Kościół pw. Oczyszczenia Marii w Porażu
A-1589 z 2.11.1989
Kościół pw. Oczyszczenia Marii w Porażu, należący do parafii rzymskokatolickiej w Porażu pod wezwaniem Matki Bożej Gromnicznej, w dekanacie sanockim, archidiecezji przemyskiej. Obok kościoła zlokalizowany jest również zabytkowy budynek starej plebanii w Porażu.
Świątynia zlokalizowana w południowo-wschodniej części wsi, na szczycie południowego stoku doliny, w której założono Poraż. Kościół wybudowany na osi pn.-pd.; elewacją frontową zwrócony na północ. Barokowy. Wejście główne poprzedzone zostało kwadratowym przedsionkiem. Kościół jednonawowy, z węższym półkoliście zakończonym prezbiterium, flankowanym przez dwa kwadratowe pomieszczenia skarbca i zakrystii. Świątynia o dość prostej bryle urozmaiconej przedsionkiem, skarbcem i zakrystią. Dach nad nawą wieńczy wysoka i smukła, segmentowa sygnaturka. Budowla powstała z ciosów kamiennych, kamieni rzecznych i cegły. Przekryta dachami pulpitowymi, dwuspadowymi i półstożkowym nad częścią prezbiterium; wszystkie pokryte blachą. Nad nawą i prezbiterium założono stropy belkowe, nad zakrystią i skarbcem żaglaste. Więźba dachowa drewniana o konstrukcji storczykowej. Elewacje kościoła dekorowane pilastrami podtrzymującymi wydatne, gierowane belkowanie. Pilastry zdobią również ściany wnętrza kościoła. Wystrój wnętrza utrzymany jest w konwencji barokowej (XVII i XVIII w.). W zakrystii ołtarz z obrazem Władysława Lisowskiego.
Źródło: zabytek.pl
W 1383 roku wieś była wzmiankowana jako Kuncendorf. Ok. 1400 roku prawdopodobnie został zbudowany kościół w Porażu, w 1441 roku wzmiankowany jest proboszcz ks. Maciej. W 1536 roku pojawiła się pierwsza wzmianka o parafii. W 1600 roku z powodu najazdu protestanta Jana Drohojowskiego zostały zniszczone zabudowania kościelne.
W 1600 roku Krzysztof Tarnawski potwierdził uposażenie parafii. W końcu XVII wieku do parafii należały: Poraż, Brzozowiec, Czaszyn, Łukowe, Mokre, Olchowa, Tarnawa Dolna i Górna, Zawadka, Wielopole, Zagórz, Morochów. W 1721 roku bp Krzysztof Jan Szembek wizytował parafię.
W 1783 roku został zbudowany obecny kościół murowany, który w 1784 roku został poświęcony. W 1853 roku kościół został konsekrowany. W 1901 roku kościół został przebudowany i odnowiony. W 1937 roku na terenie parafii było 1 412 wiernych (w tym: Poraż – 1 015, Czaszyn z Brzozowcem – 363, Morochów – 17, Mokre – 15, Zawadka Morochowska – 2), grekokatolików – 1900, Żydów – 72. W 1954 roku wykonano polichromię.
W roku 1969 odlano 3 dzwony w Odlewni Jana Felczyńskiego z Przemyśla: Marię, Edwarda i Annę. Jedynie dzwonek sygnaturka pochodzi z 1731 roku.
Rok 2021: Został przeprowadzony remont dzwonów.
Źródło: wikipedia.pl
