Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Nysie
1926/67 z dnia 31.10.1967
Kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela i św. Mikołaja w Nysie – wzniesiony w XVIII wieku, zabytkowy kościół parafialny, a w przeszłości także kolegiacki.
Późnobarokowy, jednonawowy kościół z wieżą w części zachodniej. Dach siodłowy kryty dachówką. Wejście zamknięte łukiem koszowym w obramieniu uszatym.
Rozbudowa z końca XIX wieku polegała na dodaniu transeptu i nowego prezbiterium w stylu neobarokowym.
Na zewnątrz widoczne ramowe podziały ścian w tynku. Wieża o zaokrąglonych narożnikach, rozdzielona gzymsem na dwie kondygnacje z półkolistą wieżyczką schodową, ujęta po bokach półszczytami, zwieńczona hełmem neobarokowym i ośmioboczną latarnią.
Z dawnego kościoła pozostała trójprzęsłowa, prostokątna nawa o zaokrąglonych zachodnich narożnikach. Czwarte przęsło, nieco węższe i niższe, mieści chór muzyczny. Po bokach dwa pomieszczenia występujące częściowo na zewnątrz - od północy kaplica, od południa kruchta. Wnętrze nakryte sklepieniem kolebkowym o obniżonym łuku, z płytkimi lunetami w profilowanych obramieniach. Pod wieżą sklepienie żaglaste. Okna zamknięte łukiem odcinkowym, lekko nadwieszonym. W dawnej tęczy łuk spłaszczony. Empora nadwieszona arkadą o łuku spłaszczonym, z balustradą występującą półkoliście ku przodowi. W wejściu do zakrystii przeniesiony dawny prostokątny portal w uszatym obramieniu kamiennym, z okutymi drzwiami żelaznymi.
We wnętrzu elementy klasycystyczne (ołtarze boczne i ambona). Zachowały się liczne przedmioty rzemiosła artystycznego, wykonane przez nyskiego złotnika Henryka Leopolda Liebera, a także kilka barokowych obrazów.
Źródło: wikipedia.pl
Poprzedni kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela został zbudowany w średniowieczu. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1240 roku, ale prawdopodobnie istniał on wcześniej. Stanowił pierwotny kościół parafialny osady przedlokacyjnej, a następnie przedmieścia, określanego jako Stare Miasto. Znajdował się w okolicach obecnego skrzyżowania ulic Zjednoczenia i Gierczak. W XIV wieku przebudowany w stylu gotyckim.
Kościół ten posiadał wówczas duże znaczenie i był w dobrym stanie. Z tych powodów w 1477 roku biskup Rudolf von Rüdesheim przeniósł tu siedzibę otmuchowskich kanoników z tamtejszej podupadającej świątyni. Kościół w Nysie uzyskał wówczas drugiego patrona – św. Mikołaja. Do tej kolegiaty wkrótce dołączono dwa inne nyskie kościoły (obecnie także już nieistniejące): św. Mikołaja i Maryi Różańcowej (łac. Maria in rosis).
Położenie na peryferiach miasta przyczyniło się do upadku świątyni. Straciła ona status kolegiaty w 1650 roku, a w 1663 została zburzona w związku z modernizacją murów obronnych i fortyfikacji. Pozostała z niej jedynie wieża, którą w 1741 roku także usunięto.
Obecny kościół wraz z plebanią zbudowano w 1770 r. Położony jest w innym miejscu, odległym o ponad kilometr na południowy wschód od swego poprzednika; otrzymał jednak takie samo wezwanie. W roku 1827 wzniesiono obok budynek szkoły parafialnej. Rozbudowa kościoła miała miejsce w 1900 r.
Źródło: wikipedia.pl
