. 800 m².

Centralne miejsce w kościele zajmuje późnorenesansowy, datowany na poł. XVII w. ołtarz główny z wizerunkiem patrona parafii – św. Jerzego. Godne uwagi są również: przeniesiona ze starego kościoła barokowa ambona z zachowanymi datami fundacji – 1792 r. i renowacji – 1889 r., późnobarokowa monstrancja, figury Chrystusa Ukrzyżowanego i Chrystusa Zmartwychwstałego, a także zabytkowe dzwony – największy z datą 1541 r. i średni z 1770 r. (dzieło ludwisarza z Ołomuńca). Niektóre z elementów wyposażenia starego kościoła (obrazy, rzeźby) można obejrzeć w Muzeum Archidiecezjalnym w Katowicach.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Pierwsza historyczna wzmianka na temat parafii w Dębieńsku pochodzi z 1342 r. Oznacza to, iż istniała ona już od XIII w. Na jej obszarze znajdowały się wówczas: Dębieńsko Wielkie, Dębieńsko Stare, Czerwionka, kolonia „Ciosek”, Czuchów, kolonia „Angelhof”, kolonia „Solarnia”, kolonia i folwark „Neuhof”, Ornontowice, Żabik, Bukowina, Rybówka, Zawada, kolonia „Friedrichsgrube” i wieś Jankowice oraz kolonie „Mariahutte” i „Josephinenhutte”. Terytorium to pozostało niezmienione, aż do początków XX w., kiedy to od Dębieńska odłączyły się parafie Ornontowice, Czerwionka, Czuchów oraz Jaśkowice.

Pierwszy, drewniany kościół wybudowano w Dębieńsku prawdopodobnie na przełomie XIII i XIV w. Z opisów wizytacyjnych doskonale znany jest jego wygląd. Wiadomo, iż była to świątynia drewniana z podłogą wyłożoną z cegieł, zdobiona wewnątrz licznymi ołtarzami, obrazami, a także pozłoconym chórem, w którym znajdował się rzeźbiony i pozłacany sześciogłosowy pozytyw organowy. Obok znajdowała się wolnostojąca dzwonnica z dwoma dzwonami, a wokół rozciągał się cmentarz wraz z kostnicą. Ta pierwsza świątynia służyła wiernym prawie połowę tysiąclecia, rozebrano ją bowiem w 1798 r. W jej miejscu wybudowano nowy, murowany kościół barokowy, który przetrwał do czasów współczesnych. Jego konsekracja miała miejsce w 1800 r. W XIX w. prowadzono prace związane z wyposażaniem wnętrz kościoła i jego upiększaniem.

Pod koniec XIX w., wyniku uruchomienia kopalni „Dębieńsko”, liczna wiernych gwałtownie wzrosła i obecny kościół okazał się za mały dla rozrastającej się w szybkim tempie parafii. W związku z tym, w 1912 r. ówczesny proboszcz ks. Jan Salzburg rozpoczął rozbudowę XVIII-wiecznej świątyni. Prowadzone w szybkim tempie prace trwały ponad rok i objęły dobudowanie transeptu wraz z absydą, które nadały kościołowi kształt krzyża oraz podwyższeniu wieży o jedną kondygnację i zmianie kształtu wieńczącego ją hełmu. Prace budowlane rozpoczęto od rozbiórki prezbiterium z zakrystią i wieży, a w dalszej kolejności pokrycia dachowego z gontów. Po sporych wątpliwościach natury konstrukcyjnej osadzono kopułę autorstwa architekta H. Schneidera, który opracował cały projekt przebudowy świątyni.

Przed wojną w kościele wykonywano jedynie małe remonty, po niej natomiast rozbudowano chór, odnowiono organy i ołtarz główny oraz dach. Później zainstalowano ogrzewanie, wykonano nowe ołtarze boczne i konfesjonały. Zmieniono posadzkę, odnowiono prezbiterium i przerobiono ołtarze. W kolejnych latach dachówki zastąpiono blachą miedzianą. W 1996 r. odmalowano wnętrze kościoła. W maju 2009 r. na skutek pożaru zniszczeniu uległa kopuła.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Zaktualizowano 6 miesięcy temu

Dane teleadresowe

Borowa 4
44-230 Czerwionka-Leszczyny
place
50.166410, 18.721958Skopiowano do schowka
N50º9'59.076", E18º43'19.049"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Parking
Miejsce/obiekt w pobliżu którego istnieje możliwość płatnego lub bezpłatnego zaparkowania samochodu.
Możliwość zwiedzania
Miejsce/obiekt, który jest udostępniany do zwiedzania.
Ogólnodostępny
Obiekt ogólnodostępny dla wszystkich w określonych dniach i godzinach. (np. instytucja publiczna lub kościół czynne w określonych godzinach).
Wstęp bezpłatny
Kościół rzymskokatolicki

Inne w kategorii: Sakralne To najbliższe atrakcje w tej samej kategorii.

Najbliższe atrakcje W najbliższej okolicy znajduje się wiele ciekawych atrakcji. Oto niektóre z nich.

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.