Drewniany kościół pw. św. Bartłomieja w Smolnicy

Smolnica, leżąca dziś w powiecie gliwickim, w gminie Sośnicowice, jak sugeruje nazwa była miejscowością zamieszkałą tradycyjnie przez węglarzy i smolarzy. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z początków XIII w. W drugiej połowie w. XIV ustanowiono tu parafię. Nie wiadomo, kiedy powstał w Smolnicy pierwszy kościół, ani gdzie się znajdował. Obecna świątynia św. Bartłomieja powstała na samym początku XVII w. jako kościół luterański.

Drewniany kościół św. Bartłomieja znajduje się na cmentarzu. Obiekt ten wznieśli ewangelicy najprawdopodobniej w 1600 lub 1603 r. Niebawem Smolnica podupadła po wojnie trzydziestoletniej. W 1667 r. tutejsza świątynia stała się filialnym kościołem katolickiej parafii pilchowickiej. Nie wiemy natomiast, gdzie znajdował się w Smolnicy pierwszy kościół katolicki (który zapewne zniszczony został podczas wojny trzydziestoletniej). Najstarsze wzmianki o tutejszym kościele datowane są na 1376 i 1447 r. W obu występuje on jako świątynia parafialna. Jednak dalsze jego losy pozostają nieznane. Natomiast według najnowszych badań dendrochronologicznych obecny kościół pochodzi z lat 1776-77. Później był odnawiany w latach 1905–1906 oraz 1937-38. Po wzniesieniu (w latach 1975-79) nowego kościoła parafialnego NMP Królowej, przejął funkcję świątyni pomocniczej. Niestety, z biegiem lat stan techniczny tego obiektu był coraz gorszy. Początkiem zmian na lepsze stały się kompleksowe prace remontowe i konserwatorskie, zapoczątkowane w 2007 r. Obiekt ten, wzniesiony na kamiennej podmurówce, posiada konstrukcję zrębową. Ściany nawy wzmocnione są lisicami. Prostokątna nawa połączona jest z węższym, trójbocznie zamkniętym prezbiterium, które dobudowane zostało około przełomu XVII i XVIII w. Od północnej strony przylega do głównego korpusu zakrystia, powiększona w roku 1905. Od zachodniej znajduje się dobudowana na początku XVIII w. wieża o konstrukcji słupowej i pochyłych ścianach, z kruchtą w przyziemiu. Chór muzyczny wsparty jest na czterech słupach o bogatym profilowaniu. Dwuspadowy dach, jak również ściany kościoła pokryte zostały gontem. Ołtarz, który pochodził z pierwotnego kościoła katolickiego w Smolnicy, a później znajdował się w tutejszej świątyni, by w końcu (w zachowanych częściach) trafić do raciborskiego muzeum, stanowił typowy tryptyk, pochodzący z ok. 1470 r. Centralną część tej późnogotyckiej kompozycji tworzyły rzeźby św. Barbary, Matki Bożej z Dzieciątkiem oraz św. Doroty. W bocznych skrzydłach ołtarza znajdowały się figury dwunastu apostołów. Kościół w Smolnicy leży na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.

Źródło: slaskie.travel