Komenda Portu Wojennego w Gdyni
A-1859 z 22.02.2010
Dawniej zespół Dowództwa Floty i Centrum Wyszkolenia Specjalistów Floty Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej
Powstanie zespołu Dowództwa Floty i Centrum Wyszkolenia Specjalistów Floty Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej, związane było ściśle z budową portu wojennego. Zdecydowano o budowie okazałego, zaprojektowanego z dużym rozmachem wielofunkcyjnego kompleksu. Autorem ukończonego w 1924 r. projektu był architekt Marian Lalewicz – profesor Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Budowę prowadzono etapami, w efekcie powstał zespół o wybitnych wartościach architektoniczno – urbanizacyjnych, geometrycznie wzorowany na promienistych założeniach urbanistyki francuskiej.
BUDYNEK NR 1 - "TRZY BRAMY" 1929 rok - „wizytówka zespołu” usytuowana wzdłuż głównej osi placu, do którego przylega brama wjazdowa na planie fragmentu koła. Środkowa z trzech bram prowadzi na dziedziniec przed reprezentacyjnym budynkiem Dowództwa, spinając w klamry przestrzenne cały układ architektoniczny. Nawiązanie do geometrycznej trójosiowej kompozycji oksywskiej realizacji – wiodącym osiom kompozycyjnym podporządkowane zostały wysokie, arkadowe przeloty bramne. Na ścianach bramy odtworzony napis: „Z dniem 28 listopada 1918 r. rozkazuję utworzyć Marynarkę Polską" Józef Piłsudski – Warszawa 28.11.1918”. W niszach bramy dwie szwedzkie lufy armatnie.
BUDYNEK NR 2 - 1925 rok - siedziba Gmachu Dowództwa Floty (obecnie Komenda Portu Wojennego) – zaliczana do najlepszych realizacji Lalewicza - wiodący funkcjonalnie i najbardziej reprezentacyjny spośród obiektów zespołu, domknięty ozdobnym murem z ozdobnymi kutymi latarniami. W rozplanowaniu gmachu uwagę zwraca stylizacja silnie rozpracowanego rzutu – symbolizująca orła w koronie. Wnętrze o przejrzystym układzie funkcjonalnym i oszczędnym wystroju - reprezentacyjny wystrój kasyna garnizonowego. Wejście do budynku podkreślone monumentalnym czterofilarowym portykiem, nad obiektem ozdobiona kolumnami wieża sygnalizacyjna.
Obiekt wpisany do rejestru zabytków.
Źródło: rzigdynia.wp.mil.pl