Kościół pw. św. Anny w Pruchnej
A-938/68 z 05.12.1968; A-310/78 z 21.04.1978
Kościół pw. św. Anny jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu strumieńskiego należącego do diecezji bielsko-żywieckiej.
Murowana świątynia prezentuje się wyjątkowo okazale w podgórskim krajobrazie. Kościół składa się z nawy głównej i bocznych. Od strony frontalnej zbudowana jest czworoboczna wieża, w której znajduje się główne wejście do kościoła. Jego projekt architektoniczny pochodzi z końca XIX w., ale sama świątynia została w zasadzie odbudowana od podstaw po ogromnych zniszczeniach wojennych. Jej wyposażenie jest współczesne.
Na terenie parafii na szczególną uwagę zasługuje zabytkowa kapliczka pw. św. Józefa, położona malowniczo na niewielkim wzniesieniu, otoczona trzema lipami. Na jej temat w księgach parafialnych nie figuruje żadna informacja, ponad to, że została ona zbudowana z cegły, pokryta jest dachówką, a wewnątrz znajdują się obrazy, krzyż ołtarzowy i dwa krzyże ścienne. Nieznana jest dokładna data jej budowy, choć przypuszcza się, iż powstała ona na początku XIX w. Jej fundatorem mógł więc być Franciszek Matuszyński. Dzisiaj w kaplicy tej odbywają się msze św. podczas dni krzyżowych.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Pruchna jest po raz pierwszy wzmiankowana w Liber Beneficiorum biskupstwa wrocławskiego w 1305 r. W poł. XIV w. miejscowość lokowano na prawie niemieckim. Pierwsza wzmianka o parafii pochodzi ze spisu świętopietrza z 1447 r. Nie jest niestety znana dokładna data powołania parafii ani też budowy pierwszego kościoła. Z pewnością istniał już on w XV w., a może nawet wcześniej i był drewniany. W okresie reformacji, podobnie jak wiele innych świątyń rzymskokatolickich, znajdował się w rękach protestantów, którzy zwrócili go katolikom dopiero 15 kwietnia 1654 r. W 1735 r. do parafii w Pruchnej przyłączona została miejscowość Knaj, a wyłączono z parafii Bąków. Inwentarz z 1750 r. mówi, że w wieży kościelnej wisiały dwa dzwony o wadze 51 kg i 305 kg, które zostały podarowane kościołowi przez księcia cieszyńskiego Kazimierza. Najstarszy dzwon ważący 500 kg nosił napis: Jezus Nazarejczyk Król Żydowski, Łukasz, Marek, Jan, Mateusz 1732. Zasadniczy remont kościoła przeprowadzono w 1725 r. oraz 1826 r., kiedy to poza remontem świątyni, w miejscu drewnianej fary, wzniesiono nową z twardego materiału, a także powiększono i ogrodzono cmentarz. W II poł. XIX w. zaczęto jednak myśleć o wybudowaniu nowej, większej świątyni, z jednej strony z uwagi na stan techniczny drewnianego kościoła, a z drugiej również z uwagi na rosnącą liczbę parafian. W odpust na św. Annę, w 1871 r., po zachęcających słowach biskupa wrocławskiego, poświęcony został przez dziekana strumieńskiego ks. Józefa Pawika kamień węgielny pod budowę nowego kościoła. Z kolei 9 listopada 1873 r. nowa świątynia została poświęcona przez generalnego wikariusza ks. Franciszka Śniegonia. Drewniany kościół rozebrano w 1874 r. Wieża została zakupiona do kościoła pw. św. Anny w Gołkowicach i istnieje do dnia dzisiejszego.
W czasie działań wojennych w 1945 r. kościół i parafia zostały zniszczone prawie w 90%. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu parafian, udało się je jednak bardzo szybko odbudować. W 1947 r. ufundowano m.in. stacje Drogi Krzyżowej i wymalowano kościół. Rok później odnowiono boczne ołtarze. Wieżę zaczęto odbudowywać w 1949 r., a otynkowano ją w lipcu 1950 r. W tym samym czasie parafianie odbudowywali również probostwo. W 1954 r. z pracowni Felczyńskich przywieziono dwa nowe dzwony. W tym samym roku poświęcono je, nadając im imiona: Jezu Ufam Tobie i Święta Anna. W 1983 r. odmalowano kościół, odnowione zostały też organy sprowadzone w 1946 r. ze śląska opolskiego. Świątynia została wówczas również przystosowana do wymogów liturgicznych II Soboru Watykańskiego.
Źródło: peuk.fiiz.pl
