Park Miejski w Wadowicach
Park Miejski w Wadowicach uchodzi za jeden z najpiękniejszych i najbardziej zadbanych tego typu obiektów w południowej Polsce.
Park Miejski został założony w latach 1905-1912 na wzniesieniu, dominującym od południowej strony miasta, zwanym Górnicą. Teren pod inwestycję Rada Miejska kupiła od Israela Hupperta. Park nazwano wówczas imieniem Adama Mickiewicza, a opiekę nad nim powierzono Towarzystwu Upiększania Miasta Wadowic i Okolicy (TUMWiO). Towarzystwo, założone w 1907 roku, na wzór podobnych stowarzyszeń we Lwowie i Krakowie zajmowało się: upiększaniem naprzód miasta Wadowic a następnie wedle możliwości i okolicy przez zakładanie parków, ogrodów i sadzenie drzew, wznoszenie posągów, urządzenie spacerów, upiększenie budynków już istniejących, urządzenie wszelkich zakładów do upiększenia i wygody służących, stawianie ławek, namiotów, drogowskazów itp. Pierwszym prezesem TUMWiO był ówczesny burmistrz Wadowic Jan Iwański, zaś po jego śmierci burmistrz Franciszek Opydo.
W 1914 r. Park Miejski wzbogacił się o drewnianą willę typu podgórskiego, tzw. szwajcarkę, która służyła za schronisko dla uczestników zabaw w parku w razie nagłych zmian pogody. Dzisiaj w ponad stuletnim w budynku znajduje się popularna kawiarnia.
W głębi od strony południowej przy jednej z alejek w 1915 r. wzniesiona została kapliczka Matki Bożej i ufundowana przez ówczesnego proboszcza i dziekana wadowickiego, ks. prałata Andrzeja Zająca, z prośbą o błogosławieństwo oraz opiekę nad miastem Matki Bożej „w roku wojen 1915”.
Po odzyskaniu niepodległości w parku powstały nowe altany, a w połowie centralnej alei cisowej parku usytuowano muszlę koncertową, w której do dzisiaj odbywają się koncerty i przedstawiania teatralne.
W 1934 r. na Górnicy powstały wodociągi miejskie i dzięki czemu w parku można było urządzić sadzawkę oraz fontannę. Z ziemi wydobytej przy kopaniu zbiornika wyrównawczego powstał kopiec, na szczycie którego umieszczono tablicę dedykowaną: „Adamowi Mickiewiczowi w stuletnią rocznicę „Pana Tadeusza”. 1834 – 1934 TUMWiO”. Szczyt Kopca wznoszący się na wysokość 317 m n.p.m. jest najwyższym terenowym punktem miasta.
Według ówczesnych projektów Park Miejski miał być znacznie większy. Niestety dalszą rozbudową zatrzymała II wojna światowa. Park w dobrym stanie przetrwał okupację, będąc wówczas dostępny tylko dla Niemców – Nur für Deutsche. Po zakończeniu wojny wraz ze śmiercią ostatniego prezesa Czesława Panczakiewicza, działalność „TUMWiO” ustała. Kilka lat później zwolniono z pracy ostatniego ogrodnika parkowego. Z upływem lat park popadał w ruinę. W latach osiemdziesiątych XX wieku obiekt był w stanie katastrofalnym. Zamykany kiedyś na noc ogród nie miał już ogrodzenia.
Po zmianie systemu politycznego w 1990 r. miasto przystąpiło do renowacji parku. Odtworzone zostały alejki parkowe i rozpoczął się żmudny proces porządkowania i pielęgnowania zdziczałej zieleni. Przywrócono do porządku muszlę koncertową i tzw. „domek ogrodnika”. Odbudowano altany parkowe, korty tenisowe oraz zainstalowano stylowe lampy i ławki.
W 1999 r. powstał nowy plac zabaw dla dzieci, a w 2012 roku w miejscu nieczynnej sadzawki stanęła fontanna. Nieomal cudem uratowano kilkusetletni dąb szypułkowy (Quercus robur) w sąsiedztwie Kopca Mickiewicza. Badania dendrologiczne przeprowadzone wiosną 2012 roku metodą szacowania opracowaną przez prof. Longina Majdeckiego wykazały, że drzewo to jest znacznie starsze, niż wcześniej przypuszczano i ma około 340 lat. W kwietniu 2012 r. dąb o obwodzie 495 cm został oficjalnie wpisany na listę pomników przyrody. Udało się także uratować jeden ze starych platanów i pozostałości zadrzewienia dębu czerwonego w środkowej części parku.
W latach 2018 - 2019 w trakcie kolejnej przebudowy Wadowicki Park Miejski nabrał blasku. Odnowiony został kopiec Adama Mickiewicza, przebudowano również muszlę koncertową (dodano zaplecze) i widownię. Odnowiono też korty tenisowe, a budynek schroniska w nowym kształcie stał się ponownie miejscem kawiarnianych spotkań. Oprócz tego w parku powstały dwie siłownie na świeżym powietrzu, minii - ścianki wspinaczkowe i kilka nowych placów zabaw oraz kładka widokowa z lunetą. Alejki są obłożone nową kostkę. Nie brakuje nawet wodopojów dla zwierzaków. Okresie letnim organizowane są tutaj koncerty, festyny, zabawy, a nawet plenerowe przedstawienia teatralne i seanse filmowe. Warto wspomnieć przy okazji, że Karol Wojtyła, jako uczeń gimnazjalny, występował na scenie w parku miejskim, m.in. w „Sielance, czyli pieśni świętojańskiej o sobótce” wg Jana Kochanowskiego.
Atrakcje przyrodnicze
Ogród ma też charakter parku przyrodniczego. Oprócz wspomnianych wyżej dębów i alei cisowej, w parku można podziwiać ciekawe okazy rzadkich drzew: robinię białą, sosnę wejmutkę, choinę kanadyjską, tulipanowca amerykańskiego czy miłorzęba japońskiego. Szata roślinna parku jest systematycznie odnawiana i wzbogacana. W 2008 roku posadzono trzy nowe daglezje, zaś w 2014 roku trzy młode platany oraz świerki, jodły i sosny różnych odmian i gatunków. Park pełen starych drzew i zarośli jest też domem, jeży, ptaków i zwinnych, rudych wiewiórek.
Źródło: www.it.wadowice.pl
