Schron strzelniczy w Kruklankach

W latach 1936-1939 wokół Giżycka przystąpiono do budowy zespołu nowoczesnych 234 fortyfikacji  tzw. Giżyckiego Rejonu Umocnionego. Zadaniem fortyfikacji było wzmocnienie bezpieczeństwa rejonu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.

Budowę fortyfikacji GRU po uwzględnieniu lokalnych warunków terenowych w tym szczególnie okolicznych jezior oraz istniejących już budowli fortyfikacyjnych z okresu I wojny światowej (obiektów Giżyckiej Pozycji Polowej z 1915 roku oraz linii schronów z 1925 roku) postanowiono rozpocząć wzdłuż dwóch opracowanych linii frontów obronnych, wschodniego i zachodniego.

Wschodnią linię fortyfikacji wytyczono od północno-wschodniego krańca jeziora Śniardwy, poprzez miejscowość Okartowo, jezioro Tyrkło, Cierzpięta, jeziora Buwełno i Ublik, Wyszowate, Miechy, Miechy skrzyżowanie, Lipińskie i siedliska, Kruklin i jezioro Kruklin, Kruklanki, zachodni brzeg jeziora Gołdapiwo, Przewanki, jeziora Pozedrze i Stręgiel,  do miejscowości Ogonki na wschodnim brzegu jeziora Święcajty.

Zachodnia linia fortyfikacji rozciągała się od północnego krańca jeziora Ryńskiego w okolicach miejscowości Wejdyki i przebiegała poprzez Krzyżany, Knis, jezioro Guber, Salpik, Martiany, Osewo i kończyła w miejscowości Kronowo nad jeziorem Dejguny.

W skład poszczególnych frontów linii obrony wchodziły niżej wymienione fortyfikacje:

Front wschodni

• 156 schronów bojowych dla jednego karabinu maszynowego (w tym 5 schronów z pancernymi stropami, 24 schrony z pancernymi kopułkami obserwatora piechoty),
• 1 schron bojowy karabinu maszynowego i działka przeciwpancernego,
• 19 schronów bojowych dla karabinów maszynowych (w tym 10 schronów z pancernymi stropami), 1 schron z pancerną kopułką obserwatora piechoty),
• 2 schrony bojowe z trójszczelnicowymi bojowymi kopułami pancernymi,
• 1 pancerne stanowisko obserwatora artylerii.

Front zachodni

• 16 schronów bojowych dla jednego karabinu maszynowego,
• 20 schronów bojowych dla dwóch karabinów maszynowych (w tym 11 schronów z pancerną kopułką obserwatora piechoty),
• 6 schronów bojowych dla karabinu maszynowego i działka przeciwlotniczego.

Prawie wszystkie obiekty rozmieszczano na szczytach wzgórz, dając w ten sposób możliwość szerokiej obserwacji i prowadzenia czołowego ognia z broni maszynowej, mającej w ten sposób silnie oddziaływać na psychikę atakującego przeciwnika.

Latem 1939 fortyfikacje Frontu Zachodniego wzmocniono nowymi 12 schronami wybudowanymi już w nowej- trwalszej kategorii odporności „Bneu". Grubość ścian i stropów takiego schronu wynosiła 2 metry, co pozwalało wytrzymanie wielokrotnego trafienia pociskami kalibru 15 cm, pojedyncze trafienia 21 cm. Łącznie wybudowano 6 schronów bojowych Regelbau 105 dla jednego karabinu maszynowego, 2 schrony bojowe Regelbau 107 dla trzech karabinów maszynowych oraz 4 schrony bojowe Regelbau 112 z bojowymi kopułami pancernymi (trzy na odcinku Martiany w wersji z występem flankującym wejście oraz jeden w okolicy msc. Wejdyki).

Źródło: gizycko.bialystok.lasy.gov.pl