Izba Regionalna Ziemi Cieszyńskiej na Zamku Kończyce Małe
Opis
Izba Regionalna Wsi Cieszyńskiej dedykowana jest codziennemu życiu mieszkańców Kończyc Małych i okolic. Znajduje się ona w XV-wiecznym renesansowym zamku, stanowiących jedną z największych atrakcji gminy Zebrzydowice. Powstała z inicjatywy nauczycielek miejscowej szkoły – Małgorzaty Grygierek i Joanny Nowak.
W izbie zgromadzono ok. 2000 zabytków kultury materialnej ziemi cieszyńskiej, pochodzących z terenu Kończyc Małych oraz okolicznych miejscowości, obrazujących życie codzienne mieszkańców. Ekspozycja znajduje się na piętrze i składa się z dwóch sal wystawowych oraz przedpokoju, w którym zgromadzono narzędzia służące do wytwarzania najpotrzebniejszych w gospodarstwie domowym rzeczy. Pokazane są przybory stolarskie, masarskie, szewskie, rymarskie oraz pszczelarskie. Znajduje się tam również ekspozycja rękodzieła ludowego – przykłady tradycyjnego haftu, ozdób bibułkowych, malarstwa na szkle oraz rzeźby.
W pierwszej sali zobaczyć można rekonstrukcję wystroju dawnej kuchni i izby paradnej. Uwagę zwraca mająca ok. 250 lat kołyska oraz dobrze zachowane skrzynie wyprawne zwane po cieszyńsku „trówłami”. Zaprezentowane są również kobiece stroje regionalne, jakie nosiły dziewczęta oraz mężatki. Odrębną część ekspozycji zajmują narzędzia związane z produkcją mąki, wypiekiem chleba i domowym wyrobem sera i masła.
W drugiej sali, w gablotach, zgromadzono stare dokumenty, czasopisma oraz książki. Znajduje się tam m.in. wydany w 1857 r. „Kancyonał” – pierwsza na Śląsku Cieszyńskim katolicka książka do nabożeństwa w języku polskim, którą opracował ks. Antoni Janusz – proboszcz Zebrzydowic. Ponadto podziwiać tutaj można kolekcję obrazów o tematyce religijnej, militariów, kołowrotków, przyborów fryzjerskich, lamp i żelazek oraz wielu innych, używanych w gospodarstwie domowym sprzętów. Szczególnie cennymi eksponatami są: apteczka polowa żołnierza austriackiego z czasów I wojny światowej, XIX-wieczny obraz skrzynkowy przedstawiający Matkę Boską oraz pochodząca z XVIII w. Biblia w przekładzie Marcina Lutra.
Izba regionalna działa w strukturach Gminnego Ośrodka Kultury w Zebrzydowicach, który jest samorządową wielofunkcyjną instytucją kultury, prowadzącą działalność środowiskową we wszystkich sołectwach gminy Zebrzydowice. Statutowym celem GOK jest tworzenie warunków do zaspokajania i rozwijania potrzeb mieszkańców w zakresie kultury. Ośrodek realizuje zadania w zakresie edukacji kulturalnej, kultury fizycznej i sportu w dziedzinie popularyzacji kultury i sztuki oraz usług kulturalnych. Instytucja prowadzi działalność w zakresie upowszechniania kultury między innymi poprzez organizację imprez, działalność wydawniczą, usługową, usług reklamowych, promocyjnych i wynajmu pomieszczeń.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia Izby Regionalnej Wsi Cieszyńskiej rozpoczęła się w 1996 r. przy okazji zakładania Dziecięcego Zespołu Pieśni i Tańca „Kończaneczki”. Wówczas to bowiem, przy okazji poszukiwania strojów cieszyńskich, uczniowie miejscowej szkoły zaczęli przynosić do kącika regionalnego w klasie muzycznej cenne starocie. Po pewnym czasie Gminny Ośrodek Kultury w Zebrzydowicach zdecydował o utworzeniu na bazie zebranych eksponatów izby regionalnej w kończyckim zamku. Ogłoszono jednocześnie akcję przeszukiwania strychów i starych opuszczonych domostw, dzięki czemu kolekcja muzealiów znacznie się wzbogaciła. Mieszkańcy bardzo chętnie przynosili przeróżne dary. W marcu 1997 r. Koło Gospodyń Wiejskich zorganizowało w jednej z sal zamku, z okazji referendum, wystawę eksponatów związanych z wsią cieszyńską, wykorzystując również szkolne zbiory. Ekspozycja ta została wzbogacona i poszerzona przy urządzaniu Izby Regionalnej. W dokumentacji muzealnej zanotowanych jest ponad 130 ofiarodawców.
Źródło: peuk.fiiz.pl