Pałac Frączków

Historia Frączkowa sięga końca XIII wieku. Po raz pierwszy nazwę wsi wymieniono w źródłach pisanych w 1300 roku. Osada nosiła wówczas miano-Franczdorff i zajmowała powierzchnię 6 włók. W 1781 roku właścicielem dóbr we Frączkowie był Leopold von Gilgenheimb. W tym czasie istniał tu już niewielki dwór pański oraz 17 małych gospodarstw rolnych. Z tego okresu pochodzi także barokowy pałac wybudowany w latach 1730-1750. Zieleń otaczająca nowy budynek przystosowano wówczas do pełnienia funkcji parku krajobrazowego. Budowla stała się siedzibą rodową von Gilgenneimbów. Gdy 3 lutego 1823 roku Leopold von Gilgenheimb umarł, dziedzictwo po nim objął jego syn Erhard. Ostatnim właścicielem Frączkowa z wyżej wymienionego rodu był hrabia Erdman.

W 1862 roku dobra frączkowskie wraz z Goszowicami i Naczkowem odkupił od swego wuja Erdmana, hrabia Alexander von Francken-Sierstorpff. Był on przedstawicielem nowej rodziny pochodzącej z Nadrenii, która od XVII wieku miała swą główna siedzibę w Kolonii.

27 marca 1883 rezydujący tu hrabia dokupił dobra w Reńskiej Wsi, a 8 lipca 1891 roku w Prusinowicach. Wielkość jego majątku w 1905 roku była oceniana na 925 ha, a dochód na 16446 arek. Temu też właścicielowi pałac zawdzięcza swą przebudowę w stylu północnego neorenesansu w latach 1886-1889, a park rozwój w kierunku założenia naturalistycznego. Przeprowadzono również prace melioracyjne. W ten sposób dotychczasowa siedziba von Sierstorpffów została przekształcona w bogatą ordynację.

W 1915 roku posiadłość frączkowską przejął drugi syn Harre'go - Joseph Maria Kaspar. Powierzchnia jego majątku w 1917 roku wynosiła 735 ha, a dochód 11802 marki. W dni 25 czerwca 1925 roku hrabia Joseph ożenił się z hrabianką Heleną von Praschma urodzoną w Rogau 7 sierpnia 1901 roku. Za namową małżonki Graf von Francken-Sierstorpff zgodził się na kolejną przebudowę pałacu. Projekt przebudowy wykonała sama hrabina. Na jego podstawie w latach 1935-1936 zmodernizowano budynek, nadając mu charakter wiejskiej posiadłości. Niejako wizytówkę tych zmian jest zachowany do dziś, niewielki kominek znajdujący się w rokokowym salonie na parterze, z herbami rodowymi hrabiostwa.

Druga wojna światowa niewiele zmieniła w życiu rodu von Francken-Sierstorpffów. Przełom nastąpił dopiero 16 marca 1945 roku, kiedy hrabiostwo zostało zmuszone do ewakuacji przed nadciągającymi wojskami radzieckimi. Wraz z nimi wieś opuściła ludność pochodzenia niemieckiego. Gdy po przejściu wojennej fali część z byłych mieszkańców powróciła na te tereny, została zarówno wieś Frączków jak i pałac zupełnie zdewastowany. Do takiego stanu przyczynili się głownie żołnierze Armii Czerwonej i szabrownicy, którzy niszczyli i kradli wszystko co nosiło niemieckie ślady, bądź przedstawiało jakąkolwiek wartość materialną. W protokole z posiedzenia Gminnej Rady Narodowej w Nowakach, z 21-22 lutego 1949 roku, umieszczono informację, która najlepiej relacjonuje stan frączkowskiego pałacu po 1945 roku: "Budynek mieszkalny byłego właściciela tzw. Pałac jest zupełnie zniszczony, bez okien, drzwi, pieców, itp." Nowym właścicielem posesji po 1945 roku stał się skarb państwa. Jeszcze w tym samym roku Zarząd Nieruchomości Ziemskiej w Opolu postanowił częściowo wyremontować pałac i przeznaczyć go na mieszkania. Po prowizorycznym naprawieniu dachu zaczęto osiedlać przebywające na te tereny rodziny w ramach akcji przesiedleńczej. Brak szacunku ze strony władz i mieszkańców spowodował ciągłe pogłębianie się strat związanych z wcześniejsza dewastacją budowali i parku. W dobrym stanie zachował się jedynie stary folwark.
Kilka lat później w dawnym pałacu utworzono przedszkole i niewielką kaplicę oraz gabinety lekarskie: internistyczny i dentystyczny. Sytuacja się polepszyła dzięki przeprowadzonym wówczas niewielkim remontom. Sytuacja zmieniła się całkowicie gdy w 1971 roku powstało na tym terenie Państwowe Gospodarstwo Rolne, początkowo z siedzibą w Nysie, a od 1973 roku we Frączkowie. W tym czasie dokonano kapitalnego remontu pałacu i uporządkowano park. Pałac i park we Frączkowie przez wiele lat kształtował życie kulturalne mieszkańców okolicznych wsi i pracowników PGR-u. W parku często odbywały się festyny, mecze piłki nożnej oraz wiele innych imprez towarzyskich. Aktualnie pałac wraz z otaczającym go parkiem jest własnością pani Marzeny Horwat-Natoli oraz pana Pina Natoli. Po ukończeniu trawjących 3-lata prac remontowych, pałac został zaadaptowany na ośrodek szkoleniowo-konferencyjny wraz z hotelem i restauracją, podczas gdy park pełni rolę rekreacyjną.

 Źródło: fraczkow.pl