Pomnik Józefa Wybickiego i Hieronima Derdowskiego w Rumi
Pomnik dwóch wybitnych mężów stanu – Wybickiego i Derdowskiego – stojący w niewielkim parku, u zbiegu ulic tych samych patronów, powstał stosunkowo niedawno, w 2004 roku. Od tej pory na stałe wpisał się w krajobraz tej części miasta.
Pomnik odsłonięto dokładnie 7 października 2004 roku. W ten dzień rumianie świętowali pięćdziesiątą rocznicę otrzymania praw miejskich (przypomnijmy – 7 października 1954 roku). Powstanie monumentu było inicjatywą społeczną. Pomysł wyszedł od Pawła Falkowskiego, który utworzył Komitet Społeczny Budowy Pomnika.
Inskrypcje na tablicach głoszą: „Józef Wybicki – autor hymnu narodowego „Jeszcze Polska nie zginęła póki my żyjemy” oraz „Hieronim Derdowski – orędownik sprawy kaszubskiej – „Nie ma Kaszëb bez Polonii i bez Kaszëb Polśczi”. Obaj bohaterowie zwróceni są twarzami w stronę ulic, którym patronują. Nad nimi góruje orzeł nawiązujący swoją sylwetką do orłów znanych z polskich sztandarów pierwszej połowy XIX wieku.
Autorem części architektonicznej jest gdański architekt Mirosław Kuczyński. Wykonanie rzeźby powierzono Stanisławowi Szwechowiczowi. Ten ostatni jest także autorem projektów m.in. Pomnika Józefa Hallera w Pucku czy Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni.
Wybór bohaterów narodowych przedstawianych na tablicach związany był z jednej strony z lokalizacją pomnika – znajduje się on u zbiegu ulic Wybickiego i Derdowskiego – z drugiej zaś z dużym znaczeniem, jakie obie postacie mają dla historii naszego kraju i regionu.
Generał Józef Rubin Wybicki herbu Rogala urodził się w 1747 roku, zmarł w 1822 roku. Do historii przeszedł jako autor pieśni żołnierskiej Legionów Polskich we Włoszech, napisanej do melodii mazurka podlaskiego. Początkowo pieśń miała charakter wojskowy. Jej odbiór zmienił się po powstaniu listopadowym. Od tej pory znana też jest jako „Mazurek Dąbrowskiego”. Oficjalnie za polski hymn narodowy pieśń została uznana w 1926 roku.
Kilkadziesiąt kilometrów na południe od Rumi, w dworku Józefa Wybickiego, funkcjonuje Muzeum Hymnu Narodowego. Jest to jedyna na świecie tego typu placówka.
Z kolei Jan Hieronim Derdowski urodził się w 1852, a zmarł w 1902 roku. Był znanym działaczem kaszubskim, poetą, dziennikarzem, wydawcą prasy emigracyjnej i gorącym patriotą polskim. Fragmenty jego twórczości, w tym powiedzenia – „Nigdy do zguby nie przyjdą Kaszuby” czy wspomniane „Nie ma Kaszub bez Polonii, a bez Kaszub Polski” – na stałe zapadły w pamięć kolejnych pokoleń mieszkańców Pomorza.
Źródło: rumi.eu
