Stadnina Koni w Starogardzie Gdańskim
A-1190 z 6.07.1998
Stadnina znana jest przede wszystkim ze znajdującego się w niej Stada Ogierów Starogard Gdański, skąd też pochodzi jej nazwa. Budynki stadniny powstały w latach 1890-1896, a jej formalne powołanie nastąpiło w 1897 r.. Od 1994 stado funkcjonowało pod nazwą Stado Ogierów Skarbu Państwa Starogard Gdański. W 2003 stado zostało włączone w skład Stada Ogierów w Łącku Sp. z o.o.. W 2011 zostało wydzielone i połączone ze Stadniną Koni Rzeczna jako Stado Ogierów Starogard Gdański Sp. z o.o..
Źródło: wikipedia.pl
Historia Państwowego Stada Ogierów sięga końca XVIII wieku. W tamtym czasie okoliczny rewir leśny podlegał Nadleśnictwu w Nowem n. Wisłą. Na potrzeby wojsk pruskich, stacjonujących w Starogardzie, wydzielono około 25 ha obszaru leśnego przy drodze wylotowej do Tczewa. Początkowo kawaleria pruska odbywała na tym terenie ćwiczenia wojskowe.
W późniejszym okresie zaistniała potrzeba hodowli koni na potrzeby wojska. Do tego celu sprowadzono do Starogardu ogiery trakeńskie z Prus Wschodnich oraz konie rasy oldenburskiej i wschodniopruskiej. Wybudowane w XVIII w. koszary wojskowe wraz ze stajniami znajdującymi się na terenie miasta nie wystarczały na potrzeby wojska. W tej sytuacji, około 1890 r. podjęto decyzję o budowie ośrodka hodowlanego koni, a wraz z nim osiedla mieszkaniowego dla pracowników. Prace budowlane zakończono w 1912 r., co przyjmuje się jako początek istnienia Stada. Do 1920 r. ośrodkiem zarządzała administracja pruska, a pracownikami byli mężczyźni, którzy odbyli wcześniej służbę w kawalerii. Pod ich pieczą było 140 ogierów.
Po powrocie Pomorza do Rzeczypospolitej, pierwszym dyrektorem Stada do 1934 r. był pułkownik August Brochwicz-Donimirski. Jego następcą był major Sigmunt. Ostatnim przedwojennym dyrektorem Stada był Zdzisław Kozieł-Poklewski, zamordowany przez Niemców w Szpęgawsku. Tuż przed wybuchem wojny pracownicy Stada wraz z końmi zostali ewakuowani do stadniny w Łącku i Sochaczewa, Warszawy i Brześcia nad Bugiem. Na początku października 1939 r. konie oraz ich opiekunowie powrócili do Starogardu. Przez cały czas okupacji niemieckiej stadem zarządzali oficerowie niemieccy. Pod koniec wojny ogiery zostały ewakuowane do Lubeki, skąd powróciły po interwencji naczelnika Wydziału Hodowli Koni w Warszawie inż. Stanisława Schucha. Do Starogardu powróciło 68 ogierów.
W latach powojennych także hodowano konie dla wojska. Okres powojenny to czas, w którym wiele się działo: organizowano próby hodowlane, pokazy, wystawy i zawody jeździeckie. Ze starogardzkiej stadniny wywodzi się kilku medalistów olimpijskich, wśród nich powojenny dyrektor Państwowego Stada Ogierów, Kazimierz Stawiński – mistrz Polski w skokach i ujeżdżaniu, Izabela Cimanowska, jak również Zygmunt Waliszewski – wielokrotny mistrz olimpijski w powożeniu.
W powozowni pana Waliszewskiego znajdowały się unikatowe powozy, pojazdy konne, szory i uprzęże. Ostanie dekady to okres trudny dla Stada Ogierów, ścieranie się różnych koncepcji dla uratowania ośrodka, zmiany personalne na stanowisku dyrektora. Starogardzkie Stado Ogierów jest zachowanym reliktem XIX-wiecznej architektury użytkowej. Zostało ono wpisane do rejestru zabytków.
Źródło: wikipedia.pl
