Kościół pw. św. Wawrzyńca w Zabrzu
A/296/10 z 03.03.2010
Kościół pw. św. Wawrzyńca jest świątynią parafialną katolickiej parafii kościoła obrządku łacińskiego, która należy do dekanatu Zabrze-Mikulczyce, który położony jest na terenie diecezji gliwickiej. Parafia ta należy do najstarszych w województwie, erygowana była bowiem na początku XIV w. Istnieje również niepotwierdzone niestety żadnymi dokumentami pisanymi przypuszczenie, iż mikulczycki kościół istniał już w 1002 r.
Świątynia, którą można podziwiać współcześnie stanęła pod koniec XIX w. w miejscu drewnianego kościółka modrzewiowego, który został tutaj wzniesiony w 1530 r. i który, z uwagi na wybudowanie nowego murowanego kościoła parafialnego, przeniesiono do pięknego bytomskiego parku. Niestety w 1980 r. zabytek ten spłonął całkowicie w trakcie pożaru.
Stojąca na Wzgórzu Kościelnym świątynia pw. św. Wawrzyńca od zawsze była i jest nadal miejscem niezwykle ważnym, nie tylko dla samych mieszkańców osady, która od 1951 r. jest dzielnicą Zabrza, ale również dla wiernych, którzy przybywali tutaj nawet z Czech i Węgier, by oddać swoją cześć Madonnie Mikulczyckiej.
Neogotycki kościół został wzniesiony wg projektu bytomskiego radcy budowlanego Jakischa przez budowniczego Johannessa Langera z zabrzańskiego przedsiębiorstwa budowlanego W. Silbera. W jego wnętrzu na szczególną uwagę zasługuje wyposażenie, które przeniesione zostało tutaj ze starego kościoła, w tym ołtarz główny z wizerunkiem Madonny na złotym tle (obecnie ołtarz boczny), który jest bogato zdobiony dekoracją roślinną z motywem liściu akantu.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Potrzeba zastąpienia starego drewnianego kościółka pw. św. Wawrzyńca nowym obiektem sakralnym wynikała przede wszystkim z rosnącej ilości wiernych, dla których okazał się on w II poł. XIX w. po prostu za mały. Rozwój Mikulczyc w tym okresie związany był z ich dynamicznym rozwojem, który zawdzięczały one przede wszystkim rodzinie bogatych śląskich przemysłowców – Henckel von Donnersmarckom. To właśnie dzięki ich pracy na rzecz dzisiejszej dzielnicy Zabrza na przełomie XIX i XX w. powstała tutaj jedna z najlepiej zaplanowanych i najpiękniejszych kopalni na Śląsku, która rozpoczęła wydobycie w 1905 r. W wyniku postępu do osady napływali nowi mieszkańcy, w związku z czym stary kościółek stał się za mały. Inicjatorem budowy nowego kościoła był ówczesny pleban ks. Franciszek Cieślik, a została ona sfinansowana z datków wiernych, a także dzięki finansowemu wsparciu ze strony Guido Henckel von Donnersmarcka i biskupa wrocławskiego kardynała Georga Knoppa.
Kamień węgielny pod budowę położono 15 sierpnia 1892 r. 4 września 1893 r. poświęcono żeliwny krzyż odlany w zabrzańskiej firmie Sauera, który wciągnięto na szczyt strzelistej wieży kościelnej. Uroczystej konsekracji nowego kościoła dokonał 6 maja 1896 r. biskup wrocławski kardynał Georg Kopp w obecności wszystkich parafian i patrona mikulczyckiego kościoła, Guido Henckel von Donnersmarcka.
Jeżeli chodzi o stary kościółek, jak już wcześniej mówiono, został on przeniesiony do parku miejskiego w Bytomiu. Do 1934 r., jako wybitny zabytek drewnianego budownictwa sakralnego, był obiektem muzealnym ze stałą ekspozycją sztuki sakralnej. Po dojściu do władzy nazistów przekształcono go w mauzoleum poległych w okresie I wojny światowej. Usunięto wówczas z niego wszystkie przedmioty sztuki sakralnej, a ołtarze zasłonięto. W latach 60. XX w. kościółek poddano kapitalnemu remontowi konserwatorskiemu, jednak stał pusty on aż do stycznia 1971 r., kiedy Muzeum Górnośląskie zorganizowało tu sezonową wystawę regionalnej rzeźby sakralnej. Po pożarze, który wybuchł w 1980 r. pozostał po nim niestety jedynie fundament.
Źródło: peuk.fiiz.pl
