Pałac w Kraczewicach

Letnia rezydencja ziemiańska utrzymana w wytwornym secesyjnym stylu. Wybudowali ją - prawdopodobnie Henryk i Władysław Gerliczowie - pod koniec XIX w. Zachowany został oryginalny układ wnętrz i kaflowe piece. Dwór otocza dobrze utrzymany park krajobrazowy z pozostałościami ciekawych okazów drzew i krzewów.

W 1855 r. majątek kraczewicki przeszedł drogą kupna do rodziny Gerliczów. Teofil Gerlicz i jego żona Lizeta Karolina z Dammów nie mieszkali w Kraczewicach, posiadali kamienicę i browar w Lublinie. Początkowo, jako najstarszy przejął Kraczewice Teofil Franciszek, oddając je od 1866 r. młodszemu bratu Henrykowi Kacprowi, który w 1900 r. przekazał majątek sądownie synowi Henrykowi. Ten właśnie w 1912 r. przystąpił do budowy nowego - obecnie istniejącego – dworu. Nieznany jest niestety projektant. Tradycja rodzinna przekazuje jakoby o wyglądzie dworu mieli zdecydować Henryk i Władysław Gerliczowie.

Po zakończeniu I wojny światowej i powrocie rodziny Gerliczów do Kraczewic zabrano się do naprawy zniszczonego dworu, obiektów gospodarczych oraz ogrodów ozdobnych i użytkowych. Henryk Gerlicz ofiarował pod kościół i cmentarz 2.28 ha oraz na użytek proboszcza 6 mórg z własnego majątku, dzięki czemu 16 lipca 1920 r. erygowana została parafia w Kraczewicach.

Śmierć Henryka, a następnie wybuch II wojny światowej, to kolejny etap w historii kraczewickiego dworu. W czasie okupacji dwór zajmuje Wehrmacht. Rodzina Gerliczów jeszcze przed reformą rolną zmuszona jest do opuszczenia Kraczewic.

Okres 1940 - 1983 to okres zniszczeń i degradacji dworu i parku. We dworze początkowo znajduje swoje pomieszczenie Gromadzka Spółdzielnia Samopomoc Chłopska, biura, sklepy, a nawet mieszkania prywatne co doprowadziło do kompletnej dewastacji wnętrza budynku i parku.

W początkach lat 70-tych powstaje projekt umieszczenia na obszarze zespołu dworsko-parkowego Domu Spokojnej Starości, który jednak nie został zrealizowany. W 1980 r. dwór i park przejmuje Przedsiębiorstwo Państwowej Komunikacji Samochodowej, oddział w Opolu Lub.

W 1983 r. powstaje zamysł urządzenia we dworze siedziby dziecięcych zespołów artystycznych Scholares Minores pro Musica Antiqua i Szczygiełków. Początkowe prace porządkowe przy restauracji obiektu zostały wykonane siłami dzieci - członków zespołów i ich rodziców. Następnie z inicjatywy ówczesnego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i Naczelnika Miasta i Gminy Poniatowa przystąpiono do remontu kapitalnego dworu i restauracji parku.

W 1988 r. następuje wprowadzenie do dworu dziecięcych zespołów artystycznych i powołanie do życia DOMU MUZYKI w Kraczewicach.

Źródło: opole.lublin.pl