Port morski Gdynia
Port morski Gdynia – handlowy port morski nad Zatoką Gdańską, w woj. pomorskim w Gdyni, położony na Pobrzeżu Kaszubskim. Jest trzecim co do wielkości portem morskim w Polsce (po Gdańsku i Szczecinie). W 2008 roku przeładunek kontenerów obejmował 610 767 TEU, przez co port zajmował 4. miejsce pod tym względem na Morzu Bałtyckim. W 2008 roku obroty ładunkowe portu wynosiły 15,467 mln ton towarów. W 2006 roku wynosiły 14,182 mln, co lokowało port na 2. miejscu pod względem przeładunku w Polsce. Należy do Europejskiej Organizacji Portów Morskich.
Położenie
Port Gdynia znajduje się w północnej części woj. pomorskiego, we wschodniej części Gdyni, w dzielnicy Śródmieście. Port usytuowany jest nad Zatoką Gdańską.
Położony na Pobrzeżu Gdańskim, a dokładnie we wschodniej części Pobrzeża Kaszubskiego.
Całkowita powierzchnia portu wynosi 972,9508 ha, w tym 621,0680 ha powierzchni lądowej.
Obecne granice portu zostały określone w 2020 roku.
Działalność
Według ustawy o obszarach morskich RP i administracji morskiej, port Gdynia należy do portów o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Całkowite obroty ładunkowe portu w 2006 roku wynosiły 14182,7 tys. ton, co stanowiło 23,5% udziału w przeładunkach Polski.
W 2008 roku przeładunek kontenerów obejmował 610 767 TEU, co lokowało port na pierwszym miejscu w Polsce.
W 2015 w porcie przeładowano 3,7 mln ton zbóż i pasz (wzrost o 812 tys. ton w stosunku do 2014, czyli 28%). Przeładunki kontenerów spadły o 19,4%, węgla i koksu o 33%, innych towarów masowych o 8%, a drobnicy o 11%. W tym samym roku zagospodarowano rejon Nabrzeża Bułgarskiego, przebudowano Nabrzeże Szwedzkie oraz intermodalny terminal kolejowy, a na Nabrzeżu Śląskim wybudowano nowy magazyn. W l. 2016–2018 planowana jest przebudowa Nabrzeży Indyjskiego i Helskiego oraz pogłębienie toru podejściowego do 17 m i akwenów wewnętrznych do 16 m, co ułatwi warunki nawigacyjne w porcie. Rozważana jest też budowa publicznego terminalu promowego dla promów o długości 240 m na ok. 1000 pasażerów. Według wstępnych danych zysk netto portu wyniósł 47 mln zł, a rentowność netto ok. 26%.
W 2017 przeładunki w porcie były o 9% wyższe niż rok wcześniej i wyniosły 21,2 mln t, co zapewniło Gdyni 11 miejsce spośród portów na Bałtyku. Stało się to m.in. dzięki znacznemu wzrostowi przeładunków węgla i koksu oraz paliw płynnych i w mniejszym stopniu kontenerów, rudy oraz drewna i drobnicy. W 2018 wynik roku poprzedniego osiągnięto już 27 listopada.
W II kwartale 2018 planowane jest oddanie w porcie do użytku obrotnicy dla statków kontenerowych o długości 400 m, powstałej kosztem 100 mln zł. Pod koniec 2018 Port Gdynia zawarł umowę z firmą Strabag na modernizację Nabrzeża Słowackiego (koszt 16,5 mln zł). Modernizacja nabrzeży poprzedziła planowane na lata 2022-2023 pogłębienie kanału portowego z 13 do 16 metrów, poszerzenie szerokości wejścia do portu ze 102 do 130 m i przebudowa północnej Ostrogi Pilotowej. Inwestycja umożliwi ruch statków o długości 400 m, szerokości 58 m i zanurzeniu do 14,5 m. Jednocześnie nastąpi rozbudowa portowej obrotnicy nr 2 z przebudową Nabrzeża Gościnnego oraz pogłębienie akwenów wewnętrznych w portach.
W 2019 Korporacja Budowlana Doraco rozpoczęła budowę nowego terminalu promowego. Koszt inwestycji, mający wynieść pierwotnie 235 milionów zł, wzrósł ostatecznie do blisko 300 mln zł. Nowy terminal umożliwia przyjmowanie jednostek o maksymalnej długości 240 m; dotychczasowy terminal przy Nabrzeżu Helskim z lat 90. XX w. pozwalał na zawijanie statków do 175 m długości. Nowy obiekt powstał przy wejściu do portu na terenie Nabrzeża Polskiego u jego styku z Nabrzeżem Fińskim, w basenie im. Marszałka Piłsudskiego, w sąsiedztwie kapitanatu portu i Dworca Morskiego (Muzeum Emigracji), i zajmuje obszar 7 ha. W ramach prac przebudowano 600-metrowy odcinek nabrzeża, powstała galeria pasażerska o długości 166 m, umożliwiająca przejście pasażerów z terminalu na statek; oraz estakada o długości całkowitej 270 m, po której pojazdy będą wjeżdżać na górne pokłady promów. Czas pobytu w terminalu – od rozpoczęcia cumowania do odejścia od nabrzeża – ma ulec skróceniu do 120 minut. Kamień węgielny wraz z aktem erekcyjnym wmurowano uroczyście 9 października 2019, a jego otwarcie, planowane pierwotnie na czerwiec 2021, nastąpiło 23 września 2021, jednak pomimo aż do 17 czerwca 2022 pozostawał on nieużywany. Z terminala, który umożliwia przyjmowanie 4 promów dziennie korzysta Stena Line; przewidywana jest także obsługa Polferries PŻB.
Na przedłużeniu mola Węglowego w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego do 2028 kosztem 4 mld zł przewidywana jest budowa nowego pirsu o powierzchni blisko 150 hektarów, przeznaczonego na głębokowodny terminal kontenerowy o rocznej zdolności przeładunkowej 2,5 mln ton (Port Zewnętrzny). Nowe portowe akweny mają mieć głębokość 17 m wobec obecnie maksymalnej głębokości akwenów portu wynoszącej 13,5 m. Budowa ma być realizowana na podstawie ustawy o inwestycjach w zakresie budowy portów zewnętrznych przyjętej przez Sejm jesienią 2019. Na jej podstawie wyemitowano obligacje o wartości 670 mln zł, które pozwolą na sfinansowanie budowy m.in. falochronu portu zewnętrznego. Projektowaniem, budową i eksploatacją terminala ma zająć się wyłoniony na 30 lat podmiot zewnętrzny. Na terenie wysuniętego w morze pirsu poza infrastrukturą portową planowane są ścieżka rowerowa i wieża widokowa.
W 2021 ogłoszono przetarg na dzierżawę terenu pod terminal kontenerowy i terminal instalacyjny do budowy farm wiatrowych na Bałtyku; szacowany koszt jego powstania to prawie 2 miliardy złotych.
W 2020 w porcie ustanowiono rekord przeładunków (ponad 24,6 mln ton), które w skali roku wzrosły o 2,9%. Przeładunki zboża wzrosły o 68,6%, a kontenerów o 0,9% w skali roku.
Ruch graniczny w porcie odbywa się poprzez morskie przejście graniczne Gdynia.
Infrastruktura portowa
W 2006 roku całkowita długość nabrzeży w porcie Gdynia wynosiła 13 071 m, z czego 12 964 m nadawało się do eksploatacji. Łączna długość nabrzeży o głębokości powyżej 10,9 m nadających się do eksploatacji wynosiła 3421 m. Całkowita długość nabrzeży przeładunkowych wynosiła 9544 m.
