Drewniany kościół pw. bł. Bronisławy w Hoszowie
A-121 z dnia 7.03.1969
Cerkiew jest orientowana, usytuowana na wzniesieniu, po wschodniej części drogi Ustrzyki Dolne-Ustrzyki Górne. Teren cerkiewny ogrodzony jest żerdziowym płotem. W obrębie ogrodzenia, w pn.-wsch. części cmentarza cerkiewnego znajduje się współczesna, metalowa dzwonnica.
Jest to obiekt drewniany, postawiony na wyrównującej, betonowej podmurówce. Wszystkie ściany cerkwi oraz centralna kopuła, usadowiona na tamburze, są konstrukcji zrębowej. Przy wiązaniu ścian zastosowano ozdobny zamek płetwowy (tzw. jaskółczy ogon). W dolnej partii obiektu, ściany zakończono przechodzącymi w rysie ostatkami, które podtrzymują płatew stopową dachu okapowego. Ściany na całej wysokości, szczyty a także ostatki i rysie są oszalowane pionowo (pierwotnie szalowane były poziomo), natomiast dachy, kopuła i zwieńczenia w całości pokryte są blachą cynkową. Wewnątrz odkryte ściany eksponują konstrukcję zrębową obiektu.
Cerkiew wzniesiono na planie krzyża grecka. Rzuty prezbiterium, nawy oraz babińca zbliżone są do kwadratów, a bocznych aneksów (ramion transeptu) do prostokąta. Bryła cerkwi jest zwarta a jej dominantę stanowi kopuła nastawiona na wysokim, ośmiobocznym tamburze. Tambur nasadzony jest na skrzyżowaniu prostopadłych względem siebie dachów siodłowych z przyczółkami, o równych sobie wysokościach. Natomiast dach nad trójbocznie zamkniętym prezbiterium opada pięcioma połaciami. Do prezbiterium przylegają dwie, symetryczne względem osi budowli zakrystie (prothesis i diakonikon) nakryte dachami dwuspadowymi. Kopuła zwieńczona jest wysoką, ślepą latarnią nakrytą wysmukłą makowicą. Analogiczne, cztery latarnie nasadzono na kalenicach prezbiterium, babińca i aneksów bocznych. Całość cerkwi obiega dach okapowy, w którego ciąg wkomponowano dachy zakrystii oraz w elewacji frontowej siodłowy daszek wsparty na dwóch słupach (otwarta kruchta). Okna zamknięte są półkoliście, główne drzwi wejściowe i drzwi zewnętrzne i wewnętrzne do zakrystii zamknięte są prosto. We wnętrzu podłoga z desek. Nad babińcem znajduje się nadwieszony chór śpiewaczy. Ze względu na historycznie burzliwy okres budowy cerkwi, nie była pierwotnie wyposażona w ikonostas i ołtarze. Obecnie znajduje się w niej wyposażenie współczesne, wykonane przez miejscowego rzeźbiarza.
Źródło: zabytek.pl
Cerkiew wzniesiono na miejscu poprzedniej datowanej na 1770 r., którą rozebrano w 1939 r. (niektóre opracowania podają, że rozbiórka starej cerkwi nastąpiła w 1928 r. a na jej miejscu postawiono tymczasową kaplicę). Budowę nowej cerkwi rozpoczęto latem 1939 r. według projektu lwowskiego architekta Jarosława Fartucha. Wykonawcą prac była Kooperatywa Robót Inżynierskich we Lwowie. Nieukończoną cerkiew oddano do użytku w 1942 r. (w czasie okupacji sowieckiej w l. 1939-1941 prace budowalne były wstrzymane). We wrześniu 1944 r. w pobliżu cerkwi wysadzono niemiecki skład amunicji, a eksplozja poważnie naruszyła zrębową konstrukcję ściany bocznej. W l. 1944-1951 obiekt położony był w granicach USRR, prawdopodobnie w tym okresie w prowizorycznej formie ukończono jego budowę. Po przyłączeniu Hoszowa do Polski cerkiew wykorzystywana była przez miejscową ludność jako owczarnia. W 1971 r. częściowo zrujnowaną cerkiew przejęła parafia rzym.-kat. w Jasieniu. Generalny remont przeprowadzono w l. 1977-1978 (wymiana części zrębu, wymiana poszycia dachowego z gontowego na blaszane, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, szalowanie całości).
Źródło: zabytek.pl
- Obiekt ten jest jednym z niewielu, zachowanych w Polsce przykładów schyłkowej fazy ukraińskiego historyzmu (tzw. ukraiński styl narodowy) w drewnianej architekturze cerkiewnej. Stylowo nawiązuje do popularnego od XVIII w., głównie na obszarze Karpat Wschodnich typu jednokopułowej cerkwi huculskiej.
- W 1968 r. cerkiew „zagrała” w filmie „Wilcze Echa” (reż. A. Ścibor-Rylski).
Obiekt dostępny przez cały rok, możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.
