Pomnik upamiętniający obronę Przebraża
Monument został wzniesiony w 2007 r. u zbiegu ulic w kierunku Lewina Brzeskiego i Nysy. Poświęcony osobie Ludwika Malinowskiego (1887-1963) - dawnego legionisty, żołnierza AK i komendanta cywilnej obrony Przebraża. Przebraże było wsią na dawnych Kresach II RP (Wołyń), która w latach 1943-1944, bohatersko obroniła się przed krwawymi starciami z Ukraińską Powstańczą Armią. Szacuje się, że w liczącej przed wojną tysiąc mieszkańców wsi, w czasie obrony schroniło się ok. 20 tys Polaków z całego Wołynia. Po wojnie spora część mieszkańców dawnego Przebraża schroniła się w Niemodlinie i okolicach, w tym też Ludwik Malinowski, który spoczywa na tutejszym cmentarzu. Pomnik składa się z trzech płyt granitowych na których wypisani są dowódcy poszczególnych oddziałów oraz miejscowości, z których ludność znalazła schronienie w Przebrażu.
"JEDNOSTKI ZBROJNE BAZY PARTYZANCKIEJ SAMOOBRONY PRZEBRAŻA. ODCINEK PRZEBRAŻE, KRYPTONIM „GARNIZON 100”, KOMENDANT WOJSKOWY ODCINKA PPOR.HENRYK CYBULSKI „HARRY” D-CA 1-EJ KOMPANII FRANCISZEK MALINOWSKI, D-CA 2-EJ KOMPANII MARCEL ŻYTKIEWICZ, D-CA 3-EJ KOMPANII TADEUSZ MIELNIK, D-CA 4-EJ KOMPANII WŁADYSŁAW CYBULSKI, TADEUSZ WÓJNICKI. D-CA 4TEGO PLUTONU ZWIADU STANISŁAW ŚWITAL, D-CA 5-TEJ KOMPANII WITALIJ KOPIJ (KOMARÓWKA), D-CA KONNEGO SZWADRONU ZWIADU STANISŁAW KOPROWSKI, D-CA LOTNEGO ODDZIAŁU AK „ŁUNA”, POR. JAN RERUTKO „DRZAZGA”. PODODCINEK RAFAŁÓWKA, KRYPTONIM GARNIZON „101”, KOMENDANT WOJSKOWY PODODCINKA APOLINARY OLIWA „LIS”, DOWÓDCY KOMPANII PIECHOTY AK: KALIKST BEDNARSKI, BOGDAN OLIWA. KOMENDANT PARTYZANCKIEJ SAMOOBRONY BRZEBRAŻA: LUDWIK MALINOWSKI „LEW” 1889- 1962. OBROŃCOM PRZEBRAŻA – RODACY.NIEMODLIN 2007. MIEJSCOWOŚCI Z KTÓRYCH POCHODZILI OBROŃCY ORAZ MIESZKAŃCY SCHRONIENI W PRZEBRAŻU MIASTO ŁUCK: DOBRA, JAROMEL, MIASTO OŁYKA, DERMANKA, IGNATÓWKA, MIASTO KOŁKI, WÓLKA KOTOWSKA, GLINIAKÓW, MIASTO KIWERCE, NOWA ZIEMIA, MARIANÓWKA, PRZEBRAŻE, WERTEPA, ZOFIÓWKA, CHOŁOPINY, ALEKSANDRÓWKA, HUTA PRZY ZOFIÓWCE, WYDRANKA, MIKOŁAJÓWKA, DĄBROWA. ZAGAJNIK, WISZNIOWSKA KOLONIA, PERYTOKI, MOSTY, ALEKSANDRIA, STACJA OŁYKA, JAŹWINY, KRASÓWKA, JULANA, KOMARÓWKA, POPOWINA, JOANÓW, RAFAŁÓWKA, HORODYCZYN, HUTA STEPAŃSKA, HERMANÓWKA, CHOŁODNICA, JEZIORSKI MAJDAN, TARAZ, JÓZEFIN"
Źródło: polskaniezwykla.pl / upamietnienia.opole.uw.gov.pl