Źródło: wikipedia.pl
Wraz z wybuchem I wojny światowej zaświtała nadzieja na odrodzenie się państwa polskiego. Jego przyszły kształt był trudny do przewidzenia, ale czołowi politycy – Józef Piłsudski, Roman Dmowski czy Ignacy Jan Paderewski – nawoływali, by było to państwo z dostępem do morza, co w swej 14-punktowej deklaracji ujął w styczniu 1918 roku prezydent Woodrow Wilson. Wkrótce po odzyskaniu niezawisłości, 4 grudnia 1918 roku, Piłsudski, wówczas Naczelnik Państwa, wydał dekret nakazujący utworzenie marynarki wojennej. Konferencja wersalska, na której przeważały niechętne Polsce wpływy angielskie, nie przyznała – mimo opinii biegłych – odrodzonemu państwu portu gdańskiego, skutkiem czego powstał sztuczny twór o nazwie Wolne Miasto Gdańsk, a Polska otrzymała 75-kilometrowy skrawek wybrzeża z dwoma niewielkimi przystaniami w Pucku i Helu.
10 lutego 1920 roku w Pucku odbyły się uroczyste zaślubiny z morzem, ale w zawierusze wojny z bolszewikami nie było czasu na zajmowanie się sprawami morskimi. Dopiero gdy kontruderzenie znad Wieprza odmieniło losy wojny, Departament Spraw Morskich mógł rozwinąć działalność na rzecz wzmocnienia polskiego stanu posiadania nad Bałtykiem, skutkiem czego w październiku 1920 roku rząd polski podjął decyzję o budowie portu w dolinie rzeki Chylonki w osadzie rybackiej Gdynia, którą – 300 lat wcześniej – wskazywał królowi Władysławowi IV hetman Stanisław Koniecpolski i wyasygnował wstępnie 40 mln marek. Kierownikiem budowy został Tadeusz Wenda. Budowę portu w Gdyni rozpoczęto 29 maja 1921 roku.
23 września 1922 – po długich debatach – Sejm RP przyjął ustawę w sprawie budowy „portu morskiego przy Gdyni na Pomorzu”. Budowa ruszyła, ale prowadzono ją początkowo dość ospale, ograniczając się do robót ziemnych i wzniesienia tymczasowej przystani dla okrętów MW i schroniska dla rybaków (uroczyste otwarcie 23 kwietnia 1923), a wreszcie drewnianego mola przeładunkowego, przy którym 13 sierpnia 1923 roku zacumował SS „Kentucky”, pierwszy statek pod obcą banderą.
4 lipca 1924 roku ówczesny minister przemysłu i handlu, Józef Kiedroń podpisał umowę z Konsorcjum Francusko-Polskim, któremu powierzono dalszą rozbudowę portu. Jej koszt miał wynieść 36 mln złotych, a konsorcjum zobowiązywało się oddać do 31 grudnia 1931 roku port o zdolności przeładunkowej 2,5 mln ton i zdolny do przyjęcia 25 – 30 statków jednocześnie. W roku 1925 Ministerstwo Przemysłu i Handlu zakupiło dwa dźwigi bramowe do przeładunku węgla i rudy, a dwa lata później towarzystwo węglowe Polskarob wywrotnicę mostową zdolną przeładować 300 000 ton węgla miesięcznie oraz cztery dźwigi ruchome o nośności 5 ton każdy. Natomiast Skarb Państwa był właścicielem czterech dźwigów elektrycznych.
5 stycznia 1927 roku odbyła się w Gdyni uroczystość podniesienia bandery na SS Wilno, pierwszym z parowców Żeglugi Polskiej zakupionych we Francji (pozostałe „francuzy” to: SS Kraków, SS Poznań, SS Katowice i SS Toruń). W obchodach uczestniczył minister Eugeniusz Kwiatkowski, któremu – obok inż. Wendy – port gdyński zawdzięczał swój dynamiczny rozwój. W czerwcu tegoż roku weszły do Gdyni dwa niewielkie, zbudowane w Gdańsku statki pasażerskie, SS Gdańsk i SS Gdynia, a 11 marca 1930 roku dokonano otwarcia regularnej linii pasażerskiej z Gdyni do Nowego Jorku.
Szereg wybudowanych modernistycznych budynków w porcie otrzymało patriotyczne akcenty, np. Łuszczarnia Ryżu ma biało-czerwoną elewację, a fronton Dworca Morskiego – rzeźby orłów.
Źródło: wikipedia.pl
