Kalwaria Pszowska w Pszowie
A/121/04 z 13.08.2004
Kalwaria Pszowska należy do parafii pw. Zmartwychwstania Pańskiego, położonej na terenie dekanatu pszowskiego wchodzącego w skład archidiecezji częstochowskiej. Obejmuje ona rozległy, zadrzewiony obszar, na którym znajduje się czternaście murowanych kaplic, poświęconych stacjom Drogi Krzyżowej Jezusa Chrystusa. Każda z nich ma własną, unikatową architekturę, we wnętrzu zaś ołtarze wraz z grupami figuralnymi, przedstawiającymi sceny z męki Chrystusa w drodze na Golgotę. Stację XII stanowią trzy wysokie, drewniane krzyże. Kaplica ostatniej stacji – XV – uzyskała status świątyni parafialnej pw. Zmartwychwstania Pańskiego. Stoi ona na wzniesieniu i góruje na pozostałymi kaplicami. Architektonicznie kaplice reprezentują styl neobarokowy. Na dawnych jeszcze czarno-białych fotografiach widać przestrzeń i przemyślaną architekturę krajobrazu, w który wpisane są kaplice. W ciągu dziesięcioleci wyrosło tu jednak wiele drzew, które dzisiaj zasłaniają budowle. Mimo wszystko jednak, zwłaszcza teraz, po przeprowadzeniu remontu kaplic, Kalwaria Pszowska prezentuje się wyjątkowo pięknie. Choć współcześnie jest odwiedzana mniej licznie przez pątników, stanowi ważne święte miejsce na mapie województwa śląskiego.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Inicjatorem budowy Kalwarii Pszowskiej był proboszcz pszowski – ks. Bruno Laska. On to na początku XX w. wystąpił do władz kościelnych we Wrocławiu z prośbą o wydanie zgody na jej wybudowanie, a po jej uzyskaniu wziął się szybko do pracy. Początkowo uporządkowano teren, na którym miała stanąć kalwaria oraz wytyczono ścieżki, na których ustawione zostały prowizoryczne stacje Drogi Krzyżowej w postaci dębowych słupów i namalowanych na blasze przedstawień Męki Pańskiej, wzorowanych na obrazach niemieckiego artysty Martina von Feuersteina. Na najwyżej położonym miejscu ustawiono zaś trzy drewniane krzyże. W 1906 r. ta tymczasowa kalwaria została uroczyście poświęcona.
Pierwsze murowane kaplice stanęły tutaj w 1911 r., na kolejne zaś trzeba było jeszcze długo poczekać. Budowę kalwarii przerwał wybuch I wojny światowej, a także inne uwarunkowania nie sprzyjały kontynuacji dzieła ks. Laski, który odszedł z Pszowa do Jastrzębia-Zdroju. Mimo, iż kalwaria miała charakter prowizoryczny, a jej stan cały czas się pogorszał, wierni bardzo chętnie ją odwiedzali. Po 17 latach od rozpoczęcia budowy, dzieło to postanowił dokończyć kolejny pszowski proboszcz – ks. Mikołaj Knosała. W 1929 r., dzięki wielkiemu zaangażowaniu parafian, udało się wyremontować trzy istniejące już wcześniej kaplice oraz postawić trzynaście nowych. Poświęcenie całej Kalwarii Pszowskiej odbyło się 1 października 1929 r., a dokonał go ówczesny wikariusz generalny Kurii – ks. Wilhelm Kasperlik.
Okres międzywojenny był dla Kalwarii czasem łaskawym, również z uwagi na jej rosnącą popularność. Ta jednak zaczęła powoli zanikać po II wojnie światowej. Nowy rozdział w historii tego miejsca wiąże się nierozerwalnie z postacią ks. Wojciecha Urbana, proboszcza z Rydułtów, który w 1964 r. zamieszkał w wybudowanym na wzgórzu kalwaryjskim domu. Zainteresował się on bliżej „wielką kaplicą” – stacją nr XV, w której po odświeżeniu wnętrza zaczął odprawiać msze św. Z czasem też zmienił się status tej kaplicy, przemianowanej na kościół pw. Zmartwychwstania Pańskiego, przy którym w 1978 r. utworzono stację duszpasterską, a w 1999 r. samodzielną parafię. W latach 1981–1984 przeprowadzono jego generalny remont, a w 1987 r. zmieniono wystrój kościoła i postawiono obok niego stalową dzwonnicę. W latach 2010–2011 udało się zaś wykonać długo oczekiwane prace remontowe i renowacyjne wszystkich kaplic Kalwarii Pszowskiej, dzięki czemu odzyskały on swój dawny blask.
Źródło: peuk.fiiz.pl
