Kościół ewangelicko-augsburski w Sorkwitach

Kościół ewangelicko-augsburski w Sorkwitach – kościół ewangelicki położony nad jeziorem Gielądzkim w miejscowości Sorkwity, w województwie warmińsko-mazurskim. Jest główną świątynią parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Sorkwitach. Należy do diecezji mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP.

Architektura
Kościół jest budynkiem orientowanym, powstałym z kamienia polnego oraz cegły. Fasadę otynkowano, z wyjątkiem wieży. Bryła świątyni jest jednorodna, zaprojektowana w układzie salowym na planie prostokąta. Wnętrze zostało przykryte sklepieniem kolebkowym pozornym, które podpierają kolumny jońskie. W zakrystii zastosowano sklepienie krzyżowe.

Wieża rozmieszczona została po zachodniej stronie budowli, zakrystię umieszczono w części północnej, a kruchtę wejściową - w południowej. Korpus kościoła podparty został przez skarpy w narożnikach i nakryto go dwuspadowym dachem, natomiast wieżę - dachem namiotowym. Pokrycie dachów wykonano z ceramicznych dachówek.

Elewacje budynku są gładkie, w ścianach znajdują się okna o półpełnym łuku. Na wieży umieszczone zostały tynkowane pasy gzymsów oraz blendy w rzędach.

Portal znajdujący się na wieży ma charakter uskokowy, zamyka go łuk odcinkowy. Na południowej ścianie wieży znajduje się ułożona z zendrówki data "1711", natomiast na jej szczycie - chorągiewka z datą "1777".

Wyposażenie wewnętrzne
Ołtarz w stylu manierystycznym wykonany został z drewna przez Krzysztofa Bilicha oraz Martina Lange w 1623. Jego górna część powstała w późniejszym czasie, jest dziełem Izaaka Riga z Królewca z 1701. W górnej części gzymsu znajduje się data "1642". Na ołtarzu ukazana została w części centralnej scena Golgoty, w której umieszczono również postacie i miejsca związane z Sorkwitami - wizerunki rolników i rybaków, a także pałac położony we wsi. Figury przedstawiające Mojżesza i Aarona zostały rozmieszczone po bokach. Nastawa ołtarzowa zawiera płaskorzeźbę z ukazaniem złożenia Jezusa do grobu, znajdującą się pomiędzy wizerunkami ewangelistów Marka i Łukasza. Zwieńczeniem ołtarza jest wyobrażenie Wniebowstąpienia Pańskiego, znajdują się tam figury ewangelistów Mateusza i Jana, a z obłoku na obłoku wystają nogi Jezusa.

Anioł chrzcielny został wykonany Izaaka Riga w 1701 i pozłocony przez Johana Bocka.

Rig jest również autorem drewnianej, barokowej ambony z 1694, ufundowanej w 1701 przez Georga Dietricha von der Groeben. Na jej drzwiach umieszczona została płaskorzeźba przedstawiająca wizerunek Jana Chrzciciela, a po jego lewej stronie - Piotra Apostoła. Na przedpiersiu znajdują się rzeźby Jezusa oraz ewangelistów. Całość jest podtrzymywana przez anioła

Autorem krucyfiksu jest Jan Riedl, który wykonał go w 1708. Krucyfiks częściowo zniszczono w 1945.

Późnorenesansowa loża patronacka powstała około 1615, natomiast jej barokowe boki oraz zwieńczenia pochodzą z 1715. Na loży wykonano przedstawienia herbów rodowych von Mirbach, von Paleske, von der Groeben, von Schlieben oraz von Oppen.

Konfesjonał pochodzi z 1702, jego autorem jest Jan Schwarz z Grunwalde. Kolumny jońskie zostały dostawione w 1715. U góry konfesjonału znajduje się wizerunek Baranka Bożego, symbolizującego ofiarę.

Organy wybudowano w 1875.

Otoczenie kościoła
W pobliżu kościoła postawiono kamień upamiętniający Jana Fryderyka Goerke, lekarza urodzonego w 1750 w Sorkwitach, twórcę służby zdrowia w armii Królestwa Prus.

Obok świątyni znajduje się również zniszczona figura rodziny von Mirbach, właścicieli majątku w Sorkwitach, a także obelisk upamiętniający księdza Hansa Mohna.

Źródło: wikipedia.pl