Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach
A/1515/93 z 26.02.1993
Park im. Tadeusza Kościuszki to z jednej strony miejsce wypoczynku i rekreacji, a z drugiej miejsce pełne historycznych wspomnień i ciekawy zabytków, innymi słowy teren, który niewątpliwie należy do najbardziej atrakcyjnych w granicach Katowic.
72-hektarowe założenie parkowe swoją stylistyką nawiązuje do parków-ogrodów i parków angielskich. Jest to niewątpliwie najpiękniejsze założenie parkowe na terenie Katowic, zarówno pod względem układu przestrzennego, jak i występującej tutaj flory i fauny. Rośnie tutaj ok. 100 gatunków drzew, w tym tak egzotyczne, jak wywodzące się z Chin i Japonii wiśnie piłkowane. Charakteryzują się one pięknymi, różowymi i pełnymi kwiatami, które w maju obsypują całe korony. Spotkać tu można również przepiękne ponad stuletnie buki. Drzewostan parku jest różnowiekowy i wielogatunkowy. Dominują gatunki drzew liściastych, lecz nie brak i drzew iglastych. Rośnie tu kilka gatunków sosen: zwyczajna, wejmutka, czarna, a także jodła jednobarwna, cis pospolity czy żywotniki. W pobliżu pomnika Kościuszki zobaczyć można młode, lecz już z charakterystycznymi drobnymi szyszkami, choiny kanadyjskie. Przepiękny wiosenny efekt dają różaneczniki i azalie rosnące wzdłuż alejek parku. Kwiaty różaneczników (popularnie zwanych rododendronami) mają tu kolor różowy, choć różne odmiany mogą mieć kolory z palety od bieli do ciemnej purpury. Ich liście, w przeciwieństwie do żółto kwitnącej azalii, pozostają zimą na krzewach. Liście azalii stają się jesienią płomienno czerwone i w końcu opadają. Na uwagę zasługuje również tutejsza fauna, przede wszystkim ptaki.
W parku znajduje się wiele cennych obiektów. Do najważniejszych z nich należą:
- najstarszy obiekt sakralny na terenie Katowic, czyli drewniany kościół pw. św. Michała Archanioła, który został wzniesiony z 1510 r. w Syryni i przeniesiony do Katowic w 1938 r. Należy do Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego. Obecnie stanowi filię Muzeum Historii Miasta w Katowicach;
- znajdujące się na dziedzińcu kościoła pw. św. Michała Archanioła lapidarium, w którym zgromadzono obiekty kamienne o dużej wartości historycznej, w tym: graniczny kamień górniczy z piaskowca z rejonu Górnego Śląska, granitowy kamień drogowy odnaleziony w 2003 r. w rejonie ul. Granicznej w Katowicach, pierwsza płyta ze zbiorowego grobu powstańców śląskich z cmentarza w Janowie, odnaleziona w 2008 r. w Mysłowicach, nagrobek głównego księgowego Carla Peschela, odnaleziony w 2008 r. na Józefowcu, nagrobek Szczepana Gaidy, siodłaka (kmiecia) z Dębu, przeniesiony z cmentarza parafialnego na Dębie;
- owiany legendą punkt obrony Katowic we wrześniu 1939 r. czyli jedyna w Polsce, wysoka na 35 m wieża spadochronowa, będąca jednocześnie pomnikiem upamiętniającym bohaterskich obrońców miasta przed najeźdźcą niemieckim oraz znajdujący się u jej stóp obelisk;
- płyta pamiątkowa, ufundowana patronowi parku – Tadeuszowi Kościuszce – przez społeczeństwo Katowic w 1925 r;
- cmentarz żołnierzy radzieckich poległych przy wyzwalaniu Katowic w 1945 r.
W parku wyznaczona jest ścieżka dydaktyczna, dzięki której zobaczyć można najważniejsze jego punkty.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Początki parku im. Tadeusza Kościuszki sięgają końca XIX w. W 1888 r. powstał tutaj bowiem pierwszy park miejski o powierzchni 6 ha. W latach 1894–1895 zaczęto go przekształcać w Park Południowy, dzięki czemu poszerzono zakres uporządkowanych terenów zielonych. Tereny te sięgały aż do Wzgórza Beaty, gdzie w 1903 r. wzniesiono 20-metrową Wieżę Bismarcka, jedną z trzech postawionych w tym czasie na Górnym Śląsku. W 1903 r. miasto wydzierżawiło teren o powierzchni 56 ha od niemieckiego przemysłowca Thiele-Wincklera na 100 lat. W pierwszym okresie wytyczono parę ścieżek spacerowych, posadzono drzewa i ustawiono ławki. W 1910 r. Magistrat Miasta Katowice udzielił pomocy materialnej na zadrzewienie alei wzdłuż dzisiejszej ul. T. Kościuszki. W 1925 r. założenie parkowe otrzymał imię Tadeusza Kościuszki.
Źródło: peuk.fiiz.pl