Dawne kolegium jezuickie w Opolu
156/56 z 4.03.1955
Budynek Muzeum Śląska Opolskiego stanowi cenny przykład architektury barokowej z XVII wieku.
Budynek zlokalizowany jest w centrum miasta, u podnóża górującego nad miastem kościoła pw. Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha (zwany przez opolan kościołem na Górce). Usytuowany kalenicowo, zwrócony jest frontem w kierunku ul św. Wojciecha. Budynek jest piętrowy, z widocznym zróżnicowaniem poziomów pięter w związku z usytuowaniem na spadku terenu. Kryty jest czterospadowym, łamanym dachem. Wzniesiono go na rzucie nieregularnego (rozszerzającego się ku wschodowi) czworoboku z dwoma wykuszami występującymi półkoliście w narożach elewacji frontowej. Układ pomieszczeń w budyku jest nieregularny, trzytraktowy. Elewacja frontowa jest siedmioosiowa o nieregularnym układzie okien – dwie osie wsch. o oknach usytuowanych wyżej od pozostałych. Podziały ścian są ramowe i płycinowe z pasami boniowania, a między kondygnacjami ciągnie się gzyms. Pomiędzy pierwszą i drugą osią od strony zachodniej znajduje się stiukowa tablica z kartuszami herbowymi rodu Prószkowskich i Lobkowitzów z końca XVII wieku.
Źródło: zabytek.pl
Budynek powstał ok. 1698 r. w wyniku przebudowy i połączenia dwóch starszych kamienic z końca XVI w., z których starszą (zachodnią) podarował jezuitom w 1667 r. hrabia Jan Krzysztof Prószkowski (była własnością rodu od 1509 r.). We wchodniej kamienicy, nabytej przez jezuitów w 1670 r., założyli oni aptekę. Pod koniec XVII w., jezuici połączyli obie kamienice i zaadaptowali je na pomieszczenia kolegium. W tym okresie powstał jednolity barokowy wystrój elewacji obiektu. Budynek uległ uszkodzeniom podczas pożarów miasta w 1739 i 1762 r.
Po kasacie zakonu w 1773 r. budynek przejęła administracja pruska – do 1816 r. mieściły się w nim mieszkania nauczycieli gimnazjum, a potem przekształcono go na biura Regencji. Wówczas też przebudowano wnętrza obiektu. W 1837 r. został zakupiony przez miasto, a władze Opola urządziły w nim szpital. W 1932 r., po przeprowadzeniu gruntownych prac remontowych, w budynku urządzono bibliotekę i Muzeum Miejskie. Od czerwca 1945 r. zaczęło w nim funkcjonować polskie Muzeum Miejskie, które udostępniono publiczności 1 września 1946 r. Muzeum otrzymało do dyspozycji cały budynek. Znajdowało się w nim 12 sal wystawowych, 4 pomieszczenia administracyjne, 1 sala wykładowa, 1 sala – pracownia, 2 holle i trzyizbowe mieszkanie oraz parterowe zabudowania gospodarcze. Od 1950 r. placówka nosi nazwę Muzeum Śląska Opolskiego. W latach 60. XX w. budynek gruntownie wyremontowano. Ostatni poważniejszy remont miał miejsce w latach 2005 – 2008 w ramach programu „Mons Universitatis”.
Źródło: zabytek.pl
