Rawelin August Wilhelm
KOK-I-625/63 z 18.12.1963 oraz 639; KOK-I-81/76 z 2.11.1976 i z 28.05.2015

Rawelin August Wilhelm to jeden z najbardziej unikatowych i zarazem najcenniejszych elementów dawnych umocnień Twierdzy Kostrzyn nad Odrą. Położony przy podejściu do Bramy Chyżańskiej, pełnił strategiczną rolę w obronie twierdzy, stanowiąc silny punkt oporu w systemie bastionowym. Dziś, mimo zniszczeń, jest cennym świadectem burzliwej historii miasta i kunsztu dawnych inżynierów wojskowych.
Początki i budowa rawelinu
Rawelin August Wilhelm powstał w latach 1630–1631 z inicjatywy wojsk szwedzkich w trakcie wojny trzydziestoletniej. Według przekazów, nad jego budową miał czuwać sam król Szwecji Adolf Gustaf. Obiekt wzniesiono w formie trójkąta, z murami oporowymi i fosą, dzięki czemu skutecznie chronił podejście do Bramy Chyżańskiej oraz odcinek kurtyny między bastionami Filip i Księżniczka.
Projekt rawelinu powstawał przy udziale inżynierów z Francji, Holandii, Szwecji i Prus, co czyni go wyjątkowym na tle innych elementów twierdzy.
Przebudowy i funkcje obronne
W kolejnych stuleciach rawelin był wielokrotnie modernizowany – szczególnie na przełomie XVII i XVIII wieku. Otrzymał wówczas murowaną skarpę oraz dodatkowe elementy obronne. W XVIII wieku był także częściowo skazamatowany.
Jego znaczenie obronne utrzymało się aż do końca II wojny światowej. W ostatnich miesiącach wojny służył jako teren szkoleniowy dla oddziałów Hitlerjugend. W 1945 roku, podczas walk o Kostrzyn, rawelin doznał licznych uszkodzeń od ognia artyleryjskiego, stając się niemym świadkiem totalnego zniszczenia miasta.
Ciekawostka archeologiczna i obecny stan
Na wewnętrznym dziedzińcu rawelinu odkryto cmentarzysko ciałopalne z epoki żelaza, należące do grupy górzyckiej kultury łużyckiej. Znalezisko to potwierdza znaczenie tego miejsca także w czasach przed powstaniem twierdzy.
Obecnie Rawelin August Wilhelm jest w stanie ruiny. Dawny most prowadzący do jego wnętrza został prawdopodobnie zasypany po 1945 roku. Mimo to zachował swój unikalny kształt i czeka na prace konserwatorskie, które pozwolą przywrócić mu dawną świetność.
Rawelin ten to nie tylko atrakcja historyczna, ale również symbol wielokulturowego dziedzictwa i świadek kluczowych wydarzeń europejskiej historii wojskowości.