Arboretum w Wojsławicach
Arboretum Wojsławice Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego – ogród botaniczny na terenie Niemczy w woj. dolnośląskim. W 1988 roku włączony w struktury Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego. Arboretum znane jest z bogatego zbioru różaneczników i azalii, liliowców, bukszpanów, piwonii oraz rzadkich gatunków i odmian drzew oraz krzewów. W 2019 roku otwarto w nim Polski Ogród Milenijny, gdzie zgromadzono unikatową kolekcję odmian roślin polskiej hodowli oraz gatunki roślin zagrożonych, ginących i chronionych.
Wojsławice położone są 50 km na południe od Wrocławia i 2 km na wschód od Niemczy, na obszarze chronionego krajobrazu Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich. Administracyjnie należą do gminy Niemcza w powiecie dzierżoniowskim. Okolice Niemczy to ukształtowane południkowo pasma Wzgórz Gumińskich, Dębowych i Krzyżowych, o zróżnicowanej budowie geologicznej, poprzecinane łagodnymi jarami i wąwozami. Dnem najgłębszego wąwozu, na wysokości 150–200 m n.p.m. płynie z południa na północ rzeka Ślęza, zasilana licznymi potokami. Nad jednym z jej prawobrzeżnych dopływów, w malowniczej kotlinie, na północnych stokach Wzgórz Dębowych na wysokości 213–320 m n.p.m. położone jest Arboretum w Wojsławicach.
Kolekcja obejmuje 6532 gatunków roślin drzewiastych oraz 7445 gatunków i odmian bylin. Znajdujące się tam kolekcje różaneczników (Rhododendron – 1350 gatunków i odmian) – w tym historyczne odmiany różaneczników Seidla (124 odmiany), liliowców (Hemerocallis – 3550 gatunków i odmian) oraz bukszpanów (Buxus – 144 gatunki i odmiany) uznane zostały przez Polskie Towarzystwo Ogrodów Botanicznych za Kolekcje Narodowe. W sierpniu 2021 r. w arboretum zatwierdzono kolejne, 4 Kolekcje Narodowe: hortensji (Hydrangea – 661 taksonów i odmian uprawnych), przedstawicieli rodziny oczarowate (Hamamelidaceae – 162 pozycje), piwonii (Paeonia – 537 pozycji) oraz barwinków (Vinca – około 50 gatunków i odmian).
Źródło: wikipedia.pl
Datą przyjmowaną obecnie za powstanie Arboretum jest rok 1811, kiedy to właściciele wsi z rodu von Prittwitz i von Aulock aklimatyzowali pierwsze drzewa obcego pochodzenia, głównie północnoamerykańskie. Obecny kształt Arboretum nadał w 1880 roku Fritz von Oheimb (upamiętnia go Staw Fritza), śląski ziemianin oraz znawca roślin. Został on właścicielem 150-hektarowego majątku w Wojsławicach, którego częścią był park romantyczny założony w 1821 r. przez ród von Aulock. Nowy właściciel rozpoczął przebudowę parku, systematycznie gromadząc nowe gatunki roślin, zwłaszcza różaneczniki, które stały się specjalizacją jego hodowli na początku XX wieku. W 1920 r. odnotowano na terenie ogrodu ok. 300 odmian uprawnych różaneczników. Oheimb zmarł w 1928 r. i został pochowany na terenie ogrodu, a jego dzieło kontynuował syn, Arno von Oheimb.
Od 1988 roku funkcję dyrektora ogrodu pełnił dr hab. Tomasz Jan Nowak. Od 2017 roku funkcję tę pełni dr hab. Zygmunt Kącki. Do roku 2020 rolę inspektora ogrodu pełniła mgr inż. Hanna Grzeszczak-Nowak. Funkcję zastępcy dyrektora OBUWr. ds. Arboretum Wojsławice pełni mgr inż. Tomasz Dymny.
Źródło: wikipedia.pl
Na terenie Arboretum znajdują się:
- zabytkowy folwark (1844) z odrestaurowaną kuźnią kołową (2005);
- szklarnia sprzed 1880 zbudowana z miejscowego łupka łyszczykowego z zachowanym drenażem z XIX wieku, odnowiona w 1999;
- piętrowy dom ogrodnika (około 1900);
- grób założyciela Arboretum, Fritza von Oheimba z czerwonego granitu (1928);
- liczne kolumny z czerwonego permskiego piaskowca; kamień pochodzi z sudeckich kamieniołomów czerwonego spągowca; kolumny te pochodzą z XIX w. z zabudowań gospodarczych pobliskich wsi;
- zabytkowe koło młyńskie z piaskowca.
Arboretum jest czynne dla zwiedzających od maja do września. W maju kwitną różaneczniki i azalie, największa kolekcja w Polsce. Towarzyszą im krzewy z tej samej rodziny wrzosowatych: enkianty, pierisy, kiścienie, kalmie i wrzosy. Oryginalnością kwiatów zadziwiają magnolie oraz wiśnie ozdobne. W czerwcu królują róże – historyczne, okrywowe, miniaturowe i nostalgiczne. Niezwykle dekoracyjne liście prezentują cieniolubne funkie. Na skłonie Ostrej Góry dojrzewają czereśnie – Bank Genów Dolnośląskich Historycznych Odmian Czereśni. W lipcu kwitną liliowce – najbogatsza kolekcja w Polsce (ponad 3,5 tys. odmian). W pełniej krasie są paprocie o koronkowej budowie liści. Puszyste kwiatostany rozwijają tawułki, a pięknym zapachem odurzają jaśminowce. Sierpień zachwyca romantycznymi hortensjami. Kwitną pachnące floksy i bodziszki, otoczone rojami motyli budleje i lawendy, a także wielkokwiatowe powojniki i ketmie. Jesienią najpiękniej prezentuje się dwuhektarowa rabata bylin, na której dominują różnobarwne trawy, astrowate, rozchodniki, nachyłki, zawilce, jeżówki. Wybarwiają się owoce egzotycznych gatunków drzew i krzewów.
Źródło: wikipedia.pl
